چاپ

ایران پرسمان - خراسان / « ایران، منطقه و سال 98 » عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم بهمن دهستانی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
سال 98 در حالی به پایان می رسد که ایران و منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا تحولات قابل تأملی را شاهد بودند. ایران در بعد منطقه ای بیشتر نیمه نخست سال 98 و حتی سه ماهه سوم و پاییز را صرف دفع و شکستن فشار حداکثری آمریکا کرد که به صفر رساندن صادرات و فروش نفت یکی از اهداف آن بود. انفجارهای بندر فجیره امارات در اردیبهشت 98 نشان داد که سال پرالتهابی در پیش است اما هدف قرار گرفتن پهپاد آمریکایی گلوبال هاک در خرداد به نقطه عطفی تبدیل شد ولی این پایان ماجرا نبود. توقیف نفتکش ایرانی «گریس 1» از سوی نیروی دریایی انگلیس در تنگه جبل‌الطارق هم یکی از رویدادهای مهم سال 98 شد، چرا که چندی بعد در اواخر تیرماه، روابط عمومی نیروی دریایی سپاه اعلام کرد، نفتکش انگلیسی «استنا ایمپرو» را هنگام عبور از تنگه هرمز به علت رعایت نکردن مقررات بین‌المللی دریایی توقیف کرده است.در عین حال حمله سهمگین به تأسیسات عظیم نفتی آرامکو در عربستان توسط پهپادهای انصارا... یمن در شهریور 98 منطقه را بیش از رویدادهای قبل در شگفتی فرو برد و به همگان فهماند اراده ایران و هم پیمانانش برای مقاومت، ترتیبات مدنظر دولت ترامپ و دوستان منطقه ای اش در خاورمیانه به خصوص رژیم اسرائیل، سعودی و امارات را با چالش جدی مواجه کرده است.
اما اوج گیری موج اعتراضات در عراق و لبنان از مرداد 98 فصلی جدی از تحولات بود که نشان داد ناآرامی های منطقه ای از ریشه های ژرف و کم پیدایی برخوردار است و می تواند از ناحیه بدخواهان روابط ایران با عراق و لبنان به راحتی مورد سوءاستفاده قرار گیرد.
واقعیت آن است که شاخص های حکمرانی مطلوب در غالب کشورهای منسوب به محور مقاومت وضعیت کیفی را نشان نمی دهد و کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ هم از هرگونه ضربه به دیگر کشورهای تشکیل دهنده مؤلفه های قدرت ایران فروگذار نمی کند و به آسانی از چنین حفره هایی بهره می برد.سال 98 در حالی به پایان می رسد که در شش ماه پایانی آن، کشورهای عراق، لبنان و افغانستان به عنوان همسایگان و دولت های پیرامون ایران عملا فاقد دولت مقتدر و توانمند بوده اند، در حالی که به نظر می رسد سوریه آسیب دیده به دست تروریست ها به دلیل داشتن یک دولت با ثبات و مشخص از ره آوردهای بیشتری در مقابله با توسعه طلبی های ترکیه در ادلب برخوردار است!
ساختارها و بنیان های پی افکنده شده بعد از اشغال افغانستان و عراق علاوه بر جنگ ها و ناامنی های بی پایان، فسادهای بی پایان را هم بر منطقه ما تحمیل کرده است. بعد از سال 2011 ، ناکامی انقلاب های موسوم به «بهار عربی» و یأس از اصلاحات ساختاری و برچیده شدن فساد و فقدان عدالت، کل جوامع و جوانان منطقه را به مرور دچار یک فرسایش شبه پایدار کرد و در خود فرو برد. برافروخته شدن شعله اعتراضات در سودان و الجزایر در سال 98 گرچه دوباره امیدهایی را برای احیای حرکت بیداری و استقلال کشورها برانگیخت و موجب سقوط عمر البشیر در سودان و استعفای بوتفلیقه در الجزایر شد و حتی دولت السیسی در مصر هم دوباره تجمعاتی را تجربه کرد و در اضطراب فرو برد اما آن چنان شکننده بود که فعلا جدی ترین ره آوردش احیای روابط خارطوم و تل آویو بوده است! الجزایر هم باوجود آن که تظاهرات 100هزار نفری را در یک روز تجربه کرد اما باز ترتیبات در دست نظامیان باقی مانده و عاقبت سوریه هم بعضا به مردم گوشزد می شود.واقعیت آن است که جنس بسیاری از مطالبات جوانان خاورمیانه در سال 98 از کابل، بغداد، کربلا، نجف و ضاحیه بیروت گرفته تا قاهره، تونس، الجزیره، ایران و... به سمت سلایق و ذائقه مشترک بر اثر تربیت های متأثر از شبکه های اجتماعی پیش رفته است و شهادت سردار سلیمانی و تشییع تاریخی آن شهید و حمله به پایگاه آمریکا در عین الأسد در دی ماه نشان داد که در کنار همه شباهت ها و چالش های مشترک در میان جوامع جهان اسلام، الگوها و تمایزات راهبردی توسط محور مقاومت به منطقه عرضه شده است و نسل تازه ای از مردم هستند که می توانند بر مناسبات بین المللی تأثیر گذارند. اجلاس آذرماه سران اسلامی در کوآلالامپور هم عملا نشان داد که جهان اسلام با وجود تهدیدات عربستان بدون ایران هویت نمی یابد و شکل نمی‌گیرد. گرچه آمریکا در توافق اخیر خود با طالبان تلاش کرد وانمود کند که نیازی به جمهوری اسلامی به عنوان همسایه بزرگ افغانستان در این ماجرا نیست تا شاید بتواند تهدیدی از این ناحیه بعد از خروج خود برای ایران باقی بگذارد.
حال با نگاهی به آن چه در سال 98 بر ما گذشت و همان طور که در بیانیه گام دوم انقلاب گوشزد و در بیانات رهبر انقلاب در نماز جمعه بعد از شهادت سردار سلیمانی بر آن تأکید شد؛ توجه به دو عامل راه ایران را در مناسبات به هم پیوسته داخلی و منطقه ای، در سال 99 شفاف تر می کند: «آمادگی برای تصحیح خطاها» و «قوی شدن».