بزرگنمايي:

ایران پرسمان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در اخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
شکل‌گیری مجلسی با چهره‌هایی اصولگرا و مخالف دولت در جریان برگزاری انتخاباتی با کمترین مشارکت ثبت شده در تاریخ جمهوری اسلامی سبب شد تا حضور وزرا و معاونان حسن روحانی در قامت رییس دولت‌های تدبیر و امید در ساختمان هرمی شکل میدان بهارستان، آن هم در سال پایانی فعالیت‌شان در قوه مجریه دور از حاشیه نباشد. همان روزهای نخست شکل‌گیری پارلمان بود که هم وزیر امور خارجه و هم وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با انتقادها و حتی اهانت‌های تند و تیز اصولگرایان مجلس یازدهم مواجه شدند؛ انتقادهایی که شخص رییس‌جمهوری نیز از آن بی‌نصیب نماند و حتی تا پای تهیه طرح استیضاح و اثبات عدم کفایت سیاسی حسن روحانی نیز پیش رفت؛ چنان‌که عالی‌ترین مقام جمهوری اسلامی را برآن داشت که حداقل دو مرتبه به‌ صورت عمومی از دولت دوازدهم و رییس و وزرایش دفاع کند اما بازهم اقدامات مجلس ‌یازدهمی‌ها پایان نیافت. آنان همچنان دولت را «غرب‌زده» می‌دانند و از این‌رو، از طرح اتهاماتی که ناراستی‌شان بارها و بارها اثبات شده، ابایی ندارند. اتهاماتی که محمدجواد ظریف در قامت وزیر امور خارجه احتمالا بیش از سایر وزرای دولت پذیرای‌شان بوده؛ با این تفاوت که در مجلس یازدهم برخلاف مجلس دهم خبری از حامیان او و مذاکره و صلح با جهان نیست، وگرنه در 7 سال حضور ظریف در راس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی، سابقه نداشته که او در یک روز دو مرتبه مقابل نمایندگان اصولگرا استنطاق شده و طعم شکست را بچشد.
بهره‌برداری از یک عکس و یک پوستر
جواد کریمی‌قدوسی، نماینده عضو جبهه پایداری مشهد در مجلس یازدهم نخستین فردی بود که در نشست علنی روز گذشته مجلس به سوال از وزیر امور خارجه پرداخت. سوالی که طرح آن، به بهمن ‌ماه 98 برمی‌گشت؛ یعنی زمانی که مجلس دهم هنوز در ایران فعال بود. آن روزها محمدجواد ظریف با نشریه آلمانی «اشپیگل» به گفت‌وگو نشسته و جالب آنکه در ادامه شاهد تحریف اظهاراتش هم داخل ایران و هم بیرون مرزها و البته در ایالات متحده امریکا بود. خبرنگار این نشریه از ظریف پرسیده بود که ایران پس از ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس جمهوری اسلامی حاضر به مذاکره با امریکا هست یا خیر؟ و ظریف هم در پاسخ گفته بود که «من هرگز این احتمال را منتفی نمی‌دانم که افراد رویکرد خود را تغییر دهند و واقعیات را بپذیرند. برای ما فرقی نمی‌کند که چه کسی در کاخ سفید حضور دارد. آنچه اهمیت دارد، چگونگی رفتار آنهاست.» پس از این اظهارات، فاکس‌نیوز، رسانه نزدیک به دونالد ترامپ و محافظه‌کاران در ایالات متحده اظهارات ظریف را به‌ صورت ناقص منتشر کرد و دونالد ترامپ هم بر‌مبنای همین خبر تحریف ‌شده در توییتی نوشت: «وزیر خارجه ایران گفته است ایران می‌خواهد با ایالات متحده مذاکره کند، اگر تحریم‌ها را بردارد؛ نه مرسی!» وزیر امور خارجه ایران به تحریف گفته‌هایش توسط رسانه حامی ترامپ واکنش نشان داد ولی مخالفان داخلی او دست‌بردار نبودند و حتی روز گذشته در مجلس هم حاضر به پذیرش توضیحات ظریف نشدند و مصاحبه تحریف‌شده او را بر کلام صریحش در صحن علنی پارلمان ترجیح دادند.
جواد کریمی‌قدوسی روز گذشته صراحتا رییس‌جمهوری و وزیر امور خارجه را به تحریف گفته‌های رهبری متهم کرد و گفت: «شما بعد از شهادت سردار اعلام کردید که همچنان آماده مذاکره با امریکا هستید و یک هفته قبل از آن هم با برگمن افسر رژیم صهیونیستی ملاقاتی داشتید و این شهادت زیرساخت‌هایی را فراهم کرد. نماد این شهادت برجام بود، برجامی که چند روز قبل هم خطاب به اروپایی‌ها اعلام کردید، ایران برجام را زنده نگه داشته اما برجام مُرد و بوی گند آن مردم را آزرده کرده و این مجلس انقلابی با قانون انقلابی خود آن را دفن کرد»؛ آن‌هم در حالی که تصویری از شهید سلیمانی را روی میز خود قرار داده و یکی از پوسترهای طراحی شده توسط پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبری را بر میکروفنش نصب کرده بود. پوستری که تصاویر روسای جمهوری فرانسه و امریکا و نخست‌وزیران آلمان و بریتانیا را با دست خونی تصویر کرده و بر آن نوشته شده است: «جنتلمن‌های پشت میز مذاکره، تروریست‌های فرودگاه بغداد.»
کریمی‌قدوسی این پوستر را علیه ظریف و روحانی تفسیر کرد و در شرح آن گفت: «در این تصویر 5 صندلی دور یک میز قرار دارد که ترامپ، جانسون، مکرون و مرکل که در پشت آن نشسته و یک صندلی خالی هم وجود دارد و این صندلی، صندلی آقای روحانی است و در مقابل این صندلی خالی متن برجام وجود دارد و خودنویسی کنار آن قرار گرفته و این خودنویس یعنی امضای شما روی سند ذلت زمینه‌سازی ترور حاج‌قاسم سلیمانی را فراهم کرد؛ بنابراین یکی از جنتلمن‌های پشت میز مذاکره آقای روحانی و ظریف است.» گفته‌هایی که البته در بخش دوم اظهارات کریمی‌قدوسی بیان شد و ظریف باتوجه به ملاحظات آیین‌نامه‌ای طرح سوال از وزرا، عملا فرصتی برای پاسخ به آن نداشت ولی ابتدای پاسخش به سوال دوم که ازسوی نماینده پاکدشت مطرح شد، با طعنه گفت: «آقای کریمی‌قدوسی هم هرچه خواست به ما گفت و ما وقت جواب نداشتیم، البته باز هم خوب است که خدا (ناظر) هست!»
پاسخ ظریف، بی‌اعتنایی پارلمان
بخش نخست گفته‌های کریمی‌قدوسی با پاسخ‌های ظریف همراه شد. او گفت که «ما در واقع در خط مقام معظم رهبری حرکت می‌کنیم؛ ایشان هفته گذشته در سخنرانی‌شان فرمودند که عجله‌ای به بازگشت امریکا به برجام نداریم. از نظر ایشان نه برجام بوی گند می‌دهد و نه دفن شده است. مجلس هم قانونی که تصویب کرد برای اجرای برجام است نه دفن آن لااقل ریاست مجلس این‌طور به ما گفتند آقا هم گفتند ما عجله نداریم. اگر امریکا تعهدات خود را اجرا کند و تحریم‌ها را بردارد می‌تواند برگردد و در 1+5 بنشیند مبنای سیاست ما هم همین است و ریاست مجلس هم در این جلسه بود.» او سپس به نماز خواندن خود هنگام مذاکره با امریکا اشاره کرد و گفت: «من جلوی کری نماز خواندم آن هم وسط مذاکره و به او گفتم می‌خواهم به خودم یادآوری کنم که قدرقدرت خداست نه شما، من با صدام هم مذاکره کردم خیال می‌کنید از اینکه روبه‌روی صدام نشستم لذت بردم کار من این بود من ناگزیر بودم این را به عنوان گناه من ثبت نکنید ان‌شاءالله اینها کفاره گناهان‌مان خواهد بود.» با همه اینها اما درنهایت پارلمان حاضر به پذیرش اظهارات وزیر امور خارجه نشد و با اعلام عدم اقناع خود، نخستین کارت ظریف در دوران حضورش در وزارت امور خارجه را به او هدیه داد.
اصرار بهارستان بر تغییر نام
اگر اظهارات کریمی‌قدوسی با توپ و تشر همراه بود و البته اتهام، اظهارات بشیری، نماینده اصولگرای پاکدشت به کم‌کاری وزارت امور خارجه در زمینه دیپلماسی اقتصادی اشاره داشت. این نماینده مجلس با بیان اینکه «ظرفیت بسیار قوی که در حوزه کار شما وجود دارد، دیپلماسی اقتصادی است که ضروری است به آن توجه ویژه شود؛ زیرا استکبار جهانی دنبال فروپاشی پاشنه آشیل کشور است»، گفت: «بحث من در گذشته هم این بود که نام وزارت امور خارجه را به وزارت امور خارجه و تجارت بین‌الملل تغییر دهیم، البته احتیاج به قانون است و باید مورد بررسی قرار گیرد تا اصول بستن قرارداد و انجام معاملات خارجی را وزارتخانه‌های تخصصی انجام دهند. مجلس شورای اسلامی هم این آمادگی را دارد که همکاری‌های لازم را صورت دهد.» این اظهارات از سوی ظریف به نوعی مورد استقبال قرار گرفت، چنانکه او در جریان اظهاراتش بیان کرد: «دستگاه‌ها چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی سیاست‌های خود را دنبال می‌کنند و هر گاه به مشکل برخوردند به سراغ وزارتخانه می‌آیند، ما صرفا مسوول حل مشکل شده‌ایم نه مسوول جهت‌دهی و هماهنگی در این حوزه. بنده معتقد هستم که نباید تمام روابط اقتصادی خارجی هم به وزارت خارجه سپرده شود، چراکه مسوولیت سنگینی است؛ بلکه وزارت خارجه باید اختیاراتی داشته باشد تا بتواند روابط اقتصادی خارجی را هماهنگ کند. اکنون ما این اختیار را نداریم و فقط می‌توانیم گروکشی کنیم که بنده با این اصل مخالف هستم.»
محمدباقر قالیباف در قامت رییس مجلس نیز بار دیگر پیشنهاد خود برای تغییر نام وزارت امور خارجه را در صحن علنی مطرح کرد تا عزم مجلس برای تحقق این مهم را به نمایش بگذارد اما نکته قابل‌توجه آن بود که با وجود پاسخ روشن ظریف، مجلس باز هم از اظهارات او درباره دیپلماسی اقتصادی قانع نشد و او دومین کارت زرد خود را هم از پارلمان یازدهم دریافت کرد. کارت زردهایی که البته صرفا جنبه رسانه‌ای دارد و تضمینی برای آنها در آیین‌نامه داخلی پارلمان دیده نشده است اما آنچه عیان است، روزگار سخت و حتی به ‌تعبیری دوزخی ظریف است با پارلمان تمام اصولگرای یازدهم.