بزرگنمايي:

ایران پرسمان - اعتماد / « جای خالی تشکل صنفی » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته زهرا کریمی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
پیک‌های موتورسوار تقریبا در تمام کشورها پایین‌ترین امنیت شغلی و حتی جانی را دارند. شیوع ویروس کرونا در ایران کسب‌وکار این گروه را نیز تحت‌ تاثیر قرار داده است. پژوهشی که در ارتباط با تاثیر شیوع کرونا بر وضعیت کاری پیک‌های موتورسوار صورت گرفته، نشان می‌دهد که در هفته‌های گذشته درآمد پیک‌های موتورسوار کاهش یافته است. کاهش درآمد این گروه احتمالا ناشی از آن است که تقاضاهای جدید ایجاد شده برای این افراد کمتر از تقاضاهای قبلی است که پس از شیوع کرونا و توقف بسیاری از کسب وکارها از بین رفته است. احتمالا در حال حاضر تقاضای بنگاه‌ها برای استفاده از خدمات پیک‌های موتوری کاهش یافته زیرا بسیاری از شرکت‌ها تعطیل شده‌اند یا دورکاری در اولویت قرار گرفته و به همین دلیل به پیک‌های موتورسوار نیز کمتر نیاز دارند. در مقابل، تقاضای خانگی برای استفاده از پیک‌های موتوری جهت خرید اقلام ضروری، به ویژه در میان افراد سالخورده افزایش داشته است. پس از دوره قرنطینه نیز بسیاری از شرکت‌های فعال نیروی کار خود را کاهش داده‌اند. این بنگاه‌ها اگر قبلا تقاضای انتقال نامه‌ها، اسناد، بسته‌ها یا غذا را داشتند، حالا این تقاضا کاهش یافته است و در مقابل، احتمالا درخواست افراد سالمندی که متعاقب وضعیت جدید در خانه هستند، افزایش پیدا کرده است. کاهش احتمالی درآمد پیک‌های موتورسوار به معنای از دست ‌رفتن متقاضیان و مشتری‌هایی است که پرداخت‌های بیشتر و بهتری داشتند. در دوران قرنطینه، تقاضا برای رانندگان تاکسی‌های اینترنتی نیز به ‌شدت کاهش پیدا کرد و بسیاری از این راننده‌ها که برای کار از شهرستان به تهران آمده بودند و از این طریق امرار معاش می‌کردند، شب عید به شهرستان‌های‌شان بازگشتند. اما پس از پایان قرنطینه و تاکید بر فاصله‌گذاری اجتماعی و ترس از حضور در قطارهای مترو و بی‌آرتی که با ازدحام مسافران روبه‌رو است، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که با ماشین شخصی جا‌به‌جا شوند یا از خدمات تاکسی‌های اینترنتی استفاده کنند، بنابراین می‌توان انتظار داشت که تقاضا برای تاکسی‌های اینترنتی دوباره افزایش پیدا کند. تقاضای خانواده‌ها برای خدمات پیک‌های موتوری احتمالا در آینده نیز ادامه خواهد داشت. جمعیت کشور ما به سمت سالمندی حرکت می‌کند و از طرفی دیگر، شکل سنتی خانواده‌ها نیز در حال از بین ‌رفتن است و کمتر سالمندان همراه با فرزندان‌شان زندگی می‌کنند؛ به همین دلیل، استفاده بیشتر از این نوع خدمات در آینده قابل‌ پیش‌بینی است. بخش عمده‌ای از مشاغل در کشور ما، مشاغل خدماتی هستند و افزایش سهم فعالیت‌های خدماتی در تولید و اشتغال کشور امری اجتناب‌ناپذیر است. قطعا در آینده نیز سهم فرصت‌های شغلی در بخش خدمات افزایش خواهد یافت. پیک‌های موتورسوار در کشور ما با اینکه سختی‌های بسیاری را به جان می‌خرند و در گرما و سرما در خیابان‌های پر دود مشغول به کار هستند و خدمات متنوعی را با سرعت نسبتا بالا ارایه می‌کنند اما هزینه‌هایی را نیز به شهروندان تحمیل می‌کنند. حرکت این موتورها در شهر گاه برای مردم مایه نگرانی و وحشت است و حتی منجر به آلودگی صوتی و هوا می‌شود. در برخی از کشورها از جمله در تایوان و چین دولت با ارایه مشوق‌هایی موتورسواران را به تعویض موتور بنزینی به موتور برقی ترغیب کرده است. در چین قریب به اتفاق موتورسیکلت‌ها برقی هستند. در اکثر کشورها اغلب افرادی که خدمات موتوری ارایه می‌کنند، درآمد چندان بالایی ندارند. دسترسی به موتور در مقایسه با اتومبیل ارزان‌تر و آسان‌تر است. این افراد در بسیاری از کشورها، از جمله ایران هیچ نوع پوشش تامین ‌اجتماعی ندارند. خانوارهایی که خدمات پیک موتوری دریافت می‌کنند، نه امکان و نه گرایش دارند که موتورسواران را بیمه کنند. بنگاه‌هایی هم که از این خدمات استفاده می‌کنند، کم و بیش وضعیت مشابهی دارند. بحث‌هایی که پیش از این در مورد شرکت اوبر در سایر کشورها مطرح بوده، حالا درمورد تاکسی‌های اینترنتی و پیک‌های موتوری ایران نیز صادق است. اوبر رانندگان را بیمه نمی‌کند. توجیه بنگاه‌هایی مانند اوبر این است که راننده‌ها خویش‌فرما هستند و سرمایه و نیروی کار متعلق به خودشان است و صرفا خدماتی را از شرکت اینترنتی دریافت می‌کنند و بابت این خدمات هزینه‌ای می‌پردازند. چنین نگرشی اعتراض‌های بسیاری را برای اوبر به همراه داشته است. بنگاه‌هایی نظیر اوبر، توانسته‌اند با اجتناب از پرداخت حق بیمه حوادث، بازنشستگی و از کارافتادگی، هزینه‌های قابل‌توجهی را صرفه‌جویی کنند و بر سودآوری خود بیفزایند. در چنین شرایطی راهکار تشکیل صنف است. پیک‌های موتوری باید تشکلی داشته باشند تا بتوانند با کارفرما و دولت وارد گفت‌وگو شوند. تشکل به این افراد قدرت چانه‌زنی می‌دهد زیرا در غیاب چنین تشکلی، کارفرمایان می‌توانند به دنبال ارزان‌ترین خدمات پیک موتوری باشند و کمترین هزینه را پرداخت کنند. ایجاد تشکل برای پیک‌های موتور‌سوار امکان‌پذیر است. این افراد می‌توانند از تجربه صنف تاکسیرانان استفاده کنند. رانندگان تاکسی ‌تشکلی نسبتا قوی دارند و برای خود انحصار ایجاد کرده‌اند و هر کسی به سادگی نمی‌تواند به جمع تاکسی‌داران اضافه شود. اگر در میان پیک‌های موتوری، افراد علاقه‌مندی پیدا شود آنها می‌توانند با تشکیل صنف، منافع مشترک خود را دنبال کنند. هر کدام از این افراد به تنهایی توان تغییر شرایط کاری ناامن را ندارند و صدای آنها جز در قالب یک صنف به گوش کسی نخواهد رسید.