بزرگنمايي:
ایران پرسمان -
مجله دیجی کالا / فضاپیماهای زیادی در چند دهه اخیر به گوشه و کنار منظومه شمسی اعزام شدهاند، اما تا کنون تنها پنج فضاپیما به مرزهای منظومه شمسی سفر کردهاند. فضاپیماهای پایونیر، کاوشگرهای دوقلوی وویجر و فضاپیمای افقهای نو درک ما از نواحی بیرونی منظومه شمسی و فضای میانستارهای را متحول کردند و جزء مهمترین ماموریتهای فضایی تاریخ محسوب میشوند.
ماموریت پایونیر 10 و 11
فضاپیماهای پایونیر 10 و 11 ناسا اولین کاوشگرهایی بودند که عازم نواحی بیرونی منظومه شمسی شدند. فضاپیمای پایونیر 10 در سال 1972 به فضا پرتاب شد و پس از عبور از کمربند سیارکها به ملاقات سیاره مشتری رفت. پایونیر 10 توانست اولین تصاویر نمای نزدیک از مشتری را ثبت و به زمین مخابره کند. همچنین این کاوشگر با کمک دیگر ابزارهای علمیاش دادههای ارزشمندی را از بزرگترین سیاره منظومه شمسی گردآوری کرد. پایونیر 10 پس از گذر از نزدیکی مشتری راهی بخشهای بیرونی منظومه شمسی شد و به ارسال اطلاعات به زمین ادامه داد. ماموریت علمی این فضاپیما در سال 1997 به پایان رسید و در نهایت و با اتمام منبع انرژی فضاپیما در سال 2003 ارتباط پایونیر 10 با زمین قطع شد.
یک سال پس از آغاز ماموریت پایونیر 10 فضاپیمای پایونیر 11 نیز به فضا پرتاب شد. پایونیر 11 همچون همتای پیشینش از نزدیکی سیاره مشتری گذر کرد و سپس به ملاقات زحل رفت. پایونیر 11 اولین تصاویر نمای نزدیک از سیاره زحل را به زمین فرستاد و توانست دو قمر و یک حلقه جدید را به دور سیاره زحل کشف کند.
پایونیر 11 پس از عبور از نزدیکی زحل عازم نواحی بیرونی منظومه شمسی شد و تا سال 1995 به فعالیت خود ادامه داد.
فضاپیماهای پایونیر 10 و 11 مسیری را آغاز کردند که در ادامه با ماموریتهای ویجر، گالیله و کاسینی دنبال شد و درک کنونی ما از اجرام بیرونی منظومه شمسی را شکل داد.
فضاپیماهای دوقلوی وویجر
برنامه وویجر یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین ماموریتهای فضایی تاریخ بود. ماموریتی که با بهره بردن از شرایط مداری خاص سیارات بیرونی منظومه شمسی در سال 1977 آغاز شد و نتایج شگفتانگیزی را به همراه داشت. موقعیت خاص سیارات مشتری، زحل، اورانوس و نپتون در مدارهایشان در دهه 1970 و 1980 میلادی فرصتی را فراهم کرد تا بتوان با کمترین میزان مصرف سوخت و در کمترین زمان ممکن فضاپیمایی را به ملاقات این چهار سیاره فرستاد. فرصتی که تقریبا هر 175 سال یک بار پیش میآید و ناسا در دهه 1970 میلادی بیشترین بهره را از آن برد.
مسیر حرکت فضاپیماهای دوقلوی وویجر در منظومه شمسی.
هدف اصلی برنامه وویجر کاوش سیارات مشتری و زحل بود. اما پس از موفقیت خیرهکننده این دو فضاپیما ماموریت آنها تمدید شد. در فاز بعدی ماموریت فضاپیمای وویجر 2 از نزدیکی سیارات اورانوس و نپتون گذر کرد و تصاویر و دادههای ارزشمندی را از این دو سیاره را به زمین مخابره کرد. بخش زیادی از شناخت فعلی ما از سیارات اورانوس و نپتون حاصل دادههای فضاپیمای وویجر 2 است و تا به امروز هیچ ماموریت فضایی دیگری با هدف کاوش این دو سیاره اجرا نشده است.
در ادامه ماموریت وویجرها باز هم تمدید شد و این دو فضاپیما مسیر رسیدن به فضای میانستارهای را در پیش گرفتند. فضاپیمای وویجر 1 در سال 2012 از منظومه شمسی خارج و وارد فضای میانستارهای شد تا فصل تازهای از ماموریت ویجرها آغاز شود. وویجر 2 نیز در سال 2018 وارد فضای میانستارهای شد. هر دو فضاپیما همچنان مشغول ارسال اطلاعات به زمین هستند و دانشمندان امیدوارند با کمک این دادهها بتوانند به شناخت بهتری از فضای میانستارهای و مرزهای منظومه شمسی دست پیدا کنند.
فضاپیمای افقهای نو
فضپیمای افقهای نو یا New Horizons یکی دیگر از ماموریتهای تاریخی و به یادماندنی ناسا بود که به ملاقات پلوتو رفت و نگاه ما به این سیاره کوتوله را دگرگون کرد. فضاپیمای افقهای نو در سال 2006 به سمت پلوتو پرتاب شد و پس از سفری طولانی در سال 2015 از نزدیکی پلوتو گذر کرد. تا پیش از نزدیک شدن افقهای نو به پلوتو اطلاعات ما از این جرم دوردست بسیار کم بود و بهترین تصاویر ما از این سیاره کوتوله به تصاویر محو تلسکوپ هابل محدود میشد. افقهای نو اما درک بشر از پلوتو را متحول کرد و با تصاویر و دادههایی که از پلوتو ثبت کرد باعث شگفتی دانشمندان شد. تصاویر افقهای نو از یکی از عوارض سطحی این سیاره کوتوله که به «قلب یخی» پلوتو معروف شد نیز به سوژهای جذاب و بهیادماندنی برای عموم مردم تبدیل شد.
یکی از تصاویر فضاپیمای افقهای نو از سیاره کوتوله پلوتو و یکی از عوارض سطحی آن که به «قلب پلوتو» معروف شد.
فضاپمای افقهای نو پس از ملاقات با پلوتو عازم یکی دیگر از اجرام کمربند کایپر شد و در سال 2019 از نزدیکی جرمی به نام 2014MU69 گذر کرد.
ماموریت این فضاپیما فعلا تا سال 2021 تمدید شده و احتمالا افقهای نو به زودی اجرام دیگری را در کمربند کایپر کاوش خواهد کرد. فضاپیمایی که قطعا در ادامه نیز با دادههای خود ما را شگفتزده خواهد کرد.