ایران پرسمان-همزمانی برخی
مناسبت‌های مذهبی یا تاریخی با ایام انتخابات شائبه‌های تبلیغاتی بودن برخی
اظهارات و سخنرانی‌های نامزدهای انتخابات را ایجاد می‌کند و این در حالی
است که موعد تبلیغات انتخاباتی هنوز آغاز نشده و قانون هم بر ممنوع بودن
تبلیغات پیش از موعد تصریح کرده است.
میتینگ‌های
متفاوت در فرم و شکل‌های مختلف از سوی برخی چهره‌های سیاسی که داوطلب
نمایندگی مجلس هم هستند برگزار می‌شود و اظهارات آن‌ها در رسانه‌ها منعکس.
اظهاراتی که بیشینه آن‌ها انتخاباتی است. همایش تجلیل از مدیریت جهادی و
انقلابی، یابود شهادت سردار شهید قاسم سلیمانی،
نشست بصریت، یادواره شهدای مقاومت و نشست خبری با حضور خبرنگاران و اصحاب
رسانه، نشست‌های دانشجویی در دانشگاه‌ها، نشست‌های گرامیداشت دهه فجر و
پیروزی انقلاب اسلامی، مناظره‌ها، صداوسیما و رسانه‌های همسو مهم‌ترین
تریبون‌های نامزدهای اغلب سرشناس جریان‌های سیاسی است که طی دو ماه گذشته
برگزار شده و شواهد حاکی از تداوم آن تا زمان انتخابات است.
سخنرانی‌های انتخاباتی به مناسبت‌های ملی
محور سخنان بسیاری از سخنرانان این مراسم‌ها و نشست‌ها سیاسی، انتخاباتی
و جناحی است. شاید از مدت یک ساعت سخنرانی، ده دقیقه آن به موضوع اصلی
نشست اشاره‌هایی داشته باشد اما باقی زمان پیش بینی شده درباره انتخابات،
عملکرد دولت، برنامه‌های خود، ویژگی‌های نماینده شاخص و جریان سیاسی رقیب
اختصاص داده می‌شود.
تقسیم‌بندی مسئولان به دو گروه با عرضه و بی‌عرضه، تهدید دولت به
استیضاح در صورت راه‌یابی به مجلس، انتقاد از شخص رییس‌جمهوری به دلیل
اظهارنظر، انتقاد از وزرای دولت و برنامه‌های آن، حمله به برجام عمده سخنان
نامزدهای انتخاباتی پیش از آغاز ایام تبلیغات است. کار اما تنها به این
انتقادات ختم نمی‌شود کاندیداهای صاحب تریبون پس از تخریب دولت خود را
قهرمان میدان دانسته و نسخه حل مشکلات ریز و درشت، آن‌هم به فوریت را در
جیب خود اعلام می‌کنند.
بسیاری از آن‌ها در سخنان خود انتخابات مجلس را بسیار مهم توصیف کرده و
خواهان حضور پرشکوه مردم در پای صندوق‌های رای هستند اما در عین حال هشدار
هم می‌دهند که مبادا مردم فریب کاندیداهای جریان رقیب را خورده و به
حرف‌های آن‌ها اعتماد کنند. برخی از آن‌ها جریان رقیب را به دلیل برخی
اظهارات شخصیت‌ها و استراتژی های انتخاباتی و حتی ارائه یا عدم ارائه
فهرست‌های انتخاباتی مورد انتقاد و سرزنش قرار داده در نهایت پارا فراتر
گذاشته و اتهاماتی را متوجه رقیب هم می‌کنند.
سخنرانان مناسبتی در سخنان انتخاباتی خود گرچه ویژگی‌های کلی از
کاندیدای مورد نظر خود را اعلام می‌کنند اما از پرداختن به برنامه‌ها و
توانایی‌های آن‌ها برای عبور از شرایطی که درباره آن هشدار می‌دهند، ارائه
نمی‌کنند. انتقادات آن‌ها اغلب در حوزه اقتصاد و دیپلماسی است اما
برنامه‌ای جز برخی شعارهای وعده محور در اظهارات خود ندارند.
تبلیغات انتخاباتی در آینه قانون
مواد 56 تا 65 فصل ششم قانون انتخابات به موضوع تبلیغات در انتخابات
می‌پردازد. بر اساس آن مواد و تبصره‌ها فعالیت تبلیغات انتخاباتی نامزدهای
نمایندگی هشت روز قبل از روز اخذ رأی (مرحله ی اول و دوم) آغاز و تا بیست
وچهار ساعت قبل از اخذ رأی ادامه خواهد داشت.
انجام هرگونه فعالیت تبلیغاتی از تاریخ اعلام رسمی اسامی نامزدها برای
نامزدهای نمایندگی مجلس از صداوسیما و میز خطابه نمازجمعه و یا هر وسیلۀ
دیگری که جنبۀ رسمی و دولتی دارد و فعالیت کارمندان در ساعات اداری و
همچنین استفاده از وسایل و سایر امکانات وزارتخانه‌ها، ادارات، شرکت‌های
دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و شهرداری‌ها و شرکت‌ها و سازمان‌های وابسته
به آن‌ها و نهادها و مؤسساتی که از بودجۀ عمومی (به هر مقدار) استفاده
می‌کنند و همچنین دراختیارگذاشتن وسایل و امکانات مزبور ممنوع بوده و مرتکب
مجرم شناخته می‌شود. مؤسسات و نهادهایی که دارایی آنان از اموال عمومی
است، همانند بنیادمستضعفان، مشمول این ماده می‌باشند.
در صورت تخلف از حکم این ماده، مرتکبان به جزای نقدی درجه‌شش، موضوع
ماده (19) قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/2/1 محکوم می‌شوند. بندهای فوق،
خلاصه و بخش‌هایی از قانون اساسی درباره تبلیغات انتخاباتی است اینکه اما
کاندیداهای مجلس آینده تا چه میزان به آن پایبند هستند چندان مورد نظارت
نیست.
تبعات سخنرانی‌های سیاسی در مناسبت‌های مذهبی و تاریخی
پیش کشیدن و پرداخت بی‌وقفه به موضوعات سیاسی در محافلی که اساسا برای
تجلیل از شخصیت ملی یا رویدادهای تاریخی برپا می‌شود، هدف این گونه نشست‌ها
را با ابهاماتی روبرو می‌کند. شخصیت‌هایی که نقطه روشن زندگی آن‌ها حمایت
از یکپارچگی ایران و عدم ورود به موضوعات سیاسی و جناحی بوده است. یا
تحت‌الشعاع قرار دادن مناسبت‌هایی مانند دهه فجر که اساسا یادآور وحدت
بی‌نظیر مردم برای پیروزی انقلاب اسلامی بود، با اهداف این ایام تناسبی
ندارد. گرچه بسیاری از این افراد معتقدند که با نام نامزد انتخابات در این
نشست‌ها حضور نمی‌یابند اما سخنان آن‌ها از موضوع دیگری حکایت می‌کند. این
تبلیغات پیش از موعد حتی اگر با انگیزه معرفی خود و نه هجمه به دولت و رقیب
باشد بازهم قابل اغماض است اما پیش‌کشیدن اختلافات سیاسی در چنین نشست‌ها و
مناسبت‌هایی اگر شائبه انتخاباتی برای آن متصور نباشیم با چه استدلال و
منطقی قابل توجیه است. متهم ساختن جریان رقیب به سناریوسازی و مظلوم نمایی
آن‌هم به دلیل عدم تایید صلاحیت بسیاری از چهره‌های شاخص نمی‌تواند وحدت
آفرین باشد، جریانی که اساسا چهره شاخصی هم برای تبلیغات پیش از موعد در
اختیار ندارد. چنین رویه‌ای از سوی کسانی که قرار است در آینده کرسی‌های
قانون‌گذاری در کشور را بر عهده بگیرند چندان مورد پذیرش نیست و زمینه‌های
بی‌اعتمادی مردم را به آن‌ها فراهم می‌آورد. این هشدارها ضرورت دخالت
نهادهای ناظر و اجرایی را بر این مرحله از انتخابات را مهم و ضروری می‌سازد
تا حقی از شخصی ضایع نشده و اعتماد مردم دچار خدشه نشود.