بزرگنمايي:

ایران پرسمان - روزنامه جوان / متن پیش رو در جوان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
جواد محرمی| پس از واکنش چند چهره نامدار هنری به معافیت‌های مالیاتی دولت در عرصه فرهنگ و هنر روز گذشته شاهد اظهار نظر افراد دیگری در این باره بودیم که نشان داد جامعه در شرایط نه چندان مطلوب اقتصادی نسبت به موضوع عدالت مالیاتی حساس شده است.
آنچه واقعیت دارد این است که بخش قابل توجهی از اهالی فرهنگ و هنر به دلیل درآمد‌های پایین شایسته معافیت مالیاتی هستند، اما صحبت سر این است که اگر قرار باشد این معافیت‌ها به شکلی کلی و نه هدفمند اعمال شود شامل فرار مالیاتی افراد و گروه‌هایی می‌شود که با نام فرهنگ و هنر درآمد‌های نجومی به جیب می‌زنند، برای مثال خیلی‌ها تاثیر فعالیت شرکت‌های کنکور را نه تنها برای فرهنگ کشور مفید نمی‌دانند که همواره بر مضرات فعالیت گسترده این شرکت‌ها تأکید دارند. این یک بعد ماجراست و بعد اصلی داستان این است که این شرکت‌ها درآمد بالایی به جیب می‌زنند و معافیت آن‌ها از مالیات نه تنها هیچ توجیهی ندارد بلکه نوعی تشویق برای ادامه روند نه چندان مطلوب آن‌ها نیز به شمار می‌رود. درباره معافیت مالیاتی نظریه معقولی که به عدالت مالیاتی نزدیک‌تر است ولی دولت علاقه‌ای به اجرای آن ندارد این است که معافیت‌ها نباید شامل صنف یا گروه خاصی شود بلکه لازم است به طور کلی به افراد کم‌درآمد اختصاص یابد.
در این باره روز گذشته احسان خاندوزی، کارشناس اقتصادی در برنامه سلام صبح بخیر در پاسخ به این سؤال که آیا بهتر نبود بنا به تفکیک درآمد معافیت مالیاتی تعلق می‌گرفت، اینگونه نظر داد: «در تئوری اقتصاد اساساً نباید برای معافیت مالیاتی تمایزی میان هنرمند و غیرهنرمند قائل شد. یک قاعده کلی وجود دارد که با معیار قرار دادن سطح درآمد افراد و اصناف مختلف اجرا می‌شود، یعنی همانطور که اگر یک کارگر با درآمد زیر 5/2 میلیون از مالیات معاف است یک فرهنگی هم اگر چنین شرایطی داشته باشد باید شامل معافیت مالیاتی شود، اما وقتی شما به طور کلی عرصه فرهنگ را از مالیات معاف می‌کنید شامل بسیاری از افراد با درآمد‌های نجومی و شرکت‌هایی که با عنوان فرهنگ کار تجاری و اقتصادی می‌کنند و نیز سلبریتی‌ها می‌شود و این نقض غرض است و نوعی تبعیض به حساب می‌آید. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه سازمان مالیاتی کشور امسال به دولت پیشنهاد اعمال معافیت 50 درصدی عرصه فرهنگ و هنر را داد، گفت: «محمدباقر نوبخت با این پیشنهاد مخالفت کرد و بنابراین معافیت مالیاتی فرهنگ سال بعد هم به همان شیوه قدیم اعمال می‌شود مگر اینکه مجلس شورای اسلامی از حق وتوی خود استفاده کند و نظر دیگری بدهد چراکه قانون اساسی دست مجلس را برای اصلاح امور مالیاتی کاملاً باز گذاشته است.»
غربی‌ها درباره مالیات شوخی ندارند
با نگاهی به نظام مالیاتی کشور‌های غربی مشاهده می‌شود که دولت‌های غربی کمترین انعطافی درباره اخذ مالیات از شهروندانشان نشان نمی‌دهند و به اصطلاح در این باره با کسی شوخی ندارند، برای مثال ژرار دپاردیو فوق ستاره سینمای فرانسه سال‌هاست به دلیل پرداخت نکردن مالیات ترجیح داده تا در فرانسه زندگی نکند و در کشور روسیه رحل اقامت گزیده است. معنای این حرف این نیست که روسیه از وی مالیات نمی‌گیرد بلکه به نسبت رقمی که فرانسه از شهروندانش مالیات اخذ می‌کند، کشور روسیه برای شهروندان خارجی مالیات کمتری دریافت می‌کند. در این‌باره مثال‌های زیادی می‌توان زد. سازمان خدمات درآمد داخلی امریکا که مشغول جمع‌آوری مالیات در این کشور است نه تنها هنرمندان را از دریافت مالیات معاف نمی‌داند بلکه بسیاری از هنرمندان معروف امریکایی نظیر «سیمونز» خواننده امریکایی و «وسلی اسنایپس» بازیگر و رزمی‌کار مشهور امریکایی به دلیل عدم پرداخت مالیات یا فرار مالیاتی شاهد ضبط شدن دارایی و حتی گذراندن حبس در زندان بوده‌اند.
وزیر موافق معافیت‌های کیلویی نیست
دیروز معاون حقوقی وزیر ارشاد ضمن تشریح موضع وزارت ارشاد درباره معافیت مالیاتی سلبریتی‌ها گفت: حدود 10روز پیش در نامه‌ای به وزیر صنعت و معدن خواستار برگزاری جلسه‌ای با سازمان امور مالیاتی شدیم؛ نامه‌ای که وزیر در آن خواستار اخذ مالیات از هنرمندان با درآمد بالا شده است. در این جلسه قطعاً درباره عدم معافیت مالیاتی سلبریتی‌ها با درآمد‌های بالا صحبت خواهیم کرد. موضع وزیر ارشاد هم این است که بازیگران و خوانندگان با درآمد بالا از معافیت بهره‌مند نشوند. در نظر داریم که به یک بررسی بپردازیم و بگوییم کسانی که در سال از سقف مشخصی بیشتر درآمد دارند، از این معافیت بهره‌مند نمی‌شوند.
صدای منیژه حکمت هم درآمد
درباره معافیت مالیاتی سلبریتی‌ها روز گذشته منیژه حکمت فیلمساز حامی دولت بنفش خطاب به نوبخت عنوان کرد: «بخشودن مالیات هنرمندان اگر باج انتخاباتى به یکى از گروه‌هاى مرجع جامعه نباشد مسلماً نشانه سردرگمى و عدم شناخت از هدف و کارکرد مالیات است و اعلام آن در این زمان و در این شرایط وخیم اقتصادى نهایت بدسلیقگى است. ظاهراً جناب نوبخت مثل بقیه همفکرانشان در دولت وقت حوصله فکر کردن به عواقب راه‌حل‌هاى خلق‌الساعه و نبوغ‌آمیزشان را ندارند و ساده‌ترین راه را برگزیده‌اند، یعنى یک کاسه کردن درآمدهاى به شدت ناهمگون و حکم واحد بر آنان راندن، در حالی که ناگفته پیداست اینچنین بذل و بخشش در شرایط امروز ما نتیجه‌اى جز افزایش شکاف طبقاتى و فقیر‌تر شدن اقشار کم‌درآمد عرصه هنر ندارد و سود هنگفتش مستقیماً به جیب همان صاحبان دستمزدهاى میلیاردى و سرمایه‌هاى ناسالم موجود در این حوزه خواهد رفت. بعید می‌دانم درک این موضوع نیاز به هوش زیادى داشته باشد مگر آنکه نیت دیگرى پشت ماجرا باشد که قرار است هنرمندان وجه‌المصالحه آن قرار گیرند. آقاى نوبخت همه ما شرایط سختى را می‌گذرانیم آن را با این تصمیم‌هاى ناپخته دشوارتر نکنید، مثل همه ممالک دنیا مالیاتتان را درست بگیرید و با تدبیر به کار زنید البته اگر هنوز تدبیرى باقى مانده باشد.».
اما از بین هنرمندان افرادی هم هستند که درباره لغو معافیت مالیاتی شائبه دارند؛ افرادی که اتفاقاً خودشان از درآمد‌های بالایی برخوردارند برای مثال پیام دهکردی، بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون در این باره به فارس می‌گوید: «اگر قرار باشد معافیت مالیاتی ما حذف شود، من به شخصه قطعاً قیام می‌کنم، یعنی واقعاً نمی‌شود در این زمینه سکوت کرد.»
مالیات دادن باید به فرهنگ تبدیل شود
اما به نظر می‌رسد راه‌حل اساسی درباره معافیت‌های مالیاتی این است که دولت باید از همه اقشار جامعه مالیات بگیرد حتی اگر شده به شکل نمادین و بسیار کم تا اولاً فرهنگ مالیاتی جا بیفتد و ثانیاً هر کس درآمدش زیاد شد دولت نیازی به وضع قوانین تازه نداشته باشد و در همان قالب قانون قبلی بتواند مالیات درآمد‌های بالا را اخذ کند. تأکید دولت بر ادامه روند معافیت مالیاتی سلبریتی‌هایی که درآمد‌های نجومی دارند سبب شد تا افکار عمومی جامعه به این باور برسد که دولت در پشت پرده با این افراد زدو بند‌های مالی دارد؛ زد و بندی‌هایی که انگیزه اصلی آن را نیز اهداف سیاسی دربرمی‌گیرد نه ارادت به عرصه فرهنگ و هنر. حالا به نظر می‌رسد دولت بر سر یک دوراهی قرار گرفته است که باید بین سیاست حزبی و منافع ملی یکی را انتخاب کند.