بزرگنمايي:

ایران پرسمان - وطن امروز / متن پیش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
مواضع این روزهای مسؤولان ارشد دستگاه دیپلماسی دولت در قبال اروپا متفاوت‌تر از قبل شده است. محمدجواد ظریف و عباس عراقچی که بعد از خروج آمریکا از برجام، سیاست برجام اروپایی را کلید زده و تا همین چند ماه قبل نیز بدعهدی اروپایی‌ها را با ادعاهای عجیب توجیه می‌کردند، حالا به منتقدان درجه یک تروئیکای اروپایی تبدیل شده‌اند. این مواضع در واکنش به 19 ماه وقت‌کشی اروپا و همچنین تندتر شدن ادبیات کشورهای اروپایی در موضوع موشکی ایران بیان می‌شود. با این حال مرور فرمایشات رهبر حکیم انقلاب طی روزها و ماه‌های بعد از خروج آمریکا از برجام نشان می‌دهد ایشان از همان ابتدا نسبت به انجام تعهدات اروپا بدبین بوده و بارها به مسؤولان دولتی در این باره هشدار داده‌اند.
به گزارش «وطن امروز»، هفته گذشته 3 کشور آلمان، فرانسه و انگلیس در ادامه مواضع خصمانه علیه ایران، طی نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و اعضای شورای امنیت، محدودسازی برنامه موشکی ایران را خواستار شده و آن را مغایر قطعنامه 2231 شورای امنیت عنوان کردند. این اقدام اروپا که همراستا با پروژه دولت آمریکا در فشار حداکثری به ایران تعریف می‌شد، با واکنش تند ظریف مواجه شد. در این راستا وزیر امور خارجه روز پنجشنبه در صفحه شخصی توئیتر خود نوشت: «جدیدترین نامه تروئیکای اروپایی به دبیرکل سازمان ملل، دروغ مذبوحانه‌ای است تا بی‌کفایتی بدبختانه خودشان را در اجرای حداقلی‌ترین تعهدات ذیل برجام لاپوشانی کنند». وی با به اشتراک گذاشتن تصاویری از ابطال قطعنامه 1929 شورای امنیت و تصویب برجام در این شورا، ادامه داد: «اگر تروئیکای اروپایی اندکی اعتبار جهانی می‌خواهد، می‌تواند با اعمال حق حاکمیتی و اختیارات خود به جای تسلیم شدن در برابر قلدری آمریکا شروع کند». روی تصویر قطعنامه باطل شده 1929 شورای امنیت که در توئیت ظریف درج شده، نوشته شده است: «قطعنامه 1929 مرده است، فارغ از اینکه چقدر آمریکا عاشق آن بود». روی تصویر قطعنامه 2231 (تصویب برجام در شورای امنیت) هم نوشته شده است: «[این قطعنامه] معتبر است، فارغ از انزجار و اعتراض آمریکا».
چند روز قبل از آن نیز عباس عراقچی در مصاحبه با وبگاه هلندی «ان‌آر‌سی» پس از انتقاد از اروپایی‌ها اعلام کرد: «می‌خواهم تأکید کنم یکی از درس‌هایی که ما از مسأله برجام گرفتیم، این است که نتیجه این توافق و پایبندی به آن، ظاهرا اعمال تحریم‌های جدید بود. اگر قرار است چنین باشد ما نیز شاید مجبور به تغییر رویه شویم؛ اینکه چطور را فعلا نمی‌توانم بگویم. دیگر درسی که گرفتیم این است که مقاومت، بیش از تمایل برای همکاری جواب می‌دهد». این مواضع تند درباره اروپایی‌ها و برجام در شرایطی به ترجیع‌بند سخنان مسؤولان دستگاه دیپلماسی تبدیل شده که سال گذشته شاهد رویکرد همدلانه همین افراد با اروپایی‌ها بودیم، تا جایی که پاییز سال گذشته و در شرایطی که یک ماه از موعد ارائه سامانه موسوم به SPV از سوی اروپا گذشته بود، محمد‌جواد ‌ظریف در پاسخ به سوالی در این ‌باره، در مقام توجیه وقت‌کشی اروپایی‌ها برآمده و مدعی شده بود اروپا برای ثبتSPV محرمانه کار می‌کند! همین رویکرد خوش‌‌بینانه در قبال اروپا بود که موجب شد گام‌های کاهش تعهدات هسته‌ای ایران به‌ جای آذرماه 97 از اردیبهشت‌ماه امسال کلید بخورد. مردادماه امسال علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در اظهارنظری تامل‌برانگیز گفته بود: «سیاست تقابل هسته‌ای آذرماه سال 1397 اتخاذ شده بود». او از تاخیر در اجرای این سیاست نیز تلویحا انتقاد کرد. «وطن‌امروز» همان زمان درباره این اظهارات نوشته بود:«اظهارات شمخانی نشان می‌دهد سیاست تقابل هسته‌ای ایران، حداقل با یک تاخیر 5 ماهه اجرا شده است. کمی تامل درباره زمان‌بندی اجرای سیاست تقابل و عدم اجرای آن، نشان می‌دهد تاخیر در اجرای این سیاست شاید بی‌ارتباط با ماجرای SPV نباشد. شاید انتظار دولتی‌ها و جماعت امیدوار به اروپا درباره INSTEX دلیل اصلی تاخیر در اجرای سیاست تقابل هسته‌ای بوده باشد. به هر حال دلیل این تاخیر هرچه باشد، هزینه‌های بسیار زیادی را بر اقتصاد ایران وارد کرد». با همه اینها به نظر می‌رسد برجام اروپایی نیز همچون تجربه برجام به زمینه‌ای برای اصلاح نگاه غلط جریان غرب‌گرا در یافتن راه حل مشکلات کشور در بیرون از مرزها و بی‌توجهی به توانمندی‌های داخلی بدل شده است؛ تجربه‌ای که البته برای حصول آن هزینه زیادی پرداخت شده و تعطیلی صنعت 30 میلیارد دلاری هسته‌ای کشور که با برجام شروع شده بود، طی 19 ماه گذشته نیز ادامه یافت.
«وطن امروز» در همین راستا فرمایشات رهبر معظم انقلاب درباره لزوم بی‌اعتمادی به کشورهای اروپایی طرف برجام در بازه اردیبهشت تا شهریور سال گذشته را مرور کرده است.
***
حرف اروپایی‌ها اعتباری ندارد
... حالا گفته می‌شود که برجام را می‌خواهیم با این 3 کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این 3 کشور هم اعتماد ندارم. من می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] می‌خواهید قرارداد بگذارید، تضمین به دست بیاورید- تضمین واقعی، تضمین عملی- و الا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [اما] به یک شیوه‌ دیگر. روش‌های سیاسی و دیپلماسی، روش‌های ویژه‌ای است؛ گاهی لبخند می‌زنند و در حال لبخند، خنجر را تا دسته در سینه‌ انسان فرو می‌کنند؛ دیپلماسی این است دیگر؛ با اخلاق خوش، با تعریف و تمجید که «بله شما خیلی خوبید، شما آقایید، ما می‌دانیم شما قرارداد را به هم نمی‌زنید»! اگر چنانچه توانستید تضمین از آنها بگیرید به‌طوری که بشود اعتماد کرد، خب اشکالی ندارد، حرکت‌تان را ادامه بدهید؛ اگر نتوانید چنین تضمین قطعی‌ای را بگیرید- که بنده هم بسیار بعید می‌دانم که بتوانید تضمین بگیرید- آن‌وقت دیگر نمی‌شود این‌جوری حرکت کرد و این‌جوری ادامه داد ... برای تأمین منافع، به حرف فلان رئیس و فلان نخست‌وزیر و فلان صدراعظم اعتماد نکنید؛ حرف اینها اعتباری ندارد؛ امروز یک چیزی می‌گویند، فردا یک‌جور دیگری عمل می‌کنند؛ هیچ رودربایستی هم ندارند، خجالت هم اصلاً نمی‌کشند. متأسفانه در عالم دیپلماسی چیزی که وجود ندارد اخلاق انسانی است؛ به‌خصوص این غربی‌ها، اروپایی‌ها که هیچ، اصلاً اخلاق را در ارتباطات گوناگون دیپلماسی و امثال اینها، بو نکرده‌اند.
1397/2/19
***
اروپا در مقابل آمریکا نمی ایستد
یک تجربه‌ دیگر که این هم تجربه‌ مهمی است، تجربه‌ همراهی اروپا با آمریکا در مهم‌ترین موارد است. ما بنای دعوا کردن با اروپایی‌ها را نداریم... اما واقعیت‌ها را باید بدانیم. این 3 کشور نشان داده‌اند که در حساس‌ترین موارد با آمریکا همراهی می‌کنند و دنبال آمریکا حرکت می‌کنند. حرکت زشت وزیر خارجه‌ فرانسه در جریان مذاکرات را همه یادشان هست... یعنی اینها با آمریکا همکاری می‌کنند، همراهی می‌کنند؛ تاکنون این‌جور بوده. این هم یک تجربه است؛ این را فراموش نکنیم. اینها در مقام حرف یک چیزهایی می‌گویند اما در مقام عمل، تا الان ما ندیده‌ایم- یعنی به نظر من تا الان ما این را مشاهده نکرده‌ایم؛ بنده یادم نمی‌آید- که اینها به‌ معنای واقعی کلمه ایستاده باشند و در مقابل آمریکا از حق دفاع کرده باشند.
1397/3/2
***
آمریکا و اروپا به هم کمک می کنند
... عرض کردم که [اروپایی‌ها] مخالفت هم نمی‌کنند؛ اروپایی‌ها دنبال آمریکا حرکت می‌کنند، به همدیگر کمک هم می‌کنند: «وَ کَذالکَ جَعَلنا لکُـل نَبی عَدُوا شَیاطینَ الانس وَ الجن یوحی بَعضُهُم الی بَعضٍ زُخرُفَ القَول غُرورًا»(17) اینها به هم کمک هم می‌کنند، به یکدیگر پیام هم می‌دهند، یکدیگر را تقویت روحی هم می‌کنند. خب! اینها چیزهایی است که ما به‌عنوان تجربه‌ برجام باید در نظر داشته باشیم.
1397/3/2
***
برای اقتصاد به برجام اروپایی دل نبندید
... امروز اقتصاد کشور را از راه برجام اروپایی نمی‌شود درست کرد ... قرائن فراوانی دارد که همین حالا دارید مشاهده می‌کنید: بعضی از شرکت‌های قابل‌ توجه غربی اعلان می‌کنند که خواهند رفت، بعضی‌ها رفته‌اند، بعضی‌ها می‌گویند معلوم نیست چه‌کار کنیم؛ رؤسا و مسؤولان دولت‌های غربی، همین‌جور حرف می‌زنند؛ آلمان یک‌جور، فرانسه‌ یک‌جور، آن یکی یک‌جور. بحث تصحیح کار اقتصادی کشور را از راه برجام اروپایی نمی‌شود درست کرد. حالا برجام اروپایی یک مقوله‌ای است اما برای اقتصاد به آن نباید دل بست.
1397/3/2
***
3 کشور اروپایی جبران کنند
3 کشور اروپایی در 14-13 سال قبل، یک بدعهدی و بی‌صداقتی بزرگی با ما کرده‌اند سر همین قضیه‌ هسته‌ای؛ سال‌های 83 و 84 یک بی‌صداقتی بزرگی با ما کردند؛ یک چیزی را قول دادند، عمل نکردند، برخلافش عمل کردند. بایستی ثابت کنند که آن حالت را دیگر ندارند؛ این به عهده‌ آنها است. دولت‌های اروپایی باید اثبات کنند به جمهوری اسلامی که امروز آن بی‌صداقتی و بدعهدی آن روز را نخواهند داشت؛ باید آن را جبران کنند.
1397/3/2
***
اروپا باید در مقابل آمریکا می‌ایستاد
در 2 سال گذشته آمریکا رفتار نقض‌کننده‌ برجام را تکرار کرده؛ کارهای گوناگون؛ همان‌طور که عرض کردم، به قول حضرات دیپلمات‌های ما، روح برجام و جسم برجام را نقض کرده؛ [اما] اروپایی‌ها ساکت ماندند؛ بایستی در مقابل آمریکا می‌ایستادند، باید در مقابل او اعتراض می‌کردند؛ اگر اعتراض می‌کردند ممکن بود کار به اینجا نرسد که آمریکا مثل آب خوردن امضای خودش را بگذارد کنار و بگوید من خارج می‌شوم. اینها بایستی آن غفلتی را که در این 2 سال کردند جبران کنند.
1397/3/2
***
اروپا تعلل کند هسته‌ای از سر گرفته می‌شود
اگر اروپایی‌ها در پاسخگویی به مطالبات (کشورمان) تعلل کردند، حق ما برای آغاز کردن فعالیت‌های تعطیل‌شده‌ هسته‌ای محفوظ است. مسؤولان سازمان هسته‌ای ما بایستی آماده باشند.
1397/3/2
***
خواست اروپا ادامه تحریم‌ها و تعطیلی هسته‌ای است
از برخی حرف‌های بعضی از دولت‌های اروپایی این‌جور برمی‌‌آید که اینها توقع دارند ملت ایران، هم تحریم‌ها را تحمل کند و با تحریم‌ها دست‌وپنجه نرم کند، و هم از فعالیت هسته‌ای خود که نیاز قطعی آینده‌ کشور است دست بکشد و این محدودیت‌هایی را که بر او تحمیل کرده‌اند ادامه بدهد. من به این دولت‌ها می‌گویم بدانند که این خواب آشفته، تعبیر نخواهد شد.
1397/3/14
***
مردم را درباره‌ بسته‌ اروپایی شرطی نکنید
منتظر این و آن نباشید. ما یک روز مشکل اقتصادی کشور را موکول کردیم به برجام... حالا هم «بسته‌ اروپایی»؛ مردم را درباره‌ بسته‌ اروپایی شرطی نکنید... بسته‌ اروپایی بیاید، نیاید. ما کارهایی در کشور داریم، مقدوراتی در کشور داریم، این مقدورات بایستی تحقق پیدا کند؛ دنبال این مقدورات بروید؛ گره نزنید بهبود اقتصاد کشور را به چیزی که از اختیار ما خارج است.
1397/4/24
***
اقتصاد کشور را به بسته‌ اروپایی موکول نکنید
من به آقای رئیس‌جمهور هم گفتم که اینها (اروپایی‌ها) همان نوامبری را که از اول گفتند، همان را دارند دنبال می‌کنند- که تا نوامبر ادامه بدهند- بعد که همه چیز تثبیت شد و تحریم‌ها جا افتاد، بعد یک چیزکی مثلاً بدهند یا ندهند. دنبال این هستند و این، خباثت اینها است. در روزنامه خواندم که ترامپ گفته من می‌خواستم به ترزا می سفارش کنم راجع به سخت‌گیری نسبت به ایران، [اما] او به من سفارش کرد درباره‌ سخت‌گیری راجع به ایران! اینها این[جور] هستند دیگر. آن وقت تلفن می‌زند به آقای دکتر روحانی و اظهار ارادت و اخلاص هم به ایشان می‌کند... به هر حال، اقتصاد کشور را به بسته‌ اروپایی موکول نکنید. کارهایی ما داریم در داخل کشور که اینها را باید انجام بدهیم.
1397/4/24
***
از اروپا قطع امید کنید
با مجموعه‌ اروپا-کشورهای اروپایی، نه جامعه‌ اروپا- با کشورهای اروپایی بایستی ادامه‌ ارتباط باشد اما قطع امید کنید از اینها؛ از اروپا قطع امید بکنید. اروپا جایی نیست که ما بتوانیم برای مسائل گوناگون خودمان از جمله همین مسأله‌ برجام و مسائل اقتصادی و مانند اینها به آنها امید ببندیم؛ نه، اینها کاری نخواهند کرد؛ قطع امید [بکنید]. این قطع امید به معنای قطع رابطه نیست، به معنای قطع مذاکره نیست؛ به معنای این است که ما تصمیم خودمان را جور دیگری بگیریم، این است معنایش و نگاه شک‌آلود داشته باشید به وعده‌های آنها؛ به هرچه وعده می‌دهند، با تردید نگاه کنید. الان هم که دارند بازی درمی‌آورند. به نظر من در این قضایای مربوط به برجام و تحریم‌ها دارند شوخی می‌کنند؛ در واقع اینها یک رفتار مناسبی الان با ما ندارند.
1397/6/7