بزرگنمايي:

ایران پرسمان - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده است و انتشار آن در اخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
«شراکت با هدف پایان دادن به انزوای ایران» این عبارتی است که نیکی هیلی، نماینده سابق امریکا در سازمان ملل متحد در واکنش به اخبار پیرامون تنظیم سند همکاری‌های راهبردی میان ایران و چین در صفحه توییترش نوشت. نیکی هیلی با سابقه طولانی در ایران‌ستیزی در ادامه این توییت نوشت:«چین با ایران شریک شده تا به انزوای جهانی ایران پایان دهد. این همکاری، حضور چین در بخش‌های بانکی، مخابرات، بنادر، خطوط ریلی و ده‌ها پروژ دیگر را به‌ شدت گسترش می‌دهد.»
اظهارنظر نیکی هیلی تنها یکی از نشانه‌های خشم ایالات متحده از نزدیک شدن بیش از پیش تهران و پکن به یکدیگر است. در حالی که سر و صدا درباره محتوای این سند راهبردی از فضای مجازی آغاز و با تحلیل‌هایی از جنس همین فضا راه خود را به رسانه‌ها باز کرد، اندک‌اندک کارشناسان مسائل اقتصاد سیاسی و تحلیل‌گران سیاست خارجی ایران دست به کار تحلیل شده‌اند و نکته قابل توجه آن است در تمام تحلیل‌هایی که در رسانه‌های انگلیسی‌زبان منتشر شده، خط تحلیل کم و بیش واحد است:«سیاست‌های دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده، ایران و چین را به یکدیگر نزدیک‌تر کرد. تهران برای دور زدن تحریم‌ها با پکن دست به یکی کرد.» تنها در 48 ساعت گذشته حجم وسیعی از تحلیل‌ها در این باره نوشته شده است. به عنوان نمونه واشنگتن پست در این باره می‌نویسد:«دو دشمن اصلی ترامپ با هم سند مشترک همکاری امضا می‌کنند. دولت‌ها در تهران و پکن مقابل واشنگتن می‌ایستند. پکن در جنگ تجاری سنگینی با واشنگتن گرفتار شده و تهران هم در حال تحمل شدید‌ترین تحریم‌ها از سوی دولت ترامپ است. با این‌ همه وضع تعرفه‌های بی‌شمار بر پکن یا تحمیل تحریم بر تهران از سوی دولت ترامپ باعث نشده که رییس‌جمهور ایالات متحده به هیچ‌کدام از اهداف تعریف‌ شده خود در برابر این دو کشور دست پیدا کند. تحولات اخیر نشان می‌دهد که این دو دشمن ایالات متحده احتمالا همکاری‌های مشترک بیشتری با هم خواهند داشت. از جمیع اظهارنظرها درباره این سند راهبردی اینگونه برمی‌آید که این سند دامنه وسیعی از همکاری‌ها میان دو کشور از مسائل اطلاعاتی تا امنیتی را شامل می‌شود و منجر به سرمایه‌گذاری‌های وسیع چین در حوزه‌های متفاوت در ایران خواهد شد و همزمان خیال ایران نیز برای فروش نفت خود در یک بازه زمانی 25 ساله راحت خواهد شد. هر چند که گفته می‌شود، ایران و چین بحث درباره رسیدن به این سند همکاری‌های راهبردی را از پیش از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آغاز کرده بودند اما زمان اعلام به نتیجه رسیدن مذاکرات دو کشور در این باره پیام دیگری را به ذهن مخاطب متبادر می‌کند. به نظر می‌رسد حالا می‌توان گفت که ترامپ نمی‌تواند امیدوار باشد، سیاست‌هایش منجر به نشستن ایران پای میز مذاکره شده باشد آن‌ هم پس از آنکه ترامپ اقدام به خروج از توافقی کرد که سال‌ها مذاکره پشتوانه آن بود و قدرت‌های جهانی چون چین هم در به ثمر سیدن آن نقش داشتند. اکنون که اقتصاد ایران تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفته است برای کمک به سمت چین چرخیده و به نظر می‌رسد که پکن نیز به دلیل اختلاف‌هایش با واشنگتن بی‌میل به پذیرش این ریسک و تعمیق کار با تهران نباشد. در روزهایی که ایالات متحده در حال دست و پنجه نرم کردن با بحران اقتصادی و کروناست و همزمان به دلیل سیاست‌های ترامپ در سطح بین‌المللی منزوی هم شده، پکن متوجه نقطه ضعف‌های واشنگتن شده است. سند همکاری راهبردی ایران و چین نشان می‌دهد که چین برخلاف بسیاری از کشورها خود را در موقعیتی می‌بیند که مقابل امریکا بایستد، تنبیه‌های امریکا را تاب بیاورد و در جنگ تجاری با امریکا کوتاه نیاید.
واشنگتن‌پست در ادامه می‌نویسد:«هوا چان‌یینگ» سخنگوی وزارت خارجه چین در پاسخ به پرسشی درباره این سند راهبردی می‌گوید:«چین به توسعه روابط دوستانه و مبتنی با همکاری با کشورهای دیگر اهمیت می‌دهد. ایران، کشور دوست است که از مبادلات و همکاری نرمال با چین برخوردار است.» مساله دیگری که باید به آن توجه داشت این است که چین نقش بسیار مهمی در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای مقابله با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران برعهده دارد. اخیرا نماینده چین در سازمان ملل، ادعای همتای امریکایی برای توسل ایالات متحده به عضویت در قطعنامه 2231 برای بازگرداندن تحریم‌های تسلیحاتی ایران و حتی فراتر از آن مکانیسم ماشه را زیر سوال برده بود.
رسانه‌های اسراییلی نیز نسبت به سند همکاری‌های راهبردی ایران و چین واکنش نشان داده و آن را برای منافع رژیم اسراییل مضر دانستند. رسانه جروزالیم پست در این باره می‌نویسد: در حالی که ایران و چین کار روی سند همکاری چند میلیارد دلاری را پیش می‌برند، اسراییل دلایل بسیاری برای نگرانی در این باره دارد. این توافق می‌تواند به همکاری‌های نزدیک‌تر نظامی میان تهران و پکن از جمله رزمایش‌های مشترک منتهی شود. علاوه بر همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی در سایه این سند همکاری‌های راهبردی، سرمایه‌گذاری‌های وسیع چین نیز در بخش‌های مختلف در ایران رخ خواهد داد و همزمان فروش نفت ایران به چین هم تضمین می‌شود. نه چین و نه ایران اخبار درباره مفاد این توافق را تایید نکردند اما اخبار منتشر شده درباره آن در ایران، موافقان و مخالفان توسعه رابطه با چین را در مقابل هم قرار داده است. جدا از منافع اقتصادی که این توافق می‌تواند برای چین داشته باشد، می‌توان گفت که این کشور می‌تواند از قدرت رو به افول امریکا در منطقه استفاده کند. برای اسراییل نیز مضرات این سند مشخص است. هر یک دلاری که به داخل ایران منتقل شود برای اسراییل مضر است و البته که توسعه همکاری‌های نظامی تهران و پکن هم برای تلاویو خطرناک است. در حال حاضر بسیاری از اسراییلی‌ها نگران هستند که در بخش‌هایی از این توافق، بحث فروش سلاح به ایران هم مطرح باشد به خصوص آنکه در پایان مهر ماه تحریم تسلیحاتی ایران از سوی سازمان ملل هم به پایان می‌رسد. شاید بسیاری باور نکنند اما چین به هیچ‌وجه اعتقاد ندارد که تقویت ایران به تضعیف اسراییل منتهی خواهد شد. از منظر چینی‌ها، ایران تهدیدی بالقوه برای اسراییل نیست و زمانی که از نابودی آن سخن می‌گوید الزاما نابودی فیزیکی را دنبال نمی‌کند.
این رسانه اسراییلی در ادامه می‌نویسد: سیاست فشار حداکثری امریکا علیه ایران تاثیر بسیاری بر اقتصاد ایران گذاشته اما هجوم سرمایه‌گذاری چینی‌ها می‌تواند شوک مثبتی برای ایران باشد. یکی دیگر از نگرانی‌های اسراییل این است که برخی از کمپانی‌های چینی که در حال حاضر در اسراییل مشغول کار هستند در ایران نیز دست به کار شوند. برخی از نهادهای اطلاعاتی و امنیتی اسراییل نگران جابه‌جایی اطلاعات از سوی این کمپانی‌ها به تهران هستند. همزمان چین در گذشته هم از اهرم همکاری‌های اقتصادی توامان با ایران و اسراییل استفاده کرده و به عنوان مثال در سال 2013 سفر نخست‌وزیر اسراییل به پکن را منوط به لغو حمایت‌های اسراییل از یک شکایت حقوقی از چین در امریکا به اتهام پولشویی به سود حماس و گروه‌های فلسطینی با وساطت ایران کرد.