چاپ

ایران پرسمان - شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
ورود ایران به لیست سیاه FATF از یک طرف و شیوع کرونا در جهان به‌ویژه در چین، سایه خود را به ‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر مبادلات ارزی کشور گذاشته است. بازار ارز در ایران در پی شوک اولیه ورود ایران به لیست سیاه FATF هم سبب شد تا دلار از 15هزار‌و 500 هم عبور کند و پیش‌بینی دلار فردایی در روز یکشنبه حتی به 15‌هزار‌و 800 تومان هم برسد؛ هرچند این التهاب دوباره در بازار کاغذی خوابید و پیش‌بینی‌ها روی 15‌هزار‌و 300 تومان تا حدودی به ثبات رسید. با‌این‌حال پیش‌بینی‌ها این است که دلار این شوک را حتی هرچند تا سه هزار تومان تجربه کند؛ اما دوباره روند کاهشی به خود ببیند و به ثبات در محدوده 14 هزار تومان برسد. با‌این‌حال کارشناسان می‌گویند که این تنها مشکل نیست که باید نگران آن بود و مشکلات وخیم اقتصادی ایران، بسیار پیچیده‌تر از آن است که محدود به ورود به لیست سیاه FATF شود و این وخامت اوضاع، بازار ارز را در غیاب ذخایر کافی ارزی، قطعا به بالاتر از 20 هزار تومان در آستانه تابستان 99 خواهد کشاند. برخی صرافان هم به «شرق» می‌گویند تا وقتی آقایان بازار را کنترل می‌کنند، نمی‌توان هیچ‌‌گونه پیش‌بینی مشخصی ارائه داد؛ اما از نظر او هم دلار بالای 20 هزار‌تومانی در سال آینده، اصلا دور از ذهن نیست.
‌روند دلار صعودی است
محسن قادری، تحلیلگر بازار ارز، در گفت‌وگو با «شرق» می‌گوید: بازار ارز در این روزها تا اتفاق مساعدی رخ ندهد، «بالایی» است؛ زیرا تا گشایشی در روابط بانکی و فروش نفت حاصل نشود؛ حتی اگر قیمت دلار از لحاظ منطقی نیز در بازه 13 هزار تومان باشد، از‌آنجا‌‌که بازار در شرایط نرمالی نیست، نمی‌توان این روند را متعادل کرد.
قادری در ادامه می‌‌افزاید: در‌حال‌حاضر برای فروش نفت دچار مشکل جدی هستیم و برای آن میزانی که به‌ فروش می‌رسد، هم با نصف قیمت با سختی فراوان به کشور وارد می‌کنیم. با این شرایط مشخص است که تقاضای دلار افزایش یافته و قیمت نیز صعودی می‌شود. از سوی دیگر بعد از رخدادهای سال جاری و فشاری که اقتصاد ایران به ‌واسطه روابط سیاسی محدود‌شده ایران، متحمل شد، سرعت خروج سرمایه نیز بیشتر شده و مزید بر علت است.
‌‌شوک FATF به ثبات می‌رسد
او با اشاره به ورود ایران به لیست سیاه FATF می‌گوید: ورود ایران به لیست سیاه FATF فقط یک شوک است و با وجودی‌ که روند افزایش نرخ ارز را پس از آن شاهد خواهیم بود؛ اما در‌هر‌حال در یک رقم به ‌ثبات می‌رسد. اگر اکنون دلار از 15هزار‌و 800 تومان فراتر رفته، ممکن است دوباره به 14هزار‌و 500 تومان بازگردد؛ اما به‌ تبع شرایط غیر‌نرمال کنونی در اقتصاد کشور، قطعا روند صعودی را دوباره در پیش خواهد گرفت.
قادری با بیان اینکه نمی‌توان روابط عادی سیاسی با جهان نداشت و انتظار داشته باشیم اقتصاد نیز روند عادی را در پیش خواهد گرفت، ادامه می‌دهد: نمی‌توان در چنین شرایطی انتظار داشت که اقتصاد کشور سالم و عادی باشد؛ آن‌هم در شرایطی که فساد در اقتصاد ایران رخنه کرده است.
‌‌سایه کرونا بر خرید نفت از ایران
از او درباره ایجاد تعادل از سوی بازیگر اصلی می‌پرسم و او پاسخ می‌‌دهد: دولت در‌حال‌حاضر به دلیل محدودیت‌هایی که به آنها اشاره شد، ذخیره ارزی کافی ندارد که به بازار تزریق کرده و آن را به تعادل برساند. وقتی دولت نمی‌تواند نفت خود را بفروشد و پول آن را وارد کشور کند، باید در انتظار اوضاع به‌مراتب وخیم‌تری باشیم. اگر ماجرای کرونا برای چین ادامه یابد، به ‌سبب افت رشد اقتصادی چین، هم روی قیمت نفت و هم تقاضای نفت در جهان اثر خواهد گذاشت. به تبع آن باید شاهد کاهش خرید نفت از ایران از سوی چین هم باشیم.
همه این حلقه‌ها به یکدیگر متصل است و نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
او با اشاره به توان اندک دولت برای کنترل بحران ارزی تصریح می‌کند: دولت اکنون در تلاش است که با به‌دست‌آوردن ارز محدود، دخل‌و‌خرج خود را پوشش دهد و ارز مردم را تا حدودی تأمین کند و به سبب شرایط موجود، کار خاصی نمی‌تواند بکند. اگر رئیس‌کل بانک مرکزی تلاش می‌کند بازار ارز را هندل کند؛ اما وقتی اختیارات محدودی دارد و بسیاری از عوامل دست او نیست، نمی‌تواند کار خاصی کند.
‌‌دلار مرز 20 هزار تومان را رد می‌کند؟
یک صراف در گفت‌وگو با «شرق» هم با گلایه از شرایط موجود می‌گوید: بهتر است از آقایان بپرسید که بازار به کجا می‌رود. عرضه و تقاضا دست بانک مرکزی است و ما مجبوریم تبعیت کنیم.
او در این گفت‌وگو از سردر‌گمی موجود در بازار می‌گوید و می‌افزاید: الان که بازار ملتهب است و روند بازار ارز هم صعودی است، آقایان در بازار حضور ندارند. این معلوم می‌کند که بازار دست خودشان است.
این صراف می‌گوید: بازار اصلا پیش‌بینی‌پذیر نیست. وقتی آقایان بر بازار مسلط هستند، هر سازی بزنند، ما هم باید با آن برقصیم.
او البته در کنار این کنایه می‌گوید: سال گذشته دلار تا 20 هزار تومان هم رفت؛ اما بعد تا 9 هزار تومان هم کاهش پیدا کرد. در سال جاری زمانی نمانده؛ اما سال بعد احتمالا دلار دست‌کم به 20 هزار تومان برسد.
‌‌ورود به لیست سیاه FATF بازار ارز را متأثر نمی‌کند
یک تحلیلگر مسائل ارزی در گفت‌وگو با مهر در بررسی اثر ورود ایران به لیست سیاه FATF می‌گوید: قرار‌گرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF، اثری بر بازار ارز نخواهد داشت. تعلیق ایران از لیست سیاه، گشایشی ایجاد نکرده بود که حالا نگران آن باشیم.
مجید شاکری با تأکید بر اینکه بیش از اینکه قرار‌گرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF تأثیر منفی بر بازار ارز ایران داشته باشد، کندی تجارت خارجی چین و کاهش تبدیل ذخایر یوآنی به دلار اثر بر نوسانات بازار داشته است، گفت: اگرچه تفکیک اثرگذاری قرار‌گرفتن نام ایران در لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی(FATF) و اثرگذاری کندی تجارت چین، خیلی کار راحتی نیست؛ اما در مجموع به لحاظ فنی، چیزی در بازار آزاد ارز تغییر نمی‌کند؛ به این معنا که با توجه به اینکه تعلیق قرار‌گرفتن نام ایران در لیست سیاه به صورت چهار‌ماهه بوده است، در این مدت هیچ‌گونه رابطه کارگزاری جدید و پایداری، امکان تولید نداشته و این امر، ریسک بالایی را به کشور تحمیل کرده بود. در واقع با این تعلیق، هیچ گشایشی ایجاد نشده بود که حالا بخواهیم نگران آن باشیم.