ایران پرسمان - روزیاتو / هیولای دریای خزر که بیش از سه دهه به خواب رفته بود بار دیگر به حرکت درآمده است.
یکی از چشمگیرترین ماشین های پرنده ای که تاکنون ساخته شده آخرین سفر خود را آغاز کرده است.
در ماه جولای سال میلادی جاری هیولای دریای خزر با کمک سه یدک کش و دو کشتی اسکورت پس از گذران 14 ساعت در دریا به مقصد خود در ساحلی در نزدیکی جنوبی ترین نقطه ی روسیه رسید.
خانه ی جدید هواپیمای 380 تنی اکرانوپلان کلاس «لون» در نزدیکی شهر باستانی دربنت در جمهوری داغستان کشور روسیه است.

«لون» آخرین بازمانده ی نسل خود که بر آب های خزر سفر می کند، بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دهه ی 1990 میلادی، در پایگاه نیروی دریایی کاسپیسک رها شد.
اما پیش از آنکه به دست فراموشی سپرده شود، به لطف تصمیمی که برای تبدیل آن به یک جاذبه ی گردشگری اتخاذ شد، نجات یافت.
شناورهای اثر سطحی که به اکرانوپلان هم معروف اند چیزی بین هواپیما و کشتی هستند. آن ها روی آب حرکت می کنند بدون آنکه واقعاً تماسی با آب داشته باشند.
سازمان بین المللی دریانوردی اکرانوپلان ها را در دسته ی کشتی ها قرار داده، اما آن ها قابلیت های سرعت بالای منحصر به فرد خود را از توانایی شان در پرواز در ارتفاعی بین 1 تا 5 متر از سطح آب وام می گیرند.
ترکیب سرعت و قابلیت پنهانکاری در اکرانوپلان ها (نزدیکی آن ها به سطح آب هنگام پرواز شناسایی شان توسط رادار را دشوار می کند) توجه ارتش شوروی را به خود جلب کرد، به طوری که مدل های مختلفی از آن در طول جنگ سرد توسط ارتش شوروی مورد آزمایش قرار گرفت.
فعالیت اکرانوپلان ها در پهنه های آبی میان اتحاد جماهیر شوروی و ایران سبب شد به آن ها لقب «هیولای دریای خزر» دهند.
اکرانوپلان «لون» یکی از آخرین مدل هایی بود که در جریان برنامه ی شوروری برای ساخت شناورهای اثر سطحی تولید شد. سرعت این ماشین پرنده به 550 کیلومتر بر ساعت می رسید.

این ماشین هراس انگیز حتی قادر بود در آب و هوای توفانی با وجود امواج حداکثر دو و نیم متری برخیزد و فرود آید. مأموریت آن به آتش بستن حملات دریایی به وسیله ی 6 موشک ضد کشتی ای بود که با خود حمل می کرد.
اکرانوپلانی که به شهر دربنت منتقل شده تنها نمونه از کلاس خود است که کار ساخت آن تکمیل شد و در سال 1987 به خدمت درآمد.
«لون» دیگری که مسلح نبود و برای عملیات های امداد و نجات و تدارکاتی در نظر گرفته شده بود، در حال تکمیل بود که در اوایل دهه ی 1990 برنامه ی ساخت شناورهای اثر سطحی شوروی به کلی لغو شد و «لون» فعلی هم از چرخه ی خدمت رسانی خارج شد.
پس از 30 سال رکود، به حرکت درآوردن دوباره ی این هیولای دریایی کار ساده ای نبود. اما «لون» به زودی ستاره ی پارک پتریوت شهر دربرنت خواهد بود، یک موزه و پارک موضوعی نظامی که در آن انواع مختلفی از تجهیزات نظامی شوروی و روسیه به نمایش درخواهد آمد.
پیش بینی می شود کار ساخت این پارک در سال جاری میلادی آغاز شود. «لون» فعلاً در ساحل باقی خواهد ماند.
به نظر می رسد «لون» به جاذبه ی جدیدی برای گردشگران دربنت تبدیل شود. اینطور که ادعا می شود شهر دربنت قدیمی ترین منطقه در قلمروی روسیه است که به طور پیوسته کارکرد مسکونی داشته است. دژ و مرکز تاریخی این شهر در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.