بزرگنمايي:

ایران پرسمان - وطن امروز / « با اولویت یافتن تشخیص بالینی بر آزمایشگاهی، وضع‏مان بهتر بود؛ به بهای ایران، نه به بهانه کرونا! » عنوان یادداشت روزنامه وطن امروز به قلم
دکتر حبیب‌الله حسن‌خانلو است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
آیا برای بلایی مثل کرونا باید به تشخیص بالینی(کلینیکی) احتمالی با گمان قوی، اولویت می‏دادیم یا به تشخیص آزمایشگاهی(پاراکلینیکی) قطعی؟ پاسخ معقول به این پرسش روشن است: باید به تشخیص بالینی احتمالی با گمان قوی اولویت می‏دادیم. چون در این صورت موارد تشخیص داده شده،‌ مراقبت‌های بهداشتی و قرنطینه خانگی مبتلایان، به شکل حداکثری صورت می‌گرفت، مراجعه بی‌حساب و کتاب به بیمارستان‏ها کنترل می‏شد و هجوم برای تهیه ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده و دستکش تعدیل می‏شد. در صورتی که در واقعیت، نظام سلامت، ضمن اینکه در برابر کرونا غافلگیر شد، تا 19 اسفند اولویت را به تشخیص قطعی داد و همه را با ظرفیت محدود خود معطل تعیین مثبت یا منفی شدن تست کرونا کرد و همه این مزیت‌های تشخیص بالینی احتمالی با گمان قوی را از دست داد و شد آنچه نباید می‌شد.
1- با توجه به پروسه طولانی تشخیص قطعی کووید-19 در هفته‌های آغازین ورود این ویروس به ایران که سازمان جهانی بهداشت در آن نقش پررنگی داشته ـ و دارد ـ با وجود اینکه اعتباربخشی به آمار رسمی یک گزاره ضروری است اما اختلاف بر سر آمار مبتلایان و فوتی‏ها همچنان محل بحث است و آسیب‏های سنگینی به اعتبار دولت و از آن مهم‌تر به سلامت جامعه وارد کرده است. هر چند با ورود دیرهنگام کیت‏های تشخیصی، سرعت و دقت تشخیص بیشتر شد اما خطای راهبردی نظام سلامت کشور در مدیریت معقول کرونا، تا 19 اسفند اصلاح نشد. این خطای راهبردی ناشی از فشار روزافزون تشخیص آزمایشگاهی (پاراکلینیکی) بر تشخیص بالینی (کلینیکی) از یک سو و سیطره سازمان جهانی بهداشت بر سلامت کشورها از جمله ایران از سوی دیگر است. مضافا اینکه اصولا در ساختار نظام آموزش دانشجویان پزشکی، با تاثیر صفر درصدی نمرات دوره کارورزی بالینی در معدل کل فارغ‏التحصیلان این رشته، عملا مهارت بالینی فارغ‌التحصیلان، هیچ انگاشته شده و حتی در امتحان پذیرش دوره‌های تخصصی پزشکی، همین معدل کل ناقص نیز بی‌تاثیر و فاقد ارزش است. بنابراین هر آنچه در این روزها از قابلیت و جانفشانی پزشکان و پرستاران و سایر عوامل درگیر در خط مقدم مبارزه با کرونا شاهد هستیم ناشی از غیرت اساتید دانشگاه‌ها و استعداد، شم طبی بالا و شجاعت ایشان، دانشجویان و کادر درمان است. پاک‌باختگان این نبرد نابرابر، بحق شهیدند. در واقع ایشان باید همزمان در 2 جبهه بجنگند؛ یکی جبهه کرونا و دیگر جبهه خطای راهبردی دستگاه سلامت کشور.
2- در حال حاضر همچنان کشور در موارد بسیار مهمی نیازمند تحول و اصلاحات ساختاری و محتوایی در نظام سلامت است اما از آنجا که این کار در کوتاه‌مدت و به فوریت وصال نمی‌دهد و سیر شیوع کرونا همچنان صعودی است، لازم است بر اساس منطق اورژانس عمل کنیم.
- بهترین و فوری‌ترین راه مقابله با کرونا آموزش همگانی تشخیص احتمالی بالینی کرونا و اندیکاسیون‌های مراجعه به بیمارستان، از طریق صدا و سیماست.
- بهترین و نزدیک‌ترین محل نگهداری و قرنطینه بیمارانی که در مرحله پیشابستری قرار دارند، منزل و محل اقامت فعلی خود ایشان در مواردی که در خارج از محل سکونت‌شان هستند، است.
- آمار مبتلایان و فوتی‌ها می‌بایست بر اساس تشخیص احتمالی بالینی با گمان قوی،‌ مطابق دستور 19 اسفند در رسانه اعلام شود و نه به روال قبل از این تاریخ
- همچنان رعایت بهداشت فردی مطابق آموزش‌های ساده ارائه شده در رسانه ملی بهترین راه کنترل شیوع کروناست.
- در بسیاری از موارد بهترین پدافند، آفند است. پدافند غیرعامل ضمن آنکه در آینده نیاز به تحول و اصلاحات ساختاری و محتوایی دارد، در کوتاه‌مدت می‌بایست فعال شده و با مسأله‌ای با این اهمیت برخورد فعال کند.
- سال‌هاست درمان مقدم بر پیشگیری شده است و این رویکرد می‌بایست تعدیل شود. اگر دستگاه سلامت کشور و مسؤولان درجه یک آن، اینقدر بهداشت و پیشگیری را به حاشیه نرانده بودند، امروز شاهد چنین وضعیتی نبودیم.
کرونا دیر یا زود خواهد رفت اما آثار ناشی از خطاهای راهبردی دستگاه سلامت و احساس و ضرورت اصلاح آن از یادها نخواهد رفت؛ خاطره و آثار دولت ضعیف حسن روحانی نیز!