بزرگنمايي:

ایران پرسمان - روزنامه شهروند / متن پیش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
حسین عبده‌تبریزی، رئیس سابق بورس و اقتصاددان معتقد است که رشد شاخص‌های بورسی چندان واقعی نیست و جذب این‌همه سرمایه در بورس موجب افزایش اشتغال نمی‌شود. او در یک همایش مالی در این‌باره توضیح داده است که دولت به دنبال تأمین ١٠٠‌هزار‌میلیارد تومان منابع از بازار سرمایه است و این مسأله موجب می‌شود که سهم بخش خصوصی از تأمین مالی بازار سرمایه کمتر شود و تنگنای اعتباری روی شرکت‌های کوچک بیشتر نمایان شود
هجوم تازه‌واردها به بورس نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرده است. در ‌سال ٩٨ شاخص‌های بورس جهش‌های بلند و پی درپی را به ثبت رسانده است و همین موضوع موجب شده که مردم بعد از بازارهای واسطه‌ای مانند طلا و دلار و مسکن به بازار سرمایه روی بیاورند. این اتفاق گرچه در مجموع رخداد مثبتی برای اقتصاد کشور است اما هجوم این‌همه سهام اولی به بازار سرمایه درحالی رخ می‌دهد که متناسب با این‌همه تقاضا، عرضه رشد نکرده و همین موضوع می‌تواند به رشد بی‌رویه قیمت سهام شرکت‌ها منجر شود. حسین عبده‌تبریزی، رئیس سابق بورس و اقتصاددان معتقد است که رشد شاخص‌های بورسی چندان واقعی نیست و جذب این‌همه سرمایه در بورس موجب افزایش اشتغال نمی‌شود. او در یک همایش مالی در این‌باره توضیح داده است که دولت به دنبال تأمین ١٠٠‌هزار‌میلیارد تومان منابع از بازار سرمایه است و این مسأله موجب می‌شود که سهم بخش خصوصی از تأمین مالی بازار سرمایه کمتر شود و تنگنای اعتباری روی شرکت‌های کوچک بیشتر نمایان شود.
عباسعلی حقانی‌نسب، تحلیلگر ارشد بورس هم به «شهروند» می‌گوید که هجوم مبتدی‌ها به بورس در واقع ناشی از سودجویی کارگزاری‌های بازار سرمایه است و بازار سرمایه و دولت باید هرچه زودتر برای اصلاح این وضع اقدامی انجام دهند تا به سهامداران غیرحرفه‌ای آسیب وارد نشود.
عرضه‌های اولیه بورس را به هم ریخته است
بازار سرمایه از ابتدای ‌سال‌جاری روند متفاوتی را نسبت به سال‌های گذشته درپیش گرفت و زمینه رشد بیش از صد‌درصدی شاخص بورس در بازار را فراهم کرد اما این موضوع شک و شبهه‌ای را ایجاد کرده که رشد بازار تا چه میزان واقعی و در جهت رشد تولید و اشتغال کشور بوده است؟
عباسعلی حقانی‌نسب، تحلیلگر ارشد بورس درباره علت جهش شاخص بازار سرمایه به «شهروند» توضیح می‌دهد: «شرایطی که این روزها در بورس می‌بینیم، به این دلیل است که کارگزاران سهم‌های عرضه اولیه مردم را به صورت مستقیم وارد بازار می‌کنند و تعادل بورس را برهم می‌زنند و منجر به رشد غیرواقعی شاخص در بورس می‌شوند.» او ادامه می‌دهد: «دلیل این اتفاق ورود مستقیم تازه‌واردها به بورس است. متأسفانه در شرایط پیش‌آمده کارگزاران بورس نقش پررنگی دارند. کارگزاران عملا در هرشهری در تیررس مردم هستند و سهم‌های عرضه اولیه را به صورت مستقیم وارد بازار کرده و مردم را به این کار معتاد می‌کنند.» او ادامه می‌دهد: «کارگزاری‌ها براساس منافع خود سهم‌های اولیه را وارد بازار می‌کنند و از آنجایی که بابت ورود سهم‌ها به بورس کارمزد دریافت می‌کنند، واردشدن به بورس از طریق آنها درست نیست و نباید نقطه اتصال مردم و بورس کارگزاران باشند. بنابراین بهترین راه ورود به بورس از طریق سبدگردان‌هاست و ما باید این را به مردم یاد دهیم، نه اینکه به آنها بگوییم وارد بورس نشوید؛ چون سرمایه‌گذاری در بورس بهترین راه سرمایه‌گذاری و کنترل تورم و رونق‌دهنده تولید است، البته به شرطی که از راه درست انجام شود.»
ورود تازه‌واردها خطرناک شده است
روح‌الله میرصانعی، دبیرکل کانون کارگزاران بورس هم نسبت به هجوم تازه‌واردها به بورس هشدار داده و گفته: «تعداد پذیرش شرکت‌ها یا عرضه‌های اولیه افزایش یافته است و اگر در گذشته دوهفته یا ماهی یک‌بار جلسات هیأت پذیرش تشکیل می‌دادیم، اکنون هفته‌ای دوبار تشکیل دهیم. می‌توانیم فرآیند پذیرش را تسهیل کنیم تا پذیرش بیشتر و سهم جدید وارد بازار شود.» میرصانعی به ایسنا توضیح داده است: «تعداد سهامداران خطرناک است. زمانی که طرف تقاضا تا این حد رشد پیدا کرده و جذب سرمایه به بازار تا این حد توسعه پیدا کرده و عموم مردم دارند وارد بازار می‌شوند، وظیفه ارکان بازار سرمایه این است که طرف عرضه را تقویت کند، در غیر این صورت باعث بالارفتن بی‌دلیل قیمت برخی از سهام شرکت‌ها خواهیم بود.»
او همچنین گفته است: «منظور از تقویت طرف عرضه این است که سازمان خصوصی‌سازی و شرکت‌های سرمایه‌گذار بزرگ را به عرضه تشویق کنیم. همچنین مقرراتی که جلوی عرضه شرکت‌ها را می‌گیرد، حذف کنیم. برای مثال مقرراتی در بازار پایه وجود دارند که می‌گویند سهامداران بزرگ شرکت‌ها نمی‌توانند عرضه کنند، مگر اینکه مجوز بگیرند. این قوانین دست‌وپاگیر است و باید حذف شود تا سهامداران عمده بتوانند عرضه کنند.»
رشد بورس به رشد اشتغال منجر نمی‌شود
و البته حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان و رئیس سابق سازمان بورس معتقد است:‌ «رشد شاخص‌های بورسی منجر به تولید اشتغال نمی‌شود؛ زیرا دولت به دنبال تأمین مالی بزرگی از بورس است.» او تأکید می‌کند: « با رشد بی‌سابقه بورس، داریم زیر پای خود را خالی می‌کنیم، زیرا شاخص بورس پنج‌برابر هم شود، یک اشتغال مستقیم ایجاد نمی‌شود.» او ادامه می‌دهد:« ما نباید مردم را به این موضوع عادت بدهیم که ماهانه شاخص بورس ٥‌درصد رشد کند و درحالی‌ که قیمت زمین دوبرابر می‌شود، شاخص بورس پنج‌برابر بشود؛ زیرا اگر این مسأله اتفاق بیفتد و مردم به این نتیجه برسند که در بورس و زمین، دیگر این معجزه اتفاق نخواهد افتاد که شاخص بالا نرود یا قیمت زمین افزایش یابد، این نقدینگی اولین جایی که خواهد رفت، بازار ارز خواهد بود و تمام برنامه‌های دولت در این چندماهه که برای کنترل ارز پیاده شده را به هم خواهد ریخت.» رئیس سابق بورس توضیح می‌دهد:« دولت باید ابزاری را تعریف کند که بتوان اشتغال ایجاد کرد و پول را به پروژه‌ها داد.»
گرچه دبیرکل کانون کارگزاران بورس نگران تبعات رشدهای عجیب و غریب بورس برای غیرحرفه‌ای‌هاست و حسین عبده‌تبریزی، رئیس سابق بورس دست‌اندازی دولت به منابع بازار سرمایه را موجب تنگناهای مالی برای بخش خصوصی می‌داند اما حقانی‌نسب، کارشناس ارشد بورس تأکید می‌کند که همچنان و با وجود نگرانی‌هایی که برای بورس ایجاد شده، معتقد است بازار سرمایه‌ سال آینده همچنان روند صعودی خود را حفظ می‌کند.