بزرگنمايي:

ایران پرسمان - باشگاه خبرنگاران / ستاره شناسان به تازگی الگوی نادری از انفجار‌های اشعه ایکس کشف کردند. این سیگنال‌های عجیب از یک سیستم ستاره نوترونی که در فاصله 16300 سال نوری ما قرار دارد به زمین رسیده است. اولین بار در سال 2017 این الگوی عجیب کشف شد و اکنون توانستند این معما را حل کنند.
سیستم ستاره مذکور، MAXI J1621-501 نام دارد که در سال 2017 ردیابی شد. این سیستم به‌صورت یک نقطه چشمک زن عجیب در آسمان مشاهده شد. بخش عجیب رفتار این سیستم الگوی نامنظم و غیرقابل پیش‌بینی امواج اشعه ایکس بود که از آن دریافت می‌شد.
این ستاره از یک سیستم باینری متشکل از دو ستاره نوترونی یا یک ستاره نوترونی و یک سیاهچاله بود. در واقع فقط ستاره‌های نوترونی و سیاهچاله‌ها قادر به ایجاد چنین الگویی از اشعه ایکس هستند.
در شرایطی که یک سیاهچاله در میان باشد، اشعه ایکس ناشی از ماده‌ای خواهد بود که به شتابی بسیار زیاد می‌رسد. ماده همزمان با به دام افتادن در جاذبه سیاهچاله، اصطکاکی فوق‌العاده زیاد ایجاد می‌کند که نتیجه آن امواج اشعه ایکس است، ولی در ستاره‌های نوترونی وضعیت کاملاً متفاوت است. ستاره‌های نوترونی در واقع جنازه‌های فوق سنگین و فوق چگال ستاره‌های غول‌آسای منهدم شده گذشته هستند؛ ستاره‌هایی که به‌ جای انفجار، رمبش یا فرو ریختگی را تجربه می‌کنند.
در این مورد اشعه ایکس ناشی از واکنش‌ها و انفجارهای هسته‌ای در پوسته خارجی ستاره است. گاهی اوقات این واکنش‌ها به شکلی اتفاق می‌افتند که باعث یک واکنش زنجیره‌ای و انفجارهای عظیم در آن می‌شوند. این انفجارها درست همانند انفجارهای هسته‌ای که در روی زمین تجربه می‌کنیم، ابری قارچی‌شکل ایجاد می‌کنند و همراه با آن مقدار زیادی اشعه ایکس تابش پیدا می‌کند. این اشعه ایکس با استفاده از یک تلسکوپ اشعه ایکس قابل مشاهده خواهد بود.
پژوهشگران با بررسی این سیستم ستاره‌ای متوجه شدند که انفجار‌های هسته‌ای باعث الگوی نامنظم و عجیب اشعه ایکس شده است. انفجار‌ها به‌صورت دوره‌ای و هر 78 روز یک بار تکرار می‌شوند.
البته هنوز نمی‌توان به‌طور قطعی در مورد علت این انفجار‌ها نظری داد. زیرا فقط 30 مورد الگوی مشابه در تمام فضا مشاهده شده است. ویژگی که این الگوی تابش اشعه ایکس در این ستاره نوترونی را با یک سیستم ستاره‌ای باینری (دوگانه) مجزا می‌کند، طولانی بودن چرخه انفجارهاست. در سیستم ستاره دوگانه، دو ستاره نوترونی یا یک ستاره و یک سیاهچاله به دور هم می‌چرخند و باهم در کنش و واکنش قرار دارند. اگر این ستاره یک سیستم دوگانه بود، چرخه تابش اشعه ایکس باید بین 3 تا 20 ساعت می‌بود، در حالی که این مدت زمان به 78 روز کشیده شده است.
بهترین توضیح برای این چرخه طولانی، ابر‌های موادی هستند که ممکن است اطراف ستاره را پر کرده باشند؛ ابری از مواد که دائماً به دور ستاره می‌چرخند و به آن جذب می‌شوند. ابر مواد هنگام جذب شدن در ستاره نوترونی به دور آن به گردش درمی‌آیند و به شکل یک دیسک گردان دیده می‌شوند.
با تشبیه این دیسک مواد به حلقه‌های زحل، درک بهتری از فعل و انفعالات آن می‌توان داشت، ولی اگر دیسک مواد به‌صورت ثابت در حال گردش به دور ستاره باشد، دلیلی وجود ندارد که امواج اشعه ایکس به این شکل دوره‌ای و با الگوی غیرمعمول تابش کنند. دانشمندان می‌گویند این به علت جابجایی این دیسک ابری نسبت به زمین است! در واقع گاهی اوقات موادی که بین ستاره نوترونی و زمین قرار می‌گیرند بیشتر یا کمتر است.