بزرگنمايي:

ایران پرسمان - نوبل با شاعران بیگانه شده یا شاعران با نوبل؟
١٠
٠
خبرگزاری کتاب ایران / آکادمی نوبل روز پنجشنبه (10 اکتبر) برگزیدگان خودش را معرفی کرد و به این شکل پرونده دو دوره دیگر از این جایزه نیز بسته شد. آمارهای موجود از برگزیدگان نوبل در قرن 21 نشان می‌دهد که توجه این جایزه به شعر کم‌تر از گذشته شده است و در 19 سال گذشته تنها 2 شاعر به شکل تخصصی جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرده‌اند؛ البته اگر این نکته را بپذیریم که باب‌دیلن شاعر است؛ چراکه در همین کشور خودمان هم بحث پیرامون شاعر بودن یا نبودن ترانه‌سرایان زیاد است و عده‌ای ترانه را عضو جدا نشده از شعر می‌دانند و عده‌ای هم معتقدند که ترانه وصله ناجور است و نباید آن را به شعر چسباند.
با این اوصاف می‌توانیم بگوییم که توماس ترانسترومر تنها کسی است که در 19 سال گذشته تنها به دلیل شعرهایش این جایزه را دریافت کرده است. آمار 19 سال گذشته به ما می‌گوید که در این سال‌ها 16 نفر به دلیل فعالیت در حوزه داستان، پنج نفر به دلیل فعالیت در حوزه شعر، پنج نفر به دلیل فعالیت در حوزه درام و 6 نفر به دلیل تاریخ‌نگاری و انشاء این جایزه را دریافت کرده‌اند. البته جمع اعداد اعلام شده بدون شک از عدد 19 بالا می‌زند که این موضوع، به دلیل آن است که برخی از این افراد در بیش از یک حوزه فعالیت داشته‌اند. برای مثال دوریس لسینگ در سال‌ 2007 به دلیل فعالیت‌ در رمان، شعر، درام و داستان کوتاه جایزه نوبل را برده است یا خانم اولگا توگارچوک که چند روز پیش به عنوان نفر برگزیده معرفی شد، نخستین اثرش یک مجموعه شعر است.
همه این اتفاقات از سال 2000 تا کنون در شرایطی رخ داده است که اگر به تاریخچه این جایزه در 120سال گذشته نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که نزدیک به نیمی از برگزیدگان یا شاعر بوده‌اند و یا در کنار سایر فعالیت‌های ادبی به شعر نیز می‌پرداختند. آمارها نشان می‌دهد که در دوره‌های گذشته 51 نفر از برگزیده‌ها دستی در حوزه شعر داشته‌اند و 21 نفر به شکل تخصصی شعر می‌گفتند. بنابراین می‌تونیم بگوییم که اگر این جایزه به شش دوره 20 ساله تقسیم کنیم، کم‌ترین سهم شاعران مربوط به 20 سال اخیر است. البته همه این آمارها در شرایطی است که اگر کمی منصف باشیم، نویسنده مانند اولگا توگارچوک را نباید شاعر بدانیم؛ اما وی به دلیل انتشار مجموعه شعری، عنوان شاعری را نیز به دوش می‌کشد.
رشد زنان در 20 سال اخیر
در طول دوران برگزاری جایزه نوبل ادبیات تنها 15 زن موفق به دریافت این جایزه شده‌اند، که حضور شش خانم در 20 سال اخیر این مژده را به ما می‌دهد که ما با گذشت زمان شاهد اعتدال جنسیتی در حوزه ادبیات بوده‌ایم و می‌توانیم این ادعا را کنیم که نقش زنان در قرن 21 پررنگ‌تر از گذشته شده است.
سهم کدام کشور بیشتر است؟
آمارها نشان می‌دهد که در سال‌های گذشته 16 فرانسوی،‌ 12 آمریکایی، 11 انگلیسی، هشت آلمانی، هشت سوئدی، شش ایتالیایی، شش اسپانیایی، شش لهستانی، چهار ایرلندی، چهار روسی، سه دانمارکی، سه نروژی جایزه نوبل گرفته‌اند. همچنین کشورهای ژاپن، چین، شیلی، یونان، آفریقای جنوبی و سوئیس هر یک دو نماینده دارند. در این فهرست 23 کشور هم هر کدام یک نماینده دارند.