ایران پرسمان - روزیاتو / جنگل های استرالیا ماه ها است که در آتش می سوزد و نه تلاش های آتش نشانان از شدت این فاجعه کاسته، نه باران های گاه و بیگاه. گرچه جنگل های استرالیا هر ساله دچار حریق می شدند اما آتش سوزی های امسال رکوردشکنی کرده و این در واقع بدترین آتش سوزی ای است که استرالیا به خود دیده. در جریان این آتش سوزی ها بیشتر از 1/5 درصد از کل مساحت استرالیا تبدیل به خاکستر شده، دست کم 23 نفر کشته شده اند، طبق تخمین ها 500 میلیون حیوان دچار آسیب دیدگی شدید یا تلف شده اند، بیشتر از 30 گونه ی گیاهی منقرض شده و بیش از 1500 خانه با خاک یکسان شده. به طور قطع ساکنان استرالیا، از انسان ها گرفته تا حیوانات بیشترین آسیب را از این شرایط می بینند. اما این آتش سوزی ها عواقب خطرناکی هم برای باقی دنیا دارند که در ادامه درباره ی آن ها صحبت خواهیم کرد.
تبعات آتش سوزی های استرالیا
نیوزلند، یکی از نزدیک ترین همسایه های استرالیا، شاهد تأثیرات آتش سوزی های این کشور بر خود بوده. دود شدید و خفقان آور ناشی از این آتش سوزی ها با طی مسافتی بیشتر از 1600 کیلومتر تا آنسوی دریای تاسمان به کشور نیوزلند رسیده و باعث کاهش دید و بالا رفتن ریسک بروز مشکلاتی مثل زجر تنفسی (دیسترس تنفسی) بر اثر استنشاق دود در میان مردم نیوزلند شده. اما مهم ترین تأثیر این آتش سوزی ها در نیوزلند شاید بر یخچال های طبیعی این کشور باشد. هلن کلارک، نخست وزیر پیشین استرالیا، در توئیتی از رسیدن دود ناشی از آتش سوزی های استرالیا به بخش هایی از این کشور و گستردگی زیاد این دود خبر داد و اظهار کرد که این آتش سوزی ها احتمالاً به ذوب یخچال های طبیعی این کشور سرعت می دهد.
محبوس شدن گرما
آتش سوزی ها و دود و خاکستر بسیار زیادی که از آن ها تولید می شود، باعث ایجاد یک چرخه ی گرمایش می شوند. این دود وقتی در هوا پراکنده و روی برف و یخ و یخچال های طبیعی می نشیند، آن ها را به رنگ تیره درمی آورد. این شاید اتفاق خاصی به نظر نرسد اما در واقع باعث کاهش خاصیت انعکاسی سطح برف و یخ می شود، مسأله ای که موجب محبوس شدن گرما در زیر برف و یخ خواهد شد. بخش های زیادی از روسیه هم تابستان امسال در آتش سوختند. این آتش سوزی ها باعث ذوب یخ ها و یخبندان دائمی قطب شمال شده. این مسأله موجب افزایش انتشار گاز کربن دی اکسید در هوا و تشدید گرمایش زمین می شود. آتش سوزی های استرالیا هم به این فاجعه دامن می زند.

افزایش انتشار کربن دی اکسید در هوا
طبق برخی ارزیابی ها، آتش سوزی های استرالیا میزان کربن دی اکسید تولیدی این کشور در سال را به دست کم دو برابر رسانده (این تخمین ها کربن دی اکسیدی که از ذوب یخچال های طبیعی در مناطق دیگر تولید می شود را دربر نمی گیرد). طبق گزارش نشریه ی گاردین که در میانه ی دسامبر 2019 منتشر شد، آتش سوزی های استرالیا تا آن زمان 250 تن متریک کربن دی اکسید وارد جو زمین کرده بود که این تقریباً نصف میزان سالیانه ی معمول آن است. این آتش سوزی ها در برخی موارد باعث نابودی کامل جنگل ها و مراتع شده اند، بنابراین از توانایی ترمیم این آسیب هم به میزان زیادی کاسته شده چرا که همانطور که همه ی ما می دانیم همین جنگل ها و مراتع هستند که کربن دی اکسید را از هوا جدا و در خود ذخیره می کنند. این شرایط چرخه ای باطل رقم خواهد زد که بر اثر آن مخزن های طبیعی کربن دی اکسید (مثل جنگل ها و اقیانوس ها که کربن دی اکسید را از جو زمین به خود جذب می کنند) خود تبدیل به منبع تولید این گاز می شوند.

تغییر آب و هوای زمین
هوا مقوله ای است اساساً وابسته و از عوامل مختلفی تأثیر می گیرد. مثلاً منشأ توفان هایی که در نقطه ای از سیاره ی ما رخ می دهند وقایعی است که در جایی هزاران کیلومتر دورتر در اقیانوس ها یا کوه ها اتفاق افتاده اند. آتش سوزی ها – از جمله آن هایی که در اثر فوران آتش فشان ها به وجود می آیند – می توانند نه تنها دید هواپیماها را مسدود کنند و مانع از پرواز آن ها شوند، بلکه باعث وقوع توفان های تندری عظیمی شوند. این آتش سوزی ها می توانند باعث گرم تر شدن یا سردتر شدن هوا شوند، یا کاهش پیوسته ی ثبات کلی آب و هوا را به دنبال داشته باشند.

آوارگی مردم
دنیا همین حالا هم درگیر مشکلات ناشی از افزایش مهاجرت ها است و این در حالی است که مردم مناطقی که بیشترین آسیب را از تغییرات آب و هوایی دیده اند مجبور به ترک محل زندگی خود شده و به امید یافتن آینده ای بهتر و ایمن تر راهی مناطق دیگری می شوند. با این حال بسیاری از کشورهای میزبان این مهاجرین را بار اضافه ای بر دوش خود و منابع شان می دانند و به همین دلیل از پذیرش آن ها خودداری می کنند. آتش سوزی های اخیر استرالیا باعث آوارگی جمعیت زیادی از استرالیایی ها شده و آن ها در حال نقل مکان به جای جدیدی هستند. حالا این سؤال مطرح است که اگر قرار باشد از این به بعد شاهد چنین این آتش سوزی های شدید و عظیمی در سرتاسر دنیا باشیم، با غیر قابل سکونت شدن بخش های عظیمی از کشورهای خشکسالی زده و مستعد آتش سوزی دنیا، چه اتفاقی رخ خواهد داد.

کاهش صادرات
استرالیا علاوه بر زغال، انواع محصولات کشاورزی از جمله گوشت گاو، گندم، مواد لبنی و پشم هم صادر می کند، به ویژه به کشورهای آسیایی مثل چین، ژاپن، کره جنوبی و اندونزی. در واقع 65 درصد از محصولات کشاورزی استرالیا صادر می شوند که این میزان 14 درصد از کل صادرات استرالیا و بخش قابل توجهی از تولید ناخالص ملی این کشور را تشکیل می دهد. اما حالا که همه ی آن زمین هایی که از آن ها برای تولید و پرورش این محصولات استفاده می شد از بین رفته اند چه خواهد شد؟ واضح است که دیگر محصولی برای صادرات وجود ندارد، مسأله ای که فشار اقتصادی بسیار سنگینی بر مردم استرالیا وارد می کند. اما این مسأله به زنجیره ی تأمین مواد غذایی دنیا هم آسیب زیادی وارد می سازد. چرا که با توجه به پدیده ی جهانی شدن، تقریباً هیچ کشوری فقط مواد غذایی تولیدی خود را مصرف نمی کند. با از بین رفتن زمین های کشاورزی استرالیا و دیگر کشورهای صادر کننده، غذای دنیا چگونه تأمین خواهد شد؟
آینه ی تمام نمای آینده ی باقی دنیا
استرالیا که در میان بزرگ ترین انتشاردهندگان سوخت های فسیلی مقام سوم را در دنیا دارد، یکی از بزرگ ترین انکار کنندگان تغییرات آب و هوایی در میان کشورهای غربی هم بوده. اسکات موریسون، نخست وزیر استرالیا، با وجود اعتراض برخی از هوادارانش، از انجام اقدامات هدفمند برای کاهش انتشار کربن دی اکسید سرباز زد. آتش سوزی های استرالیا همچنان ادامه دارند و جنگل های برزیل و کالیفرنیا هم در حال سوختن هستند. در این میان حقیقت بسیار هولناکی وجود دارد که همه ی ما باید از آن آگاه باشیم و هرگز نباید آن را فراموش کنیم: قدرت های بزرگ دنیا در تلاش برای عادی سازی این آتش سوزی ها هستند و آن ها را آنقدری که حقیقتاً ترسناک هستند نشان نمی دهند.