یادی از خالق کاریکلماتور
خردنامه
بزرگنمايي:
ایران پرسمان - جام جم / نام پرویز شاپور با نام کاریکلماتور گره خورده است. کلمهای مرکب از کاریکاتور و کلمه که نخستینبار احمد شاملو این عنوان را بر نوشتههای کوتاه شاپور نهاد. تولد کاریکلماتور در 21 خرداد 1346 در نشریه خوشه به سردبیری احمد شاملو بود.
از سال 1337 به بعد در مجله توفیق با اسم مستعار «کامی»، «کامیار» و «مهدخت» مطلب مینوشت. پس از آن در نشریه خوشه به سردبیری احمد شاملو که در دهه 40 شمسی چاپ میشد، به فعالیت پرداخت.
کاریکلماتورها نوشتههای کوتاه و نغزی بودند که در آنها نکتهای با نگاه تازه عمدتا از دریچه طنز بیان میشد.
برای مثال در دورهای که پرویز شاپور به نوشتن کاریکلماتور مبادرت ورزید، استاد سعید نفیسی نیز چهره شناخته شده دانشگاهیان در حوزه تاریخ و ادبیات بود.
در آن دوره کتابهای زیادی با مقدمه نفیسی در بازار موجود بود. از دواوین شاعران مختلف گرفته تا تذکرهها و متون کهن با نثرهای مسجع و سختخوان. نفیسی در زمان حیاتش برای چند صد کتاب مقدمه نوشت تا جایی که به سوژه شوخی طنازانی مثل پرویز شاپور بدل شد.
شاپور در مجموعه شوخیهایش با سنگ قبر نوشت: «سنگ قبری دیدم که رویش نوشته بود، با مقدمه دکتر سعید نفیسی!»
در سالمرگ شاپور بد نیست چندتا از این کاریکلماتورها را باهم بخوانیم:
زندگی بدون آب از گلوی ماهی پایین نمیرود.
جارو، شکم خالی سطل زباله را پر میکند.
فواره و قوه جاذبه از سربهسر گذاشتن هم سیر نمیشوند.
باغبان وقتی دید باران قبول زحمت کرده، به آبپاش مرخصی داد.
فاصله بین دو باران را سکوت ناودان پر میکند.
فریاد زندگی در سکوت گورستان تهنشین میشود.
همه مردم جهان به یک زبان سکوت میکنند.
لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/171486/