بزرگنمايي:

ایران پرسمان - " با عرض معذرت، یک دسته از مخالفین (قرارداد ایران و چین) لمپن هستند که فاقد تحلیل سیاسی درست هستند. دسته دوم، کسانی‌اند که با نظام یا دولت فعلی مشکل دارند که حرفهایشان بیشتر جنبه پلمیکی سیاسی دارد."

به گزارش جام نیوز ، در یکی دو هفته اخیر، کیفیت رابطه ایران و چین، مهم‌ترین موضوع سیاسی جامعه بوده است.
برخی‌ها در داخل کشور، با انتقاد از «سند راهبردی همکاری‌های ایران و چین»، مدعی‌اند نفس این همکاری وسیع با کشور چین در شرایطی که دست ایران از همکاری با جهان غرب کوتاه است، زمینه‌ساز وابستگی ایران به چین است. اما بسیاری از کارشناسان با این نظر مخالف‌اند.
محمدحسین ملائک، سفیر ایران در چین در دولت اول اصلاحات، با انتقاد از ادعاهای مطرح شده، به یورونیوز گفت:
"مخالفین این توافقنامه دو دسته‌اند. دسته اول، با عرض معذرت، مخالفین لمپن هستند که فاقد تحلیل سیاسی درست هستند. این افراد چیزهایی به شکل کم‌عمق می‌گویند که باید با اغماض از کنار حرفهایشان گذشت. دسته دوم، کسانی‌اند که با نظام یا دولت فعلی مشکل دارند که حرفهایشان بیشتر جنبه پلمیکی سیاسی دارد. یعنی اگر خودشان به جای مقامات سیاسی ایران بودند، همین کار فعلی را انجام می‌دادند ولی چون در چنین شرایطی نیستند، سخنان انتقادآمیز مطرح می‌کنند. به نظرم حرف‌های هر دو گروه فاقد عمق و ارزیابی کافی است.
بالاخره یک عده این همکاری را دوست ندارد و دنبال دلایلی برای این عدم علاقه‌شان می‌گردند. این بی‌علاقگی از حیث اجتماعی ارزش بررسی دارد ولی ارزش سیاسی ندارد چون فاقد پشتوانه تئوریک است. به نظر من متوازن بودن منافع در این ماجرا معنایی ندارد بلکه ایران باید متناسب با شرایطش ارتباطی با کشورهای دنیا برقرار کند. باید دید در این ارتباطات چقدر از منافع خودش را می‌تواند تامین کند. همین که حد لازم منافع خودش را تامین کند، کفایت می‌کند. اگر ایران بپذیرد در یک چارچوب شاخص‌دار با هر کشوری، ارتباطی بلندمدت را حفظ کند، به نظر من این یک نقطه عطف در سیاست خارجی ایران محسوب می شود. بویژه اگر این کشور یک کشور بزرگ باشد. ما اصلا سابقه همکاری با کشورهای بزرگ را نداریم. از اول انقلاب دولت ایران با کشورهای بزرگ درگیر بوده و همکاری چارچوب‌داری را با این کشورها دنبال نمی‌کرده است. فقط از سال 2015 به این طرف، همکاری نیمه استراتژیکی با روسیه داشته است."
احمد نقیب‌زاده استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز منتقدین همکاری ایران و چین را «طرفدار غرب» می‌داند و در دفاع از این همکاری می‌گوید:
"وقتی که غرب تمام درها را به روی ایران می‌بندد، باید منتظر باشد جمهوری اسلامی به روسیه یا چین روی بیاورد. بالاخره دولت‌ها آزادند در محدوده منافع ملی قراداد ببندند و فسخ کنند. فکر نمی‌کنم که جمهوری اسلامی که این قدر به استقلال و حاکمیت ملی‌اش حساس است، خودش را زیرمجموعه چین قرار دهد. اگر قراردادی بسته شود، فکر می‌کنم منافع ایران لحاظ شود. سر و صدا کردن در این مورد، به نظرم از طرف غرب یا طرفداران غرب است. انتقادات غربگرایان به این توافق وارد نیست؛ برای اینکه قرار نیست ایران جزو اقمار چین باشد. قراردادی بسته می‌شود در حد قراردادهایی که ایران با روسیه یا اروپا بسته است. ایران سیستم حاکم بر کشور چین را که قبول نکرده است. اتفاقا ایران تلاش زیادی می‌کند وارد پیمان شانگهای شود ولی چین و روسیه سنگ‌اندازی می‌کنند و مانع این امر می‌شوند. به هر حال ایران باید راهی پیدا کند و از این بن‌بست خارج شود و در این تنگنا دچار خفگی نشود.
اینکه چرا ایران حاضر نیست با آمریکا قرارداد ببندد، دلیلش این است که آمریکا برای همکاری با ایران شرط می‌گذارد. شرط‌هایی برای سیاست‌های منطقه‌ای و موشکی و اتمی ایران. چین چنین شرط‌هایی نمی‌گذارد و با سیاست منطقه‌ای ایران مشکلی ندارد. مشکل هم داشته باشد، حداکثر با ایران همکاری نمی‌کند ولی درصدد ممانعت از سیاست منطقه‌ای ایران برنمی‌آید. از این نظر فرق زیادی بین چین و آمریکا است. به نظرم امکان سود برابر خیلی زیاد است. در هر صورت هیچ دولتی نمی‌تواند در انزوا زندگی کند. به ناچار باید در سطح بین المللی همکاری کند. ایران خیلی مایل بود با کشورهای اروپایی همکاری کند ولی دید که اروپایی‌ها خیلی از آمریکا تبعیت می‌کنند و ترس و لرز دارند. بنابراین ایران اروپا را کنار گذاشت و ترجیح داد با چینی کار کند که نه می‌خواهد جمهوری اسلامی را سرنگون کند، نه می‌خواهد جلوی سیاست‌های منطقه‌ای ایران را بگیرد، نه با سیاست‌های موشکی ایران مشکل دارد. چین حتی با انرژی هسته‌ای ایران در سطح بمب اتم هم مشکلی ندارد. در زمانی که هیچ سرمایه خارجی‌ای وارد ایران نمی‌شود و چین هم برای همکاری با ایران در پی تغییر سیاست‌های کلی ایران نیست، سرمایه‌گذاری 400 میلیارد دلاری چین در ایران، علاوه بر اینکه تامین منافع چین، منافع ایران را هم تامین می‌کند و مصداق بازی برد-برد است.
چین به هر حال با آمریکا تقابل اساسی دارد و جهان در حال حرکت به سمت یک دوقطبی جدید است که یک طرفش چین است و یک طرفش آمریکا. این 400 میلیارد دلار هم قرار نیست یک‌شبه سرمایه‌گذاری شود. به تدریج اوضاع را می‌سنجند و سرمایه‌گذاری می‌کنند. یعنی چین به اندازه‌ای که نتیجه بگیرد قدم پیش می‌گذارد. سیاست ایران الان این است که بندر چابهار را تجهیز کند و به سوی کشورهای شرقی گام بردارد به این معنا که نفت و گازش را به آن منطقه بفروشد."
106