بزرگنمايي:

ایران پرسمان - رجا / متن پیش رو در رجا منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیشتازی رقبای دونالد ترامپ در نظرسنجی‌ها، حامیان دولت روحانی در حال القای تصویری غیرواقعی از نامزدهای دموکرات آمریکایی هستند تا آنچه نتوانستند در توافق با اوباما بگیرند را شاید از رئیس جمهور دیگری به بهای بیشتر نقد کنند.
ر روزهای اخیر با پیشتازی جوبایدن(معاون باراک اوباما در دوران ریاست جمهوری) در نظرسنجی‌ها، برخی جریان‌های داخلی به انتشار صحبت‌هایی تقطیع شده و ناقص از نامزدهای حزب دموکرات آمریکا دست زده اند تا دموکرات‌ها را مخالف مشی سیاسی ترامپ در قبال ایران و برجام معرفی کنند.
روزنامه‌ها و سایت‌های وابسته یا نزدیک به دولت با یک تیتر واحد به استقبال زودهنگام از نامزد دموکرات‌ها رفتند: «جوبایدن: رئیس‌جمهور شوم، به برجام بازمی‌گردم»
اما واقعیت ماجرا چیست؟
رجوع به متن اظهارات نامزد پیشتاز دموکرات‌ها نشان از یک شیطنت رسانه ای دارند. برخلاف تصور اولیه جوبایدن همان نظرات سابق خود را در خصوص توسعه برجام ارائه داده است.
وی در یادداشتی که برای نشریه فارین پالیسی نوشته قول داده که در صورت پیروزی در ریاست جمهوری، ایران را به بازگشت به همه محدودیت‌های برجام مجبور کرده و سپس کشورش به برجام بازخواهد گشت، اما شرط دیگر این بازگشت هم گسترش برجام هسته‌ای به برجام منطقه‌ای خواهد بود. اما رسانه‌های دولتی(همچون ایسنا) به تحریف این سخنان پرداخته اند.
این صحبت‌های بایدن که حالا مورد استقبال غرب گرایان داخلی قرار گرفته همان صحبت‌های قدیمی اوست که تقطیع شده است. او 6ماه قبل هم این نکات را بیان کرد که یورونیوز از آن به عنوان بازگشت مشروط به برجام یاد کرد.
معاون رئیس جمهور سابق آمریکا همان زمان هم خبر از تصمیم خود برای آنچه «تقویت» و «گسترش برجام» معرفی کرده داده بود. یورونیوز در این خصوص میگوید: «بایدن همچنین به طرفداران خود وعده داده که با همکاری متحدان آمریکا نسبت به «تقویت» و «گسترش» برجام اقدام خواهد کرد.»
جوبایدن اما در توضیح «تقویت و گسترش برجام» به شروط بعدی خود برای بازگشت به برجام که امتیاز دادن های منطقه ای و امنیتی است اشاره میکند و منظور خود از گسترش برجام را شفاف میکند: «در واقع او با اشاره تلویحی به کافی نبودن ابعاد فعلی برجام تاکید کرده که همزمان باید به طور موثرتری ایران را به عقب‌نشینی از اقدامات بی‌ثبات کننده در منطقه وادار کرد، اقداماتی که به گفته آقای بایدن در چارچوب توافق هسته‌ای، انجام آنها از سوی آمریکا و متحدانش مجاز شده بود.»
بایدن قبلا هم در بخشی از برنامه‌های خود که روی وب‌سایتش قرار داد، گفته در صورت بازگشت به برجام، توافق را «تقویت» کرده و برخی مفاد آن را «تمدید» خواهد کرد. هدف از این گفته بایدن مبنی برتمدید برخی مفاد همان بند موسوم به غروب برجام است که فعالیت‌‌های هسته‌ای ایران را تا سال 2025 محدود می‌کند و به نظر می‌رسد بایدن در پی تمدید سقف زمانی این محدودیت است.
به رغم تبلیغات داخل ایران صحبت های آقای بایدن نشان میدهد او به عنوان نامزدها دموکرات ها دقیقا همان راهبرد و سیاستی را در سر دارد که رقیب وی یعنی ترامپ. هر دو به دنبال گسترش توافق هسته ای در مقیاس منطقه ای و موشکی و هر دو به دنبال فریزکردن ایران و مادام العمر کردن محدودیت‌ها هستند.
نظرات معاون جوبایدن هم قابل توجه است. «کاملا هریس» که تا چند هفته قبل از نامزدهای دموکرات انتخابات بود به دلیل آنچه خودش ناتوانی مالی عنوان میکند از رقابت‌ها کنار رفت، اما جوبایدن اعلام کرد معاون وی برای دوره ریاست جمهوری اش کاملا هریس خواهد بود.
«کاملا هریس» نیز مانند رئیس خود جوبایدن به گسترش برجام به حوزه منطقه ای و موشکی اعتقاد دارد. او گفته بود در صورتی که بتواند وارد کاخ سفید شود کشورش را به توافق هسته‌ای «برجام» بازخواهد گرداند، اما به دنبال گنجاندن مفاد موشکی در آن هم خواهد بود. هریس در مصاحبه‌ای با تلویزیون «ام‌اس‌ان‌بی‌سی» که 30 خرداد پخش شد گفت: «به دنبال توسعه دادن آن (برجام) هم خواهم بود. اگر بخواهم صادق باشم، دوست دارم این توافق آزمایش‌های موشک‌های بالیستیک [ایران] را هم پوشش دهد.»
این مواضع اما همان مواضع دونالد ترامپ جمهوری خواه است که از زبان دموکرات‌ها خارج می‌شود. ترامپ 18 اردیبهشت‌‌ماه سال گذشته با اعلام خروج خود از برجام، هدف سیاست خارجی دولتش را اینگونه توضیح داده بود: «درحالی که ما از توافق هسته‌ای با ایران خارج می‌شویم، با همپیمانان‌مان کار خواهیم کرد تا راه‌حلی واقعی، جامع و درازمدت برای تهدید اتمی ایران پیدا کنیم. این دربرگیرنده تلاش‌هایی برای از بین بردن تهدید برنامه موشک بالستیک ایران و مسدود کردن فعالیت‌های مخربش در سراسر خاورمیانه خواهد بود. »
قبلا نشریه «فارین‌پالیسی» به مواهبی که ترامپ برای آمریکا در مساله برجام به ارمغان آورده اشاره کرده و پیشنهاد خود به رئیس جمهور بعدی آمریکا را اینگونه توصیف کرده است: « مطمئنا این اشتباه بزرگی خواهد بود که رئیس‌جمهور آمریکا به همان توافق قبلی سال 2015 بازگردد. بهتر است رئیس‌جمهور بعدی از امتیازاتی که خروج ترامپ از برجام برای آمریکا به ‌وجود آورده است استفاده کند و به بسیاری از مسائل باقیمانده در روابط ایران و آمریکا و همچنین رویارویی 2 کشور در حوزه‌های مختلف پرداخته و درباره آینده برنامه هسته‌ای ایران نیز مسائل دیگری را مطرح کند. پیام اصلی در این‌باره به ایران و کل جهان باید این باشد: «ما کاملا خواهان بازگشت به توافق هستیم اما در ابتدا باید گفت‌وگو کنیم». این نشریه آمریکایی در ادامه خاطرنشان کرده است: «باید نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2020» خاطرنشان کنند تنها در صورتی تمایل به مذاکره دوباره با ایران برای رسیدن به توافق هسته‌ای جدید دارند که ایران تضمین دهد از توافق فعلی هسته‌ای خارج نمی‌شود. آنها باید این پیام را به ایران برسانند که رئیس‌جمهور بعدی آمریکا نه می‌تواند و نه می‌خواهد که دوباره به همان قراردادی بازگردد که آمریکا زمانی از آن بیرون آمده است. »
آینده برجام از زبان جان کری
با این وجود در این طرف آب‌ها غرب گرایان چراغ سبزهای متعدد داده اند که با دموکرات ها می توان کار کرد. این خوشبینی افراطی به دموکرات ها چه در جایی که حسن روحانی اوباما را «مودب و باهوش» می نامد دیده شده و چه در جایی که دیپلمات‌های مذاکره کننده امضای کری را تضمین دانستند.
اما آیا خروج از برجام، راهبرد دولت جمهوری خواه ترامپ بود؟! آیا اگر یک دولت دموکرات بر سر کار می‌آمد، ممکن بود روش دیگری را در موضوع برجام اتخاذ کند؟! پاسخ این سؤال در اظهارات وزیر خارجه اسبق آمریکا نهفته است. «جان کری»- شهریور 97- با اشاره به این مسئله که اگر ما-دموکرات ها- در کاخ سفید بودیم، به وقتش از برجام خارج می‌شدیم، تاکید کرد که ترامپ می‌توانست امتیاز بیشتری از ایران بگیرد و سپس از برجام خارج شود. کری گفت:«شما این توافق را نگه می‌دارید و به ایرانی‌ها می‌گویید ببینید، ما به شما گفته‌ایم که باید این چیزها [فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای] را متوقف کنید. من به شما دو سال یا یک سال یا هر زمان دیگری، وقت می‌دهم. ما حاضریم درباره این چیزها مذاکره کنیم. اما اگر شما مذاکره نکنید، اگر تا آن زمان این کار را نکنید، من از این توافق خارج می‌شوم»
کری در تشریح راهکارش افزود: «ما در مذاکرات برجام تحریم‌‌های حقوق بشری را حفظ کردیم، تحریم‌‌های آزمایش موشکی را حفظ کردیم، تحریم‌ها علیه انتقال سلاح به یمن را حفظ کردیم و ما این تحریم‌ها را حتی در زمانی که در حال مذاکره درباره برجام بودیم افزایش دادیم اما ما معتقدیم ایران بدون مسیری برای دستیابی به سلاح هسته‌ای در شرایط بهتری برای مذاکره درباره سایر مسائل است و نظریه ما درباره این پرونده این بود که وقتی شما به برجام رسیدید سپس تمام آن مسائل دیگر را روی میز قرار دهید، بنابراین شما برجام را در جای خود نگه می‌دارید و به ایرانی‌ها می‌گویید ما به شما گفتیم باید این مسائل را متوقف کنید. »
بازگشت دموکرات‌ها به برجام یک خیال خام
شاید باورش کمی سخت باشد اما عبارت «دموکرات‌ها برنده شوند؛ آمریکا به برجام برمی‌گردد» قبلا هم تیتر یک از روزنامه‌های زنجیره‌ای بوده است که ظاهرا براساس یک خط تبلیغی رسانه‌ای مشخص فریب افکار عمومی را اینبار با ترویج دوگانه دموکرات- جمهوری‌خواه انجام داده اند.
اصلاح‌طلبان همزمان با اعلام کاندیداتوری جو بایدن از حزب دموکرات به عنوان یکی از نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال 2020 به مثابه برجام به‌دنبال تزریق امیدواری به عوض شدن شرایط در صورت پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هستند. اما فرشته نجاتی که این جریان سیاسی خاص از دموکرات‌ها ترسیم می‌کند، در واقع همان فرشته عذابی است که نقش آن در پایه‌ریزی تحریم‌های همه‌جانبه علیه جمهوری اسلامی ایران انکار ناپذیر است.
چرا که اساسا در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا، سخت‌‌‌‌‌ترین تحریم‌های چندجانبه و یک‌جانبه علیه کشورمان اعمال شد. متعاقب امضای توافق هسته‌ای میان ایران و اعضای 1+5، دولت اوباما پروسه نقض و ابترسازی برجام را به صورت جدی آغاز و از خلأهای حقوقی داخل متن توافق هسته‌ای نیز در این مسیر به صورت جامع استفاده کرد.
همچنین در نخستین روز اجرای برجام دی ماه 94 و در مقطعی که همین اصلاح‌طلبان و برخی دولتمردان تأکید داشتند که «تحریم‌ها به تاریخ پیوست»، دولت اوباما با تصویب تحریم‌های ضدایرانی، نقض برجام را کلید زد. پس از آن، سریال نقض برجام توسط دولت اوباما با غارت 2میلیارد دلاری اموال ایران، تمدید قانون تحریمی آیسا، تصویب قانون محدودیت ویزا، تصویب بیش از 80 طرح ضدایرانی در کنگره آمریکا و پابرجا ماندن تحریم سوئیفت و…ادامه یافت.
فراتر از آنچه ذکر شد، نباید فراموش کرد خروج ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران، مبتنی بر ریل‌‌گذاری سیاسی و حقوقی‌‌ای بود که دموکرات‌ها برای رئیس‌جمهور بعدی خود به یادگار گذاشتند. ترامپ تا قبل از خروج از برجام، به صورت جدی به مکانیسم ماشه که توسط دموکرات‌ها در برجام گنجانده شده بود استناد می‌کرد.
از سوی دیگر، امضا و تایید تعلیق تحریم‌های ایران توسط رئیس‌جمهور آمریکا در بازه‌‌های زمانی 120 روزه، سنتی بود که دموکرات‌ها آن را بنا کردند و عملا حیات توافق هسته‌ای با ایران را منوط به امضای شخص اول سیاسی و اجرایی آمریکا کردند. بنابراین، دموکرات‌ها در کنار دولت ترامپ، متهمان اصلی خروج واشنگتن از برجام محسوب می‌شوند.
اما متاسفانه خلق دوگانه دموکرات- جمهوری‌خواه در سیاست خارجی کشورمان، به‌ویژه طی 5 سال اخیر انرژی زیادی را از وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی تلف کرد و خسارات محاسباتی زیادی را نیز به ما تحمیل کرد. با این حال استقبال رسانه‌‌های اصلاح‌طلب از دموکرات‌ها نشان می‌دهد این دوگانه‌‌سازی همچنان در دستور کار این جریانات قرار دارد.
این در حالی است که تاکنون بارها تاکید شده است گره‌زدن سرنوشت برجام و متعاقبا سرنوشت اقتصادی کشور به فراز و فرودهای سیاسی در آمریکا نه‌تنها خطایی تاکتیکی، بلکه خطایی راهبردی محسوب می‌شود. اما به نظر می‌رسد جریاناتی در کشورمان همچنان نسبت به تفکیک ماهوی دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان از یکدیگر اصرار می‌ورزند و نکته قابل تامل اینکه در حالی احیای جسم و روح برجام بدفرجام را به پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات آتی ریاست جمهور این کشور گره می‌زنند که تاکید می‌کنند «این بازگشت البته بدون دریافت امتیاز از ایران ممکن نخواهد بود»!