بزرگنمايي:

ایران پرسمان - شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
جنجال کوچک حرف‌های سخنگوی وزارت بهداشت ایران در انتقاد از چین، به تشکر او از این کشور و تلاش برای رفع «ذوق‌زدگی بیگانگان» رسید. کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت ایران که از چهره‌های اصلی مقابله با کرونا در ایران شده ‌است، یکشنبه در نشست خبری ویدئویی و در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاری ترکیه‌ای آناتولی، انتقاد تندی از عملکرد چین به عنوان مبدأ شیوع بیماری کووید19 داشت که به تقابلی توییتری بین او و سفیر چین در ایران نیز منجر شد؛ اما روز گذشته بعد از تشکرهای همتای جهانپور در وزارت خارجه از چین، خود او نیز عملا از موضع خود عقب نشست.
جهانپور در پاسخ به پرسش خبرنگار آناتولی، وضعیت تهران را «قرمز» توصیف کرد و گفت: «کوچک‌ترین عدم مراعات و ساده‌گرفتن موضوع، به‌راحتی می‌تواند خیز مجدد را ایجاد کند». او سپس با اشاره به مواجهه اکثر شهرهای ایران با طغیان بیماری، نوک پیکان انتقاد را به سمت چین گرفت: «چین با ارائه آمار و مدارکش نسبت به بیماری کووید19، شوخی تلخی با دنیا کرد. همه کشورهای درگیر این بیماری به استناد مدارک چین تصور کردند بیماری شبیه و آسان‌تر از بیماری آنفلوانزاست؛ چنین نیست و نمی‌شود گفت دوره این بیماری دو ماه است». او انتقادش را در توییتر توضیح و ادامه داد: «مباحث علمی را هیچ‌گاه نه می‌توان و نه باید با سیاست آمیخت؛ همه محافل آکادمیک دنیا بر پایه اطلاعات اپیدمیولوژیک و گزارش محققان چین، حداقل آنفلوانزای تیپ A را از ویروس نوپدید کرونا وخیم‌تر قلمداد کردند. امروز یافته‌ها خلاف این را نشان می‌دهد. به یافته‌های خودی اطمینان بیشتری داریم».
این موضع‌گیری با واکنش چانگ هوا، سفیر چین در ایران، در همان توییتر همراه شد که ظاهرا در رد ادعای جهانپور نوشت: «وزارت بهداشت چین هر روز نشست خبری دارد؛ پیشنهاد می‌کنم برای حصول نتیجه،‌ اخبار آن را با دقت بخوانید». سخنگوی وزارت بهداشت مکالمه توییتری را در توییتر با این کنایه ادامه داد: «بسیار عالی! وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران هم روزانه دو کنفرانس خبری، نشست تخصصی ساعت 11:30 و نشست سخنگو ساعت 14:30 با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی برگزار می‌کند که تقریبا کم‌نظیر است و برای سفرای محترم و اصحاب رسانه و همه کشورها به‌ویژه کشورهای دوست قابل استفاده خواهد بود». سفیر چین نیز در پاسخی دوباره به سخنگوی وزارت بهداشت ایران نوشت: «آقای عزیز، بنابراین امیدوارم شما به حقایق و تلاش‌های بزرگ مردم چین احترام بگذارید». اظهارات جهانپور بازتاب گسترده‌ای نیز در رسانه‌های خارجی داشت؛ به عنوان انتقاد تندی که یک مقام رسمی ایرانی، آن‌هم از جایگاه سخنگوی وزارتخانه درگیر در مقابله با کرونا، از عملکرد دولت چین مطرح کرده‌ بود، به‌خصوص در حالی که ایران و چین در مسائل مختلف، به‌ویژه در تقابل با آمریکا، کشورهایی هم‌جبهه به حساب آمده‌اند.
در پی این تقابل، سخنگوی وزارت خارجه ایران که در هفته‌های اخیر چندین بار به مسئله همکاری‌های چین و ایران درباره کرونا اشاره و از این بابت از این کشور تشکر کرده‌ بود، بدون اشاره مستقیم به جهانپور بار دیگر بر موضع وزارتخانه خود دراین‌باره تأکید کرد. سیدعباس موسوی نوشت: «دولت و ملت چین پیشگام مبارزه با ویروس کرونا و اعطای کمک‌های سخاوتمندانه به سایر کشورها در اقصی نقاط جهان است. شجاعت، تعهد و حرفه‌ای‌گری چین در مهار کرونا شایسته تبریک است. ایران همواره قدردان چین در این شرایط دشوار بوده است». این توییت نیز واکنش سفیر چین را به همراه داشت که تلویحا اظهارات سخنگوی وزارت بهداشت ایران را «شایعه» توصیف می‌کرد: «شایعات نمی‌توانند دوستی ما را از بین ببرند». محمد کشاورز‌زاده، سفیر ایران در چین نیز اعلام کرد: «تاکنون کمک‌های دولتی و مردمی چین با 28 پرواز از شهرهای پکن، شانگهای و گوانجو به کشورمان ارسال شده است». وی خاطرنشان کرد: «بیش از 10 میلیون ماسک، 500 هزار کیت تشخیص کرونا، 300 هزار جراحی و لباس ایزوله، دومیلیون‌و 200 هزار دستکش، 350 ونتیلاتور، 500 اتاق پیش‌ساخته بیمارستانی و انواع دارو و تجهیزات بیمارستانی ازجمله این کمک‌هاست».
جهانپور روز گذشته خود نیز به توییتر برگشت تا آن‌طور که به نظر می‌رسد، مواضع خود را علیه چین تلطیف و از آنها عقب‌نشینی کند. او نوشت: «دولت و ملت ایران قدردان دولت‌ها و ملت‌هایی است که به‌ویژه در این همه‌گیری جهانی کرونا در کنارشان ایستادند و حافظه تاریخی ایرانیان البته این قسمت ماجرا را هم فراموش نخواهد کرد». او تأکید کرد: «حمایت‌های چین از ملت ایران در این روزهای سخت، فراموش‌نشدنی است؛ بیگانگان ذوق‌زده نشوند».اشاره سخنگوی وزارت بهداشت به «ذوق‌زدگی بیگانگان» البته در حالی انجام می‌شد که برخی در این میان با حملات تندی به جهانپور بابت اظهاراتش، او را به همراهی با مواضع دولت آمریکا علیه چین متهم کرده و حتی خواستار برکناری او شده بودند. در روزهای گذشته، مقامات دولت آمریکا ازجمله رئیس‌جمهوری این کشور، صراحتا و ضمنا چین را باعث و بانی گرفتاری دنیا به این بیماری خوانده‌اند. شخص دونالد ترامپ در نشست‌های خبری خود در‌این‌باره، در اقدامی که انتقاد برخی از مخالفان رئیس‌جمهور را به همراه داشته، از کووید19 با عبارت «ویروس چینی» یاد می‌کند.این نگاه بدبینانه به عملکرد دولت چین البته منحصر به مقامات دولت آمریکا و هواداران آن نیست؛ بسیاری از رسانه‌های آمریکا و دیگر کشورها، چین را به پنهان‌کاری درباره کرونا و آمار آن متهم کرده‌اند. بحث‌هایی به لحاظ علمی درباره اختلاف هرگونه آمار در دسترس با وضعیت واقعی مطرح است، با این استدلال که بسیاری از مبتلایان یا علائم ندارند یا به خاطر عدم مراجعه یا محدودیت در آزمایش، هرگز به عنوان مبتلا شناسایی نمی‌شوند و حتی ممکن است بدون اینکه ابتلای بیماری در آنها شناسایی شود، فوت کنند. بااین‌حال، هرازگاهی، برخی کشورها، به‌خصوص وقتی شرایط در آنها بغرنج شود، به پنهان‌کاری درباره شدت گسترش بیماری از راه‌های مختلف و به انگیزه‌های مختلف متهم می‌شوند. در مورد خاص چین، برخورد تند اولیه با پزشکی که برای اولین بار از مشاهده علائم این بیماری جدید در این کشور صحبت کرد، به این انتقادها و اتهام‌ها کمک کرده است. برخی رسانه‌ها نیز به تخمین «آمار واقعی» در چین پرداخته‌اند که گاهی تا بیش از هزار درصد آمار رسمی است.
احتمالا آخرین قسمت این داستان، یادداشت مفصلی بود که چانگ هوا در خبرگزاری دولتی ایرنا منتشر کرد. در این یادداشت با تیتر «اتحاد در همکاری، راه صحیح مبارزه با کروناست» سفیر چین با ارائه گزارشی از عملکرد دولت خود، اتهام‌زنی‌های مقامات آمریکایی را «مشغول‌سازی کاذب» خواند و با ارجاع به مطالب برخی ژورنال‌های علمی آمریکایی و انگلیسی، از اقدامات دولت متبوع خود دفاع کرد. او سپس بدون ذکر نام جهانپور، به «طرح مطالبی عجیب ازجمله این عبارت که «گویا چین شوخی تلخی با جهان انجام داده»» اشاره کرد و منبع این اخبار را «دو مورد از ابزارهای جنگ روانی آمریکا» خواند. با هماهنگی‌های مواضع مقامات ایران با مواضع چین در این زمینه به نظر می‌رسد فعلا باید ماجرای این تقابل را تمام‌شده دانست. در سطح جهانی اما بحث‌ها درباره عملکرد و ادعاهای دولت‌های کشورهای مختلف، ازجمله چین و آمریکا، درباره کرونا و تأثیرات متقابلشان، همچنان ادامه خواهد داشت. شاید روزی که کووید19 به تاریخ بپیوندد، فرصت بیشتری برای بررسی آنچه گذشت، فراهم شود.