چاپ

ایران پرسمان - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
محمود فاضلی/ ترکیه در روزهای اخیر بار دیگر اروپا را متهم کرد به تعهدات مالی خود وفادار نبوده تا اختلاف‌نظر‌ها موجب شود ترکیه مرزهایش را به روی مهاجران بگشاید تا شاید با استفاده از این حربه بتواند به آنچه از توافقنامه امضا شده با اروپا می‌خواست، برسد. مخالفت‌ها با این سیاست اردوغان در اتحادیه اروپا و داخل ترکیه ادامه دارد:
مخالفت‌های بین‌المللی
اردوغان خواستار اصلاحاتی در قرارداد مهاجرتی بین ترکیه با اتحادیه اروپا و چندین میلیارد یورو کمک دیگر از این اتحادیه است. او می‌خواهد در آینده این پول‌ها مستقیما به صندوق دولت ترکیه ریخته شود. این در حالی است که اتحادیه تاکنون خواهان آن بود که ترکیه پروژه‌هایی را درباره ایجاد رفاه نسبی آوارگان ارایه کرده تا بروکسل هزینه آن پروژه‌ها را پرداخت کند، ولی اگر اینک اتحادیه نحوه پرداخت این پول‌ها را آن‌گونه که ترکیه درخواست می‌کند، تغییر دهد آن‌وقت کنترل خود در زمینه چگونگی هزینه این پول‌ها را از دست خواهد داد. اردوغان همچنین می‌خواهد اتحادیه به تعهدات خود در قبال قرارداد مهاجرتی اولیه جامه عمل بپوشاند. یکی از آن تعهدها، آزادی روادید برای اتباع ترکیه جهت مسافرت به اروپاست.بحران مهاجران سال‌هاست میان آنکارا و اتحادیه اروپا معلق مانده است، دو طرف در این زمینه توافقنامه‌ای دارند، اما به ادعای آنکارا، اروپا به تعهداتش در این توافقنامه عمل نکرد، این بار اروپا سعی می‌کند به ترکیه وعده‌های مالی بیشتری دهد، اما مشکل مهاجران، تنها مشکل مالی نیست. در روزهای اخیر ترکیه و اتحادیه اروپا برای بازنگری در توافقنامه مهاجرت که مارس 2016 امضا کرده بودند به توافق رسیدند. این توافق پس از نشست اردوغان با مقامات اروپایی در بروکسل به دست آمد. شارل میشل رییس شورای اروپا در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با کمیسر اروپا تاکید کرد، بروکسل و آنکارا بازنگری در توافقنامه را در چند روز آینده آغاز خواهند کرد.
گروهی معتقدند اردوغان در باج‌گیری از اتحادیه اروپا از طریق آوارگان، با شکست روبه‌رو شده است. ظاهرا آنکارا روی این موضوع که یونان بتواند قاطعانه مرزهای خود را به این صورت روی آوارگان ببندد، حساب نمی‌کرد، بنابراین ظرفیت تهدید آنکارا علیه اروپا که با باز کردن مرزهای خود آوارگان عازم اروپا شوند را امروز دیگر از دست داده است. آنکارا با این اقدام احترامی که به خاطر پذیرش تقریبا سه میلیون آواره سوری به دست آورده بود را هم از دست داده است. ترکیه برای اتحادیه اروپا در زمینه آوارگان، کماکان مهم است، زیرا از نظر جغرافیایی، بین اروپا و منطقه بحران‌زده خاورمیانه قرار دارد ولی اردوغان با تجارب روزهای اخیر به این واقعیت هم رسیده که آن‌گونه می‌خواهد قادر به اعمال خواسته‌های خود نیست. اتحادیه اصرار دارد که ترکیه مجددا مرزهای خود را روی پناهجویان جهت رفتن به اروپا مسدود کند.
مواضع منفی کشورهای اروپایی درخصوص سیاست مهاجرتی اردوغان همچنان ادامه دارد. وزیر دفاع آلمان مدعی شد امیدوارم که اردوغان دریابد که ناتو و اتحادیه اروپایی برخلاف پوتین، شرکای قابل اعتماد ترکیه هستند. قرارداد با اتحادیه اروپا درباره پناهجویان، کماکان مبنای اصلی همکاری ماست. ما اروپایی‌ها به خدمات بزرگ ترکیه در حوزه پذیرش میلیون‌ها پناهجو احترام می‌گذاریم و کماکان به ترکیه برای باری که در این حوزه بر دوش می‌کشد، کمک خواهیم کرد. اما رییس فراکسیون احزاب دموکرات مسیحی در پارلمان اروپا، ترکیه را به تعلیق اتحادیه گمرکی تهدید کرد. او از آنکارا خواست به باجگیری از اروپا به ضرر هزاران انسان پایان دهد، در غیر این صورت اتحادیه اروپا، اتحادیه گمرکی را به حالت تعلیق درخواهد آورد.
وزیر خارجه دانمارک نیز اقدام اردوغان، در سوءاستفاده از بحران پناهجویان برای اعمال فشار بر اروپا را کاملا غیرقابل قبول می‌داند. به اعتقاد او توافق سال 2015 هنوز معتبر است و ما حاضریم منابع بیشتری را دراختیار پناهجویان سوری قرار دهیم تا اطمینان حاصل شود، آنها گروگان اردوغان نخواهند بود. سیاست اردوغان را کاملا غیرقابل قبول می‌دانم. دانمارک همیشه بر این امر اصرار ورزیده که به پناهجویان باید در نزدیکی محل زندگی خود کمک کرد و اتحادیه اروپا به همراه ترکیه و سازمان ملل باید مشترکا دست به اقداماتی بزنند تا کمک کافی دراختیار پناهجویان قرار گیرد.
مخالفت‌های داخلی
در داخل ترکیه نیز انتقادها به سیاست مهاجرتی ترکیه ادامه دارد. به باور گروه‌های مخالف دولت ترکیه، به اجبار کشاندن مردم به ترک وطن، خود به خودی یک فاجعه است. ترکیه به‌خوبی می‌داند برای کسب درآمد چگونه می‌توان یک کریدور انسانی ساخت. جنگ‌ها، درگیری‌های منطقه‌ای، به دفعات بین طبقات و به‌طور خلاصه بین حکام در این سرزمین‌ها، جایی که مردم مجبور به ترک وطن شده‌اند، ناآشنا نیست. حکایت ما از سرنوشت افراد در طول جنگ‌ها، اشغال یا عقب‌نشینی هنگام فروپاشی امپراتوری عثمانی نوشته شده است. دولت ترکیه برای به دست آوردن قدرت با نادیده گرفتن حقایق، مردم را به مبارزه با بیگانه‌هراسی دعوت می‌کند. آنچه را که دولت ترکیه با شرایط مهاجران تحت عنوان هدف «بشردوستانه» مطرح می‌کند با واقعیت همخوانی ندارد. ترکیه این‌بار از مهاجران برای حل بحران با مشکلات روزمره استفاده می‌کند. به دست آوردن قدرت برای بشردوستی دقیقا همان کاری است که امروز انسان‌ها را در مرزهای یونان رها کرده‌اند. مخالفان همچنین مدعی‌اند اقدام قاچاقچیان انسان با اطلاع قبلی دولت و کنترل آنها صورت می‌گیرد. این یک عملیاتی است که نحوه اجرا و روابط عمومی آن از قبل برنامه‌ریزی و زمان انجام آن نیز براساس تحقق بعضی احتمالات تنظیم شده بود. اردوغان قبلا به دفعات به رهبران و افکار عمومی اروپا هشدار داده بود که درها را بازکرده و پناهجویان را به سمت آنها خواهد فرستاد. او ثابت کرد رهبری است که هر چه بگوید، عمل می‌کند.