بزرگنمايي:

چند روز پيش در جلسه اي کاري با فردي صحبت مي کردم که ادعا داشت «انساني استراتژيک» است؛ اما واقعيت اين است که هر گاه فردي ادعا مي کند استراتژيک است، به احتمال زياد اين گونه نيست. به علاوه، جايگاه مديران استراتژيک در محيط کسب وکار امروز به قدري ارزش يافته که همه احساس مي کنند بايد فردي استراتژيک به نظر برسند.

مشکل اين است که در بيشتر موارد صحبت در مورد «استراتژيک بودن» يکي از اين دو معني را دارد: يا جمله اي که گفته شده بي ارزش است و هيچ مفهومي پشت آن نيست يا بدتر از آن به دستورالعملي تبديل مي شود براي اينکه با خود بگوييد «من يک متفکر بزرگ هستم» که معناي ضمني آن اين است «من يک متفکر بزرگ هستم که در واقع هيچ کار مثبتي انجام نمي دهد.» هيچ يک از اين دو نتيجه به ما کمک نمي کند. دليل اينکه امروزه هر کسي در مورد مديران استراتژيک صحبت مي کند اين است که ما در سازمان ها به شدت به مديران استراتژيک نيازمنديم. بنابراين سوال مهمي که مطرح مي شود اين است: آيا شما واقعا يک مدير استراتژيک هستيد؟

ممکن است همه به اين سوال پاسخ مثبت بدهند. همه ما مي خواهيم يک مدير استراتژيک باشيم يا به نظر برسيم.

بهتر است سه سوال ساده زير را از خود بپرسيد تا دريابيد آيا مديري استراتژيک هستيد يا نه:
آيا مي دانيد ماموريت شما چيست؟

مشکلي که صحبت از استراتژيک بودن ايجاد مي کند اين است که باعث مي شود ما در انزوا به آن فکر کنيم؛ اما استراتژيک بودن، نه با خود استراتژي، بلکه با ماموريت شما آغاز مي شود. البته منظور ماموريت ثبت شده شرکت ها نيست. ماموريت شما همان هدف شما است. دليل وجود شما از منظر حرفه اي چيست؟ تنها با وجود شناخت ماموريت خودتان و ماموريت سازمانتان مي توانيد استراتژيک باشيد.


متاسفانه بسياري از سازمان ها احکام ماموريتي خود را سرهم بندي مي کنند. اما ما براي شروع کار بايد هدف واقعي خود را شناسايي کنيم. يعني بدانيم به چه کسي خدمت مي کنيم، چرا به آنها خدمت مي کنيم و چگونه قصد داريم براي آنها ارزش آفريني کنيم. قدرت يک حکم ماموريتي در سادگي آن و توانايي جمع کردن افراد دور هم است. اين حکم مي تواند منبع جريانات بعدي باشد. بنابراين اگر مي خواهيد يک مدير استراتژيک باشيد، ابتدا با شناخت دقيق ماموريت خود و ماموريت سازمانتان، کار را شروع کنيد.
آيا نگرش خاصي داريد؟

شناخت هدف، نقطه شروع کار شما است. اين شناخت به شما مي گويد که چه کسي هستيد و دليل وجود کسب وکارتان چيست. اما به کدام سمت حرکت مي کنيد؟ هدف يک استراتژي تعريف مي کند که براي تحقق آن هدف، چه کارهايي لازم است انجام شود. اما براي اينکه يک استراتژي موثر واقع شود، شما بايد بدانيد آن هدف يا استراتژي چيست. در واقع «نگرش» تصوير وضعيت آينده است. دوست داريد سازمان شما در زمان مشخصي در آينده به چه شکلي درآيد و چه فعاليتي داشته باشد. وقتي بتوانيد نگرش خود را به وضوح بيان کنيد، اين نگرش براي خودتان و تيم تان واقعي و ملموس خواهد شد.

يک استراتژي در ساده ترين شکل خود، نقشه راه اقدامات خاصي است که شما را از وضعيت فعلي به آينده خاصي که مطلوب شما است، مي رساند. هر چقدر اين نگرش نقطه دورتري را به شما نشان دهد، در نظر گرفتن جنبه هاي مختلف راه سخت تر خواهد بود و بنابراين هدف شما استراتژيک تر خواهد شد. البته استراتژيک بودن مسيري کاملا مستقيم است و به اين معني نيست که در گوشه اي امن بنشينيد و به ايده هاي بزرگ و جنون آميز فکر کنيد.

همچنين استراتژيک بودن يک ويژگي شخصي، مثلا قد بلند يا شوخ طبع بودن نيست. استراتژيک بودن يک عمل است، نه وضعيت خاص. در حقيقت نبايد بگوييم که فردي استراتژيک است، بلکه بايد بگوييم در وضعيت استراتژيک قرار دارد که يعني فعالانه درگير اجراي

فرآيند است.

به نظر من، هر فردي مي تواند در وضعيت استراتژيک بودن قرار داشته باشد. بعد از اينکه هدفتان را مشخص کرديد، از خودتان بپرسيد چرا اينجا هستم؟ چه ارزشي ايجاد مي کنم و براي چه کسي؟ سازمان من براي رسيدن به اين هدف به کجا بايد برود؟ وقتي مقصدم را شناختم، براي رسيدن به آن چه کارهايي را بايد انجام دهم؟ پاسخ به اين سوالات همان استراتژيک بودن است. پس از همه اينها، يک پرسش ديگر وجود دارد که با پشت سر گذاشتن آن مي توانيد بگوييد که مديري استراتژيک هستيد.
آيا مي توانيد آن را اجرا کنيد؟

يک استراتژي اگر به مرحله اجرا نرسد، هيچ ارزشي ندارد. اگر اين استراتژي شما را به سوي ديدگاهي که طراحي کرده بوديد هدايت نکند، با شکست مواجه مي شود. براي استراتژيک بودن بايد اين رويکرد را بشناسيد. البته منظور اين نيست که ايده هاي سخت و بزرگ داشته باشيد. در حقيقت، قوي ترين استراتژي ها ساده ترين آنها هستند و طرح ها را پيچيده و جزئي نمي کنند؛ چون طرح هاي ساده بدون هيچ عيب و نقصي اجرا مي شوند.

اگر نتوانيد ارتباط بين «چرايي» يک استراتژي و «چگونگي» اجراي آن را بيابيد، هيچ گاه مدير استراتژيک نخواهيد بود. در اين صورت، فقط فردي هستيد که ايده هاي خوب زيادي در ذهن داريد که البته اين گونه افراد به تعداد کافي وجود دارند. آنچه ما نياز داريم، مديراني هستند که بتوانند آينده را ببينند، استراتژي هايي را براي رسيدن به اين آينده تعيين کنند و طرح هاي ساده اي براي اجراي آن ايجاد کنند تا در نهايت بگوييم که کار انجام شده است. اين همان تعريف استراتژيک بودن است و از آنجا که وارد دوره جديدي براي سازمان ها شده ايم، همه مديران بايد اين اصل

را رعايت کنند.