بزرگنمايي:

ایران پرسمان - سیاست روز /متن پیش رو در سیاست روز منتشر شده و انتشار آن در اخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
در حالی به انتخابات 1400 نزدیک می‌شویم که جریان اصلاحات تجربه ناگوار مجلس یازدهم را گذرانده و می‌داند که کمترین پایگاه را در میان مردم دارد و پایگاه اجتماعی خود را از دست داده است.
عملکرد اصلاح طلبان و حمایت از دولت یازدهم و دوازدهم موجب شد تا آنها در ناکارآمدی این دولت شریک باشند و این موضوع بیش از پیش در انتخابات مجلس برای اصلاح طلبان نمایان شد، حالا این گروه با تشکیل نهادی اجماع ساز، تلاش می‌کند تا سازوکار انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر و روستا را فعال کند تا شاید بتواند شکست در دوره سیزدهم انتخابات ریاست جمهوری برای بگریزد.
در این میان بسیاری مانند صادق زیبا کلام بر این باورند که اصلاحات به آن معنایی که عارف و سیدمحمد خاتمی داشتند مُرده و محال ممکن است کسی به ‌اعتبار آنها رأی بدهد! این درحالی است که گزینه‌های مختلفی برای پیروزی در انتخابات از سوی اصلاح طلبان مطرح شد که یکی از آنها نامزد اجاره‌ای است.
با این حال بسیاری از اصلاح طلبان با این نظر مخالف بوده و برآیندی که از دولت یازدهم و دوازدهم برای آنان حاصل شد موجب استفاده از همین نامزد اجاره‌ای دانستند و بر این باورند که تنها راه برای جلب نظر به اصلاح طلبان معرفی اصلاح طلبان شناسنامه دار است.
با این وجود برخی نیز معتقد به این هستند که جریان اصلاحات جزیی از جمهوری اسلامی و جریان ریشه دار است و نباید به سرنوشت کشور بی تفاوت باشد.
به ویژه این که جامعه روحانیون مبارز که از نفوذ بالا در میان اصلاح طلبان برخوردار است کمیته ویژه انتخابات 1400 را فعال کرده است و بر این باور است که اکنون زمان اختلاف نیست و بایستی اصلاح طلبان نقشی ویژه در انتخابات بازی کنند.
رئیس دولت اصلاحات و رئیس شورای مرکزی مجمع روحانیون به اصلاح طلبان دستور داد: «احزاب و تشکل‌های اصلاح‌طلب باید از آشفتگی و پراکندگی، خود را نجات دهند و با استقرار نهادی اجماع‌ساز و فراگیر، راهکارهای مناسب را برای طی طریق به سوی هدف‌های قابل دستیابی بیابند.
در میان این اختلافات باید دید که آیا اصلاح طلبان می‌توانند به وحدت برسند یا نه؟
*نامزدها به صف
در حال حاضر 12 حزب در اصلاح طلبان برای مشارکت در انتخابات اعلام آمادگی کرده‌اند که شامل کارگزاران سازندگی، اعتماد ملی، مردم سالاری، ندا، اتحاد ملت، مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب، انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها، جمهوریت، حزب اسلامی کار، پیشرو اصلاحات، مجمع نیروهای خط امام هستند .
در این میان کارگزاران سازندگی اعلام کرده است که از یک نامزد غیرحزبی و حتی غیرجبهه‌ای حمایت نمی‌کند، این درحالی است که محمد عطریانفر در واکنش به این مطلب با بیان اینکه شورای نگهبان کاندیدای کارگزاران برای انتخابات 1400 را نمی‌پذیرد، پیش بینی می‌کند کارگزاران سازندگی با یک کاندیدا در انتخابات شرکت میکند.
از سوی دیگر حزب اعتماد ملی استراتژی انتخاباتی خود را معرفی نامزد تشکیلاتی اعلام کرده و اسماعیل گرامی‌مقدم سخنگوی این حزب در این باره گفت: حزب اعتماد ملی نامزد حزبی خواهد داشت؛ البته این موضوع باید در شورای مرکزی حزب به تصویب برسد. خط قرمز حزب اعتماد ملی وحدت اصلاح‌طلبان بر یک نامزد است اما با این حال حزب سه-چهار نفر را در نظر دارد.
حزب مردم سالاری نیز جزو قدیمی ترین احزاب در اردوگاه اصلاحات است و از ابتدا تا به امروز، مصطفی کواکبیان دبیرکلی این حزب اصلاح طلب را برعهده داشته است. کواکبیان نیز در باره مواضع این حزب برای انتخابات آتی اظهار داشت: انتخابات رقابتی، معرفی نامزد اصلاح طلبان و ایجاد زمینه برای حضور گسترده مردم در انتخابات، شروط جریان اصلاحات است، اما در حزب مصوب کردیم که اگر نامزد غیر اصلاح‌طلب باشد ما از او حمایت نمی‌کنیم.
حزب «ندای ایرانیان» که در رأس خود صادق خرازی از نیروهای نزدیک به رئیس دولت اصلاحات را دارد از هم اکنون در حال تدارک برای انتخابات آینده است و عیسی چمبر عضو شورای مرکزی این حزب اعلام کرد: نامزد این حزب در انتخابات 1400 صادق خرازی است.
حزب اتحاد ملت که بدل حزب منحل شده حزب مشارکت است و آذر منصوری که این روزها به دلیل بستری شدن علی شکوری راد، وظایف دبیرکلی اتحاد ملت را به عهده دارد نظرات خاص خود را دارد. حسین نورانی‌نژاد سخنگوی این حزب گفت: بنا داریم که با کاندیدای خودمان حضور پیدا کنیم، یک کاندیدایی که وفادار به گفتمان اصلاح‌طلبی باشد. در همین حال برخی از شنیده‌ها از حضور عباس آخوندی وزیر پیشین مسکن در دولت روحانی که اوضاع نابسامان مسکن به سیاست‌های او باز می‌گردد، برای کاندیداتوری خبر داده‌اند اما طیف همراه او در این حزب در اقلیت است و می‌توان گفت رضا خاتمی مهمترین گزینه این حزب محسوب می شود.
مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب و حزب توسعه ملی از جمله احزابی هستند که تفکراتی مشابه حزب منحل شده مجاهدین انقلاب دارند که پیش از این اتاق فکر جریان اصلاحات بود، اکنون جواد امام که سابقه حضور در مجاهدین انقلاب را داشت دبیرکل مجمع ایثارگران اصلاح طلب است و در باره حضور در انتخابات می‌گوید: به شرط حضور کاندیدای اصلاح‌طلبی که دارای پایگاه اجتماعی بوده و مورد توافق نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان باشد این حزب در انتخابات شرکت می‌کند.
انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها هم از تشکل‌های باسابقه در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است و محمود صادقی نماینده حاشیه ساز مجلس دهم دبیرکلی آن را برعهده دارد و وی در مورد فعالیت تشکل متبوعش گفته: 20 شاخص برای کاندیدایی که می‌تواند از نظر ما قابل ‌قبول باشد، آماده شده و بنا داریم پس از نهایی کردن این شاخص‌ها، به آنها وزن‌دهی کنیم و براساس آن، افراد را بسنجیم و ببینیم که افراد مورد نظر چه جایگاهی دارند.
حزب جدید «جمهوریت» که از حزب اعتماد ملی جدا شد و محوریت آن را رسول منتجب نیا برعهده دارد اما در این دوره، استراتژی اصلی خود را حضور فعال در انتخابات پیش رو قرار داده است. رسول منتجب نیا دبیرکل این حزب، در این باره گفت: حزب جمهوریت ایران اسلامی یک حزب اصلاح طلب تمام عیار است و قصد تک روی در انتخابات 1400 را ندارد و خود را جزئی از شورای هماهنگی احزاب اصلاح طلب می‌داند.
محمد نیشابوری سخنگوی حزب اسلامی کار نیز در تشریح برنامه‌های انتخاباتی تشکل متبوعش در انتخابات سال 1400 اظهار داشت: هر تصمیمی را شورای هماهنگی برای انتخابات ریاست جمهوری و شوراها اتخاذ کند ما بر همان اساس عمل می‌کنیم.
وی افزود: فضای انتخابات ریاست جمهوری و شوراها را رصد می‌کنیم و در حال جمع بندی هستیم. بخشی از انرژی را بر روی بررسی وضعیت فعلی شوراها و عملکرد شوراهای شهر و روستا در سراسر کشور قرار داده‌ایم. دفاتر استانی حزب مشغول این کار هستند و گزارش‌های خود را به تهران ارسال می‌کنند.
نیشابوری درباره انتخابات ریاست جمهوری نیز گفت: حزب کار منتظر تصمیم نهایی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات است و ما فعلاً با هیچ فردی پیرامون انتخابات و حضور او در صحنه انتخابات صحبت و مذاکره نکرده‌است .
در همین حال علی صوفی دبیرکل حزب پیشرو نیز در مورد شرکت این حزب در انتخابات سال آینده، گفت: شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، نهاد اجماع ساز شده است و ما هم عضوی از آن هستیم؛ منتظر می‌مانیم نهاد اجماع ساز درباره انتخابات تصمیم بگیرد. البته باید باشیم تا نظر شورای نگهبان در رابطه با صلاحیت کاندیداها اعلام شود . به همین جهت نزدیک انتخابات، اصلاح طلبان می‌توانند درباره تعیین کاندیدای خود تصمیم گیری کنند.
صوفی همچنین درباره اینکه آیا مجموعه جدید 10+30 برای انتخابات شوراها هم تصمیم خواهد گرفت یا برای آن انتخابات سازوکار جدیدی ترسیم می‌شود، گفت: بله-اصلاح طلبان هم در انتخابات ریاست جمهوری و هم در شوراها با همین سازوکار جدید عمل خواهند کرد.
حمید قزوینی عضو شورای مرکزی مجمع نیروهای خط امام نیز ، درباره فعالیت تشکل متبوعش در انتخابات سال آینده، گفت: از الان نمی‌شود گفت برنامه ما چیست! باید ببینیم شرایط چگونه رقم می‌خورد تا بتوانیم به ارزیابی دقیق دست یابیم، از این رو نیاز به زمان دارد و هنوز زود است که در این باره اظهار نظر کنیم.
احمد حکیمی‌پور دبیرکل حزب اراده ملت ایران (حاما) نیز در مورد ورود به سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، گفت: حزب اراده ملت برای سیاست‌های کلانی مثل ریاست جمهوری 1400 برنامه‌ای ندارد و در سیاست‌های خُرد نقش آفرینی خواهد داشت. این حزب بنا دارد در ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا مشارکت فعال‌تری داشته باشد.
*موضوعات مورد توجه اصلاح طلبان
یکی از مواردی که اصلاح طلبان بنا دارند تا در این دور از انتخابات از آن برای تبلیغات و مبرا ساختن خود در میان مردم استفاده کنند، موضوع اقتصاد است. داریوش قنبری عضو شورای مرکزی حزب مردم سالاری در این باره گفت: انتخابات سال آینده بیش از آنکه شخص محور باشد یک انتخابات برنامه محور است مردم مشکلات جدی و اساسی در حوزه معیشت دارند. جریان‌های سیاسی که برنامه‌های عملیاتی برای مدیریت و حل مشکلات کشور و مردم دارند در انتخابات سال آینده موفق می‌شوند، البته بدون توجه به مسائلی که در حوزه سیاست خارجی وجود دارد مشکلات حل شدنی نیست.
عضو شورای مرکزی حزب مردم سالاری افزود: رئیس جمهور آینده باید در حوزه اقتصاد، سیاست خارجی، حقوق و آزادی‌های شهروندی طرح‌های عملیاتی به مردم ارائه دهد. اگر جریان‌های مختلف با برنامه های مناسب وارد عمل شوند، مشارکت قابل قبولی در انتخابات خواهیم داشت. جوانگرایی از دیگر محورهایی است که این گروه می کوشد تا با تکیه بر آن جایگاه مناسبی را کسب کند .
در این میان اختلافات در حزب کارگزاران بر سر رهبری این جریان همچنان وجود دارد به نحوی که غلامحسین کرباسچی، دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی اعلام کرد که محمد خاتمی رهبر جریان اصلاحات نیست و صادق زیباکلام استاد دانشگاه و فعال سیاسی اصلاح طلب نیز گفته بود که «یکی از معایب جریان اصلاحات رهبری آن است و ما 22 سال است که رهبری نداشته‌ایم.
*توجه به جهانگیری و عارف
انتخاب جهانگیری یا عارف نیز از جمله احتمالاتی است که ممکن است برای گزینه آتی اصلاح طلبان در نظر گرفته شوند، محمدرضا خباز عضو حزب اعتماد ملی در این باره گفته: نه تنها جهانگیری و عارف بلکه افراد دیگری هم جزو کاندیداهای اصلاح‌طلبان هستند. وی در مورد انتخاب لاریجانی نیز افزود: اصلاح‌طلبان باید در مرحله اول کاندیدای اصلاح‌طلب داشته باشند و باید دنبال اصولگرایی برویم که تأیید صلاحیت شده و اصلاح طلبان را هم قبول داشته باشد. وی افزود: متأسفانه برخی دوستان به خاطر رفتارهایی که در دولت روحانی و مجلس دهم اتفاق افتاد دلخورند و فهرست اشتراکی را به صلاح نمی‌دانند و معتقدند یا باید کاندیدای اصلاح طلب داشته باشیم یا اصلاً حضور پیدا نکنیم.
در این میان بسیاری با استناد به صحبت‌های محمد رضا عارف در مهرماه امسال در جمع خبرنگاران، از اعلام کاندیداتوری وی برای سال 1400 خبر می دهند .
در همین حال روزنامه شرق نیز اعلام کرده است که اعتماد ملی از نامزدهایش پرده‌برداری کرده است و اسماعیل گرامی‌مقدم از الیاس حضرتی، محمدعلی افشانی و محمدجواد حق‌شناس نام برده است. نام سیدابراهیم امینی نیز در این میان جای دارد .
از سوی دیگر نامهای علی مطهری ‌محمدرضا خاتمی، معین و صفایی‌فراهانی نیز در میان کاندیداهای اصلاح طلب دیده می شود.
برخی از گزارشها نیز از سید حسن خمینی به عنوان نامزد اصلاح‌طلبان نام برده است و به نظر می رسد که اصلاح طلبان با بهره گیری از نام وی به دنبال کسب وجاهت برای خود هستند در صورتی که وی هیچگونه سابقه کار اجرایی و مدیریتی ندارد.
در این میان نام حسن هاشمی، عبدالناصر همتی، غلامحسن کرباسچی و ملک زاده، محمدرضا ظفرقندی ، محمد باقر نوبخت، سورنا ستاری، آذری جهرمی، سعید نمکی، مسعود پزشکیان، رضا اردکانیان نیز مطرح به چشم می‌خورد. گفته می شود افرادی چون سردار حسین دهقان، علی لاریجانی، محمدجواد ظریف نیز جزو گزینه‌های غیر اصلاح طلبی هستند که حزب کارگزاران سازندگی آنها را در لیست آلترناتیو قرار داده است.
با دست پس زدن با پا پیش کشیدن
به هر حال به نظر می رسد که این گروه تلاش می کند که در این شرایط شرکت در انتخابات را با دست پس زده و با پا پیش بکشد به ویژه آنکه با روی کار آمدن بایدن در آمریکا جناح اصلاح‌طلب بنا دارد با ایجاد دو قطبی کهنه و تکراری جنگ و مذاکره، پاستور را همچنان در اختیار خود نگه دارد. این درحالی است که اصلاح طلبان نگران رد صلاحیت کاندیداهای خود هستند. اما در این میان بزرگترین چالش آنها برای استفاده از این شرایط اختلافات قدیمی است که دوباره سر باز کرده است. حضور هماهنگ یا مستقل برخی از این احزاب در انتخابات به عنوان یکی از مسائل پیش روی اصلاح طلبان پیش بینی می شود. حالا باید دید آیا این جریان تا خرداد ماه 1400 می‌تواند این چالش‌ها و اختلافات را حل و فصل کند و یا نه؟