بزرگنمايي:

ایران پرسمان - دیجیاتو / چقدر از زمان شما در طول روز صرف استفاده از اینترنت می‌شود؟ بیشتر این زمان را شاید در حال تماشای ویدئوها و عکس‌هایی هستید که به آن‌ها علاقه‌مندید. به خصوص شاهد استفاده گسترده از اینستاگرام و تلگرام در کشورمان هستیم. بخشی از این استفاده گسترده از فضای مجازی مربوط به حیات وحش و جانوران و حیوانات بامزه و دوست‌داشتنی می‌باشد که اغلب مطالبی سرگرم‌کننده هستند. شاید بعد از پشت سر گذاشتن یک روز طولانی، بنشینید و در حال استراحت اینترنت را برای تماشای موجودات بانمک مرور کنید.
یکی از علایق شناخته‌شده عاشقان حیوانات همین موضوع است. حال سوال اصلی اینجاست که آیا این امر به حیات وحش کمک می‌کند یا به آن آسیب میزند؟ تاثیر اینترنت بر حیات وحش چیست؟
پاندای سرخ – محبوبی در حال انقراض
یکی از محبوب‌ترین حیوانات در اینترنت و فضاهای مجازی و آنلاین پانداهای قرمز هستند که حتی از نام مستعار آنها برای یک مرورگر اینترنتی به نام فایرفاکس نیز استفاده شده است. کافی است در اینترنت در مورد این حیوانات جست‌وجو کنید تا به سرعت در میان تصاویر و ویدئوهای بسیاری از موجوداتی با پوست کرک‌مانند که در میان برف‌ها یا سنگ‌ها جست‌وخیز می‌کنند، گم شوید. اگرچه که بیشتر آنها در اسارت به سر می‌برند. مکان ضبط این ویدئوها که در خود ویدئو حذف گردیده، ظاهرا جنگل‌هایی واقع در نپال تا چین می‌باشد، جایی که این حیوانات در آنها به صورت وحشی زندگی می‌کنند.
به دنبال کاهش 50 درصدی جمعیت این حیوانات در طول سه نسل گذشته، آن‌ها از سوی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست “UCN” جزء گونه‌های در معرض انقراض دسته‌بندی شده‌اند که احتمال وجود آنها در طبیعت کمتر از 2500 عدد تخمین زده می‌شود.
پاندای قرمز
پانداهای قرمز جزء محبوب‌ترین حیوانات در اینترنت محسوب می‌شوند، گرچه کمتر از 2500 عدد از آن‌ها در طبیعت وجود دارد.
شبکه پاندای سرخ یک موسسه خیریه مختص این حیوانات است که جهت بالا بردن درجه هوشیاری نسبت به مشکلات این حیوانات و نیز تامین مالی برنامه‌های ضروری برای حفاظت از این حیوانات تشکیل شده است. این شبکه از سال 2010 برگزاری روز بین‌المللی پاندای قرمز را به صورت سالیانه سازماندهی نموده است تا این پیام را به گوش جهان برساند که این حیوانات، موجوداتی بسیار مهم‌تر از آن هستند که تنها جهت تولید ویدئوهای بامزه در یوتیوب مورد استفاده قرار بگیرند؛ این تنها قسمتی از تاثیر اینترنت بر حیات وحش می‌باشد.
متأسفانه علی‌رغم تمام تلاش‌های انجام شده برای حمایت از این حیوانات، در ژانویه 2018 تنها تعداد کمی از آنها از دست قاچاقچیانی در لائوس که قصد داشتند آن‌ها را به عنوان حیوانات خانگی در بازار سیاه بفروشند، نجات یافتند. اثبات این موضوع که این تلاش زیاد جهت عرضه این حیوانات در بازار سیاه نتیجه مستقیم محبوبیت آن‌ها در فضای اینترنت و تاثیر اینترنت بر حیات وحش است یا نه، بسیار دشوار می‌باشد. با این حال شواهد حاکی از آن است که حفاظت اشتباه از یک گونه این جانوران حتی ممکن است موجب تقویت سطح نگرانی‌های هشداردهنده نیز بشود.
سونیا میمون دوست‌داشتنی اما افسرده
حال به بررسی مورد سونیا می‌پردازیم. یک میمون تنبل، یک موجود محبوب عصر دیجیتال. این یکی از پستانداران بومی جنوب شرق آسیا است. اگر به یوتیوب سری بزنید و نامش را جست‌وجو کنید شاهد یک ویدئو وایرال شده خواهید بود که در آن سونیا درحالی‌که بازوهایش را در هوا بالا برده و خوشحال به نظر می‌رسد، دیده می‌شود. اما کارشناسان رفتار حیوانات بیان کردند: درحالی‌که ما تصور می‌کنیم سونیا از قلقلک داده شدن خوشحال است ولی در حقیقت شاهد پریشانی این حیوان هستیم. این حیوان خانگی چاق که در آپارتمانی در روسیه نگهداری می‌شود، در این ویدئو در واقع در حال نشان دادن رفتاری تدافعی به لمس صاحبش می‌باشد. سونیا نمونه‌ای برجسته از منفی بودن تاثیر اینترنت بر حیات وحش است.
سونیا میمون تنبل
یک ویدئو وایرال شده “سونیا” میمون تنبل را در حالی نشان می‌دهد که از قلقلک داده شدن لذت می‌برد اما در حقیقت او مضطرب است.
تحقیقات در خصوص تاثیر اینترنت بر حیات وحش
در سال 2013 پروفسور آن نیکاریس و همکارانش تحقیقاتی را با این موضوع که “کاربران چگونه به ویدئوها در اینترنت واکنش نشان می‌دهند” منتشر کردند. در ماه‌های اولیه پس از انتشار این تحقیقات آنها متوجه شدند حدود یک چهارم از نظرات پیرامون این موضوع در خصوص ابراز علاقه افراد جهت نگهداری یکی از این حیوانات به عنوان حیوان خانگی است این در حالی است که در این تحقیقات جمعیت وحشی این گونه به عنوان گونه‌ای در معرض انقراض معرفی شده بود.
پروفسور نیکاریس تحقیقاتش را در زمینه این روند نگران‌کننده ادامه داد و اعلام کرد با وجود این‌که در مورد بعضی گونه‌ها هنوز کاری انجام نشده است اما در بعضی مناطق این تجارت غیرقانونی کاهش یافته است و این تنها به دلیل انقراض این گونه‌ها در محل‌ زندگی‌شان می‌باشد. در این میان میمون‌های تنبل بیشتر از هر گونه‌ دیگری از تجارت غیرقانونی حیات وحش رنج می‌برند و همانطور که خرید و فروش این حیوانات به عنوان حیوانات خانگی مرسوم است، آنها جهت مصارف طب سنتی نیز شکار می‌شوند.
فضای مجازی و حیات وحش
گرچه بسیاری از گونه‌ها در معرض انقراض قرار دارند اما با این وجود بسیاری از کاربران اینترنت از علاقه‌مندی به نگهداری یکی از آن‌ها به عنوان حیوان خانگی صحبت می‌کنند.
ترافیک (شبکه نظارت بر تجارت حیات وحش) گزارش کرده است که تبلیغات در خصوص محصولات غیرقانونی حیات وحش به طور پیوسته کاهش یافته است، کاهشی 50 درصدی در فاصله سالهای 2012 تا 2016، با وجود این آمار به ظاهر مثبت این گزارش همچنین هشدار می‌دهد که تجارت غیرقانونی حیوانات از وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک به جوامع آنلاین خصوصی و شبکه‌های اجتماعی انتقال پیدا کرده است و به صورت تجارت زیرزمینی درآمده است. فقط کافی است این مطلب را زیر یک ویدئو یا عکس به اشتراک گذاشته شده تایپ کنید “می‌خواهم یکی از اینها را داشته باشم” آن‌وقت فقط چند کلیک با قاچاق حیوانات حیات وحش فاصله خواهید داشت، این امر به معنای آن است که تاثیر اینترنت بر حیات وحش می‌تواند تا این حد مضر و خطرناک باشد.
همکاری جهانی جهت بهبود شرایط
با امید به تغییر این شرایط، برای سال‌های 2017 تا 2020 ، بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری به سازمان حفاظت از محیط زیست “WWF” ملحق شده‌اند تا به مبارزه با قاچاق غیرقانونی در حیات وحش بپردازند. این ائتلاف جهانی که به منظور پایان دادن به تجارت قاچاق آنلاین در حیات وحش تشکیل شده است، هدف خود را کاهش 80 درصدی این آمار تا پایان سال 2020 اعلام کرده است.
در تلاش جهت افزایش آگاهی عمومی نسبت به بهره‌برداری‌های آسیب‌زننده از حیات وحش، و گامی مثبت جهت تاثیر اینترنت بر حیات وحش، اینستاگرام نیز حرکتی ابتکاری را آغاز نموده که به موجب آن زمانی‌که کاربران بمنظور پست کردن یک مطلب یا جستجو در خصوص آن از هشتگی مربوطه برای مثال #tigerselfie و #slowloris استفاده می‌کنند، هشدارهایی با مضمون محافظت از حیات وحش و سواستفاده‌های احتمالی به نمایش در می‌آید. در آوریل سال 2018، اینستاگرام در همکاری مشترک با BBC EARTH علاوه بر هشتگ‌های قبلی، دو هشتگ #orangutan و #pangolin را نیز با نمایش اخطارهایی در خصوص سواستفاده های ممکن همراه نمود. شبکه اشتراک‌گذاری تصاویر هنوز داده‌هایی ارائه نکرده تا بتوان فهمید آیا استفاده از هشتگ‌ها کاهش یافته است یا خیر؟
پروفسور نیکاریس با تاکید بر هوشیاری در رسانه‌های اجتماعی این مطلب را مجددا بیان می‌کند “اینستاگرام با آغاز نمودن یک حرکت ابتکاری که به موجب آن زمانی‌که کاربران برای ارسال و جستجوی تصویری از هشتگ مربوطه به آن استفاده می‌کنند، این موضوع با تبلیغات هشدار دهنده در زمینه حفاظت از حیات وحش و محیط زیست همراه می‌شود.”
باید به این نکته توجه کرد که محتوای تصاویر و فیلم‌هایی که می‌بینید ممکن است پس از به اشتراک گذاشته شدن، فراموش شوند، پس مهم است که در مورد برخی از آنچه که در تصاویر و ویدئوها می‌بینید، بیندیشید. همچنین می‌توانید با به اشتراک گذاشتن و بحث پیرامون عکس‌ها و فیلم‌ها یا درج پیام‌هایی که حاوی حمایت شما از محیط زیست باشد، تاثیر مثبتی در این وضعیت داشته باشیدتا شاهد بهبود تاثیر اینترنت بر حیات وحش باشیم.
بسیاری از سازمان‌های خیریه که در جهت نجات گونه‌های در معرض خطر تلاش می‌کنند، جهت نیل به این هدف می‌توانند از جلب توجه و سرمایه‌گذاری مخاطبان آنلاین در این زمینه بهره ببرند. با هم و در کنار هم می‌توانیم این نگرانی‌ها را به آگاهی تبدیل کنیم و به موجودات دوست‌داشتنی و مورد علاقه‌مان شانس مبارزه برای زنده ماندن در محیط زیستی که حق آنهاست، بدهیم.