بزرگنمايي:

ایران پرسمان - جام جم / ویکی پدیا 10 سال است که یادمان های جهان را در یک مسابقه بین المللی معرفی می کند
شرکت در مسابقه عکاسی ویکی دوستدار یادمان ها که لابد اعلان آن را در ویکی پدیا دیده اید تا 15 مهرماه مهلت دارد. درباره هر چیز که فکرش را بکنید با گوگل مشورت می کنیم؛ از غذایی که می خوریم تا سفری که قرار است برویم و حتی سلامت جسم و روح مان. گوگل هم معمولا ما را به یکی از دستیاران همه چیزدان خود، یعنی ویکی پدیا معرفی می کند. ویکی پدیا یک دانشنامه آزاد و همگانی است. یعنی هر کسی از هر جای جهان می تواند به رایگان از آن استفاده کند و حتی این امکان را دارد که به اطلاعات این دانشنامه اضافه کند. البته که اساسنامه و قاعده دارد اما این همگانی بودن، مزیتی داده که می توان درباره همه چیز در آن اطلاعاتی به دست آورد و البته که این اطلاعات به متن مکتوب یا حتی صوتی خلاصه نمی شود و برای هر موردی دست کم می توان یک تصویر در ویکی پدیا یافت. ویکی پدیا بخش های مختلف دارد و از ده سال پیش برای گسترش بخش عکس و فیلم یک مسابقه راه اندازی کرده است که «ویکی دوستدار یادمان ها» نام دارد و این روزها یازدهمین دوره اش در حال برگزاری است. در این مسابقه جهانی هر کسی از هر جای جهان شرکت می کند و عکس ها و تصاویری از سراسر جهان به این دانشنامه اضافه می شود و البته هر سال کسانی هم برنده می شوند. بنابراین به نظر می رسد شرکت در این مسابقه هم فال است و هم تماشا و به جز شانس برنده شدن، این امکان را می دهد که تصاویر بیشتری از ایران زیبا به بزرگ ترین دانشنامه جهان بفرستیم.
برگزیدگان ویکی دوستدار یادمان ها در ایران
دانشنامه ویکی پدیا با این مسابقه به صدها تصویر از میراث فرهنگی کشورهای مختلف دسترسی پیدا می کند اما کشورهایی که بهترین عکس ها را ارسال کنند، این شانس را دارند که تعداد سندهای تصویری بیشتری در ویکی پدیا از خودشان ثبت کنند.
از سال 2015 از ایران هم عکاسانی در این رقابت جهانی شرکت می کنند یا دست کم از این سال مرحله اول مسابقه به صورت ملی در ایران برگزار می شود و برگزیدگان به مسابقه جهانی راه پیدا می کنند. در تمام این سال ها عکس های زیبایی از عکاسان ایرانی به مسابقه ویکی دوستدار یادمان ها ارسال شده و دو عکس از بناهای تاریخی ایران به فهرست 15 عکس برتر چهان هم راه پیدا کرده و البته ما برگزیده جهانی هم داشته ایم. در سال 2018 میلادی جایزه اول این مسابقه بین المللی به یک ایرانی تعلق گرفته است؛ جوانی به نام علیرضا اخلاقی که عکس متفاوتی از مسجد شیخ لطف الله گرفته و با برنده شدن در این مسابقه هم خودش و هم میراث کشورش را در معرض توجه قرار داده و جایزه 1500 یورویی مسابقه را به دست آورده است. چهارم دی 1397 در صفحه 10 روزنامه گفت وگویی با این عکاس برگزیده داشتیم که برای مان تعریف کرده بود چطور عکس برگزیده را گرفت.
علیرضا اخلاقی در رشته دندانپزشکی درس خوانده و به اخترشناسی علاقه مند است. علاقه اش به اجرام از هر نوعی، قوی تر از آن است که او را یک عکاس بدانیم، اما حالا دیگر با دریافت جوایز متعدد از جشنواره ها و مسابقات ملی و بین المللی از جمله ماراتن مسیه در سال 95 و مسابقه ویکی پدیا، خواسته یا ناخواسته به عنوان عکاس هم شناخته می شود. اخلاقی عکس های زیادی از آسمان دارد؛ چه در شب و چه در روز. از شهرها و بناهای تاریخی هم عکاسی می کند، اما معمولا سهم قابل توجهی از عکس هایش به آسمان می رسد و کنجکاوی های او را درباره کهکشان فاش می کند. البته او جایزه مسابقه ویکی پدیا را برای عکسی گرفته که آسمان در آن دیده نمی شود، اما سقف مسجد شیخ لطف الله را نمایش می دهد که در زیر گنبد این بنای تاریخی حکم آسمان را دارد و زیبایی اش دست کمی از گنبد آسمان ندارد.
اخلاقی برای گرفتن این عکس ماجرای جالبی را پشت سر گذاشت؛ طبق قوانین میراث فرهنگی عکاسی با سه پایه در بناهای تاریخی نیازمند مجوز است و او با همکاری یکی از دوستان راه و چاه بلدش، توانست این مجوز را بگیرد، اما چند دقیقه قبل از اذان ظهر وارد مسجد شد و به دلیل شلوغی نتوانست عکاسی کند. قانون این است که گنبدخانه مسجد مدت دو ساعت تعطیل و پلمب می شود و اخلاقی چاره ای نداشت جز ترک مسجد اما با اصرار او در نهایت قرار شد در مسجد بماند به این شرط که درها را پشت سرش پلمب کنند، چراغ ها را خاموش کنند و تا دو ساعت در همین شرایط بماند و هیچ ارتباطی با بیرون برقرار نکند، حتی اگر حضرت عزرائیل سراغش آمد. برای یک عکاس علاقه مند و مشتاق چه نعمتی بهتر از این که دو ساعت زیر گنبد زیبای مسجد شیخ لطف الله تنها بماند و از هر زاویه ممکن عکس بگیرد؟ مزید بر این که در این زمان چراغ های مسجد خاموش بودند و اخلاقی توانست بدون هیچ نور رنگی یا مزاحمی، کارش را بکند و چنین عکسی را با نورهای طبیعی به ثبت برساند.
 چند نمونه از عکس های برگزیده سال 2019 یا سال 1398
 کاخ عالی قاپو، اصفهان عکاس: امیرحسین پاشایی
پنجره ای در عالی قاپو، اصفهان عکاس: الکساندر پوپکوف
غار ایوب، شهربابک عکاس:مرتضی صالحی
سقف بازار قم عکاس:امیرحسین پاشایی
مسجد شاه عباس (امام)، اصفهان عکاس:امیرحسین پاشایی
 مسجد جامع، اصفهان عکاس:امیرحسین پاشایی
آرامگاه حافظ، شیراز عکاس:محمدصادق حیاتی
مسابقه عکاسی ویکی پدیا چیست؟
مسابقات زیادی در سراسر جهان برگزار شده، اما شاید بزرگ ترین مسابقه عکاسی جهان همین مسابقه ویکی پدیا باشد که با نام ویکی دوستدار یادمان ها منتشر می شود. این مسابقه در سال 2010 در کشور هلند برگزار شد، به دنبال آن در سال 2011 به بسیاری از کشورهای اروپایی گسترش یافت و از سال 2012 این مسابقه در سطح جهانی برگزار می شود. هدف از این مسابقه گردهم آوردن عموم خواننده ها، کاربران ویکی پدیا، عکاسان و فرهنگ دوستان برای گرفتن عکس از یادمان های فرهنگی و بارگذاری آن در ویکی انبار برای استفاده در ویکی پدیا و بالا بردن دانش و آگاهی همه مردم جهان است.
در دومین دوره برگزاری این مسابقه، یعنی در سال 2011 که هنوز حتی کاملا جهانی نشده بود؛ بیش از 168 هزار عکس از سراسر جهان دریافت کرده است. تعدد شرکت کنندگان سبب شده این مسابقه در دو مرحله برگزار شود:
مرحله اول: هر کشوری برای خودش مسابقه را برگزار می کند و ده عکس برتر مسابقه ملی ویکی به مرحله دوم راه پیدا می کنند.
مرحله دوم: از میان عکس های رسیده از سراسر جهان 15 عکس برتر برگزیده می شوند.
داوران: هیات انتخاب این مسابقه از چند کاربر فعال ویکی پدیا، تعدادی از کارشناسان میراث فرهنگی و عکاسان حرفه ای تشکیل شده که به هر عکس امتیاز می دهند و از مجموع امتیازها، 15 عکس برتر انتخاب می شود.
 موارد داوری:
تکنیک عکاسی: ژرفانمایی یا همان پرسپکتیو صحیح به طوری که یادمان به درستی نشان داده شود، درجه وضوح عکس و سایر تکنیک های عکاسی مورد توجه داوران خواهند بود. به عنوان یک اصل کلی، در اکثر موارد از اصول تکنیکی نگاره های برگزیده پیروی می کنند. لیست کامل اصول تکنیکی عکس ها در فراخوان ویکی پدیا 2020 در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.
کاربرد در ویکی پدیا: یکی از هدف های اصلی برگذاری مسابقه ویکی دوستدار یادمان ها جمع آوری و ثبت یادمان های ملی در ویکی پدیاست. به همین جهت، عکس ها از لحاظ کاربرد آنها در دانش نامه ویکی پدیا ارزیابی می شود و مثلا نمای یادمان نباید غیرواقعی جلوه داده شود، جزئیاتی که توجه را از یادمان سلب می کند نباید در عکس ها باشد، و مواردی از این دست.
اصالت: هزاران هزار عکس از برخی از یادمان های ایران، در وب سایت های مختلف وجود دارد. هیات داوری به دنبال عکس هایی است که نگاهی تازه به یادمان موردنظر داشته باشند. نگاه تازه می تواند عکسی از یادمان در فصلی متفاوت از سال، در زمانی از روز با نور متفاوت، زاویه ای خاص از یادمان و... باشد.
جوایز: در ایران به عکس های برگزیده فقط یک لوح تقدیر تعلق می گیرد و البته شانس راهیابی به مرحله دوم یعنی مرحله جهانی. تمام 15 برنده مسابقه جهانی ویکی پدیا، لوح جهانی دریافت خواهند کرد اما ده نفر اول علاوه بر لوح، جوایز غیرنقدی دیگری نیز دریافت خواهند کرد که از جایزه غیرنقدی به ارزش 1500 یورو به نفر اول تا جایزه غیرنقدی به ارزش 250یورو به نفر دهم را شامل می شود.
فراخوان ویکی برای سال 2020
امسال ایران برای ششمین بار به جمع کشورهای شرکت کننده در مسابقه جهانی ویکی دوستدار یادمان ها می پیوندد. هر کسی که علاقه مند به عکاسی از یادمان های تاریخی و فرهنگی ایران است، می تواند از فهرست یادمان ها به سراغ یکی از مکان های دیدنی کشورمان برود، عکاسی کند و بهترین عکس هایش را در ویکی انبار بارگزاری کند. تمام راهکارها را می توانید در ویکی پدیا به زبان فارسی پیدا کنید. اصلا کار سختی نیست فقط لازم است به عکاسی علاقه مند و البته در این باره خلاق و توانا باشید.
شرکت در این مسابقه قواعدی دارد از جمله این که همه عکس ها را باید خودتان گرفته و آنها را در فاصله زمانی شهریور 1399 تا مهر 1399 بارگذاری کرده باشید. امکان بارگذاری عکس ها برای شرکت در مسابقه در ساعت 23 و 59 دقیقه به وقت تهران در روز 15 مهرماه متوقف خواهد شد و این زمان تغییرپذیر نیست.
عکس یا عکس هایی که بارگذاری می کنید باید روی ویکی انبار در دسترس باشد و اجازه استفاده عمومی از آن توسط شما داده شده باشد. برای گرفتن این عکس ها بیشتر از 26 هزار یادمان در شهرهای مختلف ایران نامبرده شده است.
جزئیات بیشتر درباره چگونگی شرکت در این مسابقه را هم می توانید از خود ویکی پدیا بپرسید. کافی است یک صفحه ویکی درباره هر موضوعی باز کنید تا اعلان را ببینید و متوجه جزئیات بشوید.
چند نکته درباره ویکی پدیا
80 میلیون : این تعداد تقریبی بازدیدکنندگان ویکی پدیا در ماه است البته کمی هم بیشتر
90000 نفر: کاربران فعال ویکی در حال حاضر این تعداد است اما بیشتر هم خواهد شد
18 میلیون : تعداد مقاله در ویکی است که به تعداد آنها اضافه هم می شود
270 : زبان اطلاعات روی ویکی پدیا به این تعداد زبان در دسترس است
750 هزار : مقالات فارسی روی ویکی پدیا با کمی همت کاربران می تواند به یک میلیون نزدیک شود