چاپ

ایران پرسمان - مجله ایلیاد / لگن، یکی از استخوان‌های مهم اسکلت بدن است که می‌تواند اطلاعات زیادی در اختیارمان بگذارد، اما این استخوان به‌ندرت حفظ می‌شود. وقتی محققان فسیل جدید را تجزیه و تحلیل کردند، دریافتند که برخلاف تصورات گذشته، تواناییِ انسان برای حرکت روی دو پا شاید منشاء اجدادی عمیق‌تری داشته باشد.
«دیوید بیگان» استاد انسان‌شناسی در دانشگاه تورنتو، فسیل لگنی باستانی را در نزدیکی شهر کوچکی در رودابانیای مجارستان در مرکز اروپا پیدا کرد و از «کارول وارد» محقق دانشگاه میزوری دعوت به عمل آورد تا فسیل را به همراه او مطالعه کند. کارهای بیگان بر روی استخوان پاها، آرواره‌ها و دندان‌ها نشان داد که «روداپیتکوس» یکی از خویشاوندان انسان‌ها و میمون‌های امروزی آفریقایی است که با توجه به موقعیت کشف در اروپا، می‌تواند مسئله تعجب‌آوری باشد. کشف لگن برای محققان حائز اهمیت فراوانی است.
«وارد» استاد علوم آسیب‌شناسی و آناتومی در دانشکده‌ی پزشکی و نویسنده‌ی اصلی مقاله، می‌گوید: «روداپیتکوس خیلی شبیه به میمون است و احتمالاً مثل میمون‌های امروزی بالای شاخه‌ها حرکت می‌کرده است؛ با حالت راست‌قامت گام بر می‌داشته و با دو دست به بالای درختان صعود می‌کرد. با این حال، به دلیل داشتنِ پایین‌تنه‌ی انعطاف‌پذیرتر از میمون‌های بزرگ امروزی، متمایز بود. یعنی روداپیتکوس می‌توانست روی زمین بیاید و احتمالاً به‌مانند انسان‌ها به‌طور راست‌قامت می‌ایستاده است. میمون‌های امروزی آفریقایی دارای لگن بلند و پایین‌تنه کوتاهی هستند، زیرا حیوانات خیلی بزرگی هستند و این یکی از دلایلی است که آن‌ها در هنگام حرکت بر روی زمین، روی چهار دست و پا حرکت می‌کنند. انسان‌ها پایین‌تنه‌ی بلندتر و انعطاف‌پذیرتری دارند؛ لذا این امکان را دارند تا راست‌قامت ایستاده و به‌طور کارآمد روی دو پا راه بروند؛ این یکی از خصوصیات بارزِ فرگشت انسان به‌شمار می‌رود.»
اگر انسان‌ها از ساختار بدنی میمون‌های آفریقایی فرگشت یافته‌اند، تغییرات اساسی برای طویل کردن پایین‌تنه و همچنین کوتاه کردن لگن لازم بوده است. اگر انسان‌ها از جدی شبیه به «روداپیتکوس» فرگشت یافته‌اند، این گذار بسیار پیچیده‌تر بوده است. آقای وارد در ادامه می‌گوید: «ما نشان دادیم که روداپیتکوس در مقایسه با میمون‌های امروزی آفریقایی، نیم‌تنه انعطاف‌پذیرتری داشتند، زیرا این جاندار کوچک‌تر بود؛ تقریباً نصفِ اندازه‌ی یک سگ متوسط را داشته است. این مسئله حائز اهمیت است، زیرا این شواهد مورد حمایت قرار می‌گیرند که شاید انسان‌های امروزی مثل میمون‌های امروزی آفریقایی، فرگشت پیدا نکرده باشند.»
چون این فسیل 100 درصد کامل نبود، محققان از روش‌های مدل‌سازی سه‌بعدی برای تکمیل شکل آن به‌صورت دیجیتال استفاده کرده و سپس مدل‌های‌شان را با حیوانات امروزی مقایسه کردند. به گفته‌ی آنان، در گام بعدی باید سایر بخش‌های بدن فسیل‌شده «روداپیتکوس» مورد تجزیه و تحلیل سه‌بعدی قرار بگیرد تا ببینیم واقعاً چطور حرکت می‌کرده است. با این کار می‌توان بینش عمیق‌تری درباره اجداد میمون‌های آفریقایی و انسان‌ها به‌دست آورد.