چاپ

ایران پرسمان - صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
حضور روز گذشته محمدرضا عارف در نشست ائتلاف هشت حزب اصلاح‌طلب، نوعی تقابل با طیف عملگرای جبهه اصلاحات معنا می‌شود؛ عملگرایانی که نظر مساعد «رییس دولت اصلاحات» را برای لیست اختصاصی خود جلب کرده‌اند.
همین چند روز پیش بود که هشت حزب عضو «شورای هماهنگی اصلاح‌طلب» با یکدیگر ائتلاف و لیست مشترک 30 نفره‌ای را تحت عنوان «برای ایران» منتشر کردند. این اقدام پس از آن صورت گرفت که «شورای‌عالی سیاست‌گذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان» به ریاست محمدرضا عارف، پس از چندین جلسه بحث و گفت‌وگو در نهایت طی بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که در انتخابات مجلس یازدهم لیستی در تهران نخواهد داشت و از لیستی هم حمایت نخواهد کرد. با این وجود، عارف روز گذشته با حضورش در نشست خبری ائتلاف هشت حزب اصلاح‌طلب (ائتلاف برای ایران) قطب‌بندی جدیدی در درون جبهه اصلاحات را پیش روی مخاطبان قرار داد. بنا بر برخی شواهد و قرائن، یک سر این قطب عارف و سر دیگر آن، خاتمی جای دارد؛ خاتمی که ظاهراً ترجیح داد از لیست انتخاباتی «یاران هاشمی» حمایت کند. همین دو روز پیش، سران حزب کارگزاران سازندگی در نشستی خبری، از حمایت رسمی محمد خاتمی از لیست اختصاصی خود خبر دادند. در آن نشست، حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی درباره حمایت خاتمی از لیست انتخاباتی این حزب در تهران گفت: «وقتی گزارش فهرست کارگزاران را به آقای خاتمی دادم، گفت کاش کارگزاران مثل مجلس پنجم برای کل کشور لیست می‌داد.»
جواد امام: آقای عارف نمی‌تواند از لیستی حمایت کند
برای بررسی این قطب‌بندی و اطلاع از اینکه رییس دولت اصلاحات از کدام فهرست انتخاباتی حمایت خواهد کرد، به سراغ «جواد امام» فعال اصلاح‌طلب و مدیرعامل بنیاد باران رفتیم. او در اثنای صحبت‌های خود مخصوصاً آنجا که در واکنش به حضور عارف در جمع ائتلاف هشت حزب اصلاح‌طلب اعلام کرد: «آقای عارف به‌عنوان رییس شورای عالی اصلاح‌طلبان، حتماً نمی‌توانند از لیستی اعلام حمایت کنند» به‌طور تلویحی بر گزاره ما مبنی بر وجود دوقطبی میان عارف و خاتمی، صحه گذاشت.
این چهره نزدیک به محمد خاتمی در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو» در پاسخ به این سؤال که خاتمی از کدام لیست اصلاح‌طلبی حمایت خواهد کرد، گفت: برای آقای خاتمی میان هیچ‌کدام از لیست‌های اصلاح‌طلبی، تفاوت و فرقی وجود ندارد و اگر قرار بود از لیستی حمایت کنند، علی‌القاعده از لیست اجماعی بود که باید توسط شورای عالی سیاست‌گذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان ارائه می‌شد اما شورای عالی در این دوره از انتخابات، لیستی نخواهد داشت. وی افزود: بنابراین احزابی که خودشان کاندیدا داشتند، لیست دادند و این مساله هم با اینکه شورای عالی مثلاً بخواهد اجماع کرده باشد یا آقای خاتمی بخواهد از این اجماع حمایت کند، هیچ ‌ارتباطی ندارد. امام اضافه کرد: تا الان که آقای خاتمی از لیستی حمایت نکرده است اما اگر قرار بر حمایت باشد، حتماً خودشان اعلام می‌کنند؛ بنابراین تا زمانی که شخصاً اعلام نکردند، نمی‌شود اینطور نتیجه گرفت که ایشان از یک لیست یا دو لیست یا از یک فردی، حمایت کرده‌اند.
امام همچنین در پاسخ به این سؤال که حضور عارف در نشست خبری «ائتلاف برای ایران» آیا در نظر خاتمی برای حمایت از این ائتلاف، تاثیرگذار خواهد بود، تصریح کرد: آقای خاتمی از لیستی حمایت خواهند کرد که مورد اجماع شورای عالی اصلاح‌طلبان باشد اما آقای عارف به‌عنوان رییس این شورا، حتماً نمی‌توانند از لیستی اعلام حمایت کنند چون آن شورا تصویب کرده که در این دوره از انتخابات، فهرست انتخاباتی ارائه نخواهد کرد.
شکاف در رأس جبهه اصلاحات
تقابل محمدرضا عارف و حزب کارگزاران سازندگی که باعث شده عارف به جای لیست اختصاصی این حزب از لیست ائتلافی هشت حزب اصلاح‌طلب حمایت کند، به ماه‌ها و سال‌ها پیش از این بازمی‌گردد. اساساً کارگزارانی‌ها و در رأس آنها غلامحسین کرباسچی، یکی از اصلی‌ترین منتقدان عملکرد عارف در مقام ریاست فراکسیون امید هستند. این تقابل تا جایی بود که اصحاب کارگزاران به‌عنوان فعالان جبهه اصلاحات، در جریان هر چهار انتخابات هیات‌رییسه مجلس دهم، از علی لاریجانیِ اعتدالی-اصول‌گرا در برابر عارف اصلاح‌طلب حمایت می‌کردند.
از سوی دیگر علت دوقطبی به‌وجودآمده میان عارف و خاتمی نیز ریشه در گذشته دارد. به نظر می‌رسد صبغه پرحاشیه عارف و تیم تحت فرمان او در بستن لیست‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان طی سال‌های اخیر به ویژه لیست شورای شهر تهران در سال 96، او را در نگاه خاتمی واجد کمترین میزان مقبولیت برای زعامت لیست جدید اصلاح‌طلبان کرده است. برای فهم بهتر اختلافات بروزکرده میان عارف و خاتمی بر سر لیست شورای شهر اصلاح‌طلبان، بازخوانی اظهارات علی شکوری‌راد، دبیرکل حزب اتحاد ملت(مشارکت سابق) در تیر سال 96، مهم به نظر می‌رسد. شکوری‌راد دو ماه بعد از انتخابات اردیبهشت آن سال، در گفت‌وگویی با اشاره به انتقاد رییس دولت اصلاحات از لیست بسته‌شده توسط عارف و ترتیب اثرندادن او به انتقادات، گفت: «رییس دولت اصلاحات نسبت به فهرست مسأله داشتند و تا روز دوشنبه صبح یعنی 6 روز بعد از بسته‌شدن فهرست، از تأیید فهرست خودداری کردند اما قابلیت تغییر در فهرست وجود نداشت. وقتی آقای خاتمی اعتراض خود را به آقای عارف منتقل کرد، آقای عارف به جای اینکه مسأله را حل‌وفصل کنند، کار را رها کردند.»
«تَکرار می‌کنم» در راه است؟
اختلافات میان خاتمی و عارف، البته در حد انتقادات به لیست شورای شهر اصلاح‌طلبان در تهران، محدود نماند. خاتمی بعدها نیز در برخی محافل خصوصی و حتی عمومی، از کارنامه عارف در فراکسیون امید به‌شدت انتقاد کرد. او مردادماه امسال در جمع تعدادی از خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای اصلاح‌طلب، با انتقاد از عملکرد مجلس و در عین حال دولت گفت: «به نظرم دولت و مجلس، نسبت به کم‌کاری‌ها، خلف‌وعده‌ها و کاستی‌ها باید به مردم گزارش دهند و مردم حق بازخواست دارند.» هرچند چنین اظهارات آوانگاردی از سوی خاتمی، بیشتر با هدف تطهیر چهره جبهه اصلاح‌طلبی نزد افکار عمومی و جداکردن کارنامه دولت و مجلس تحت فرمان اصلاح‌طلبان از دامان خود، مطرح شد، لیکن در مجموع از وجود شکاف عمیق میان خاتمی و عارف در رأس این جبهه حکایت می‌کرد. بر اساس همین شکاف بروزکرده نیز خاتمی ترجیح داده در این دوره از انتخابات، به جای نزدیکی به عارف، از لیست متبوع حزب کارگزاران سازندگی حمایت به عمل آورد؛ اما باید دید آیا این حمایت، شکل توصیه‌ای به بدنه جبهه اصلاحات خواهد یافت. آیا «تَکرار می‌کنم» دیگری در راه است؟