سود بلندمدت ایران از جنگ قیمتی نفت
پنجشنبه 29 اسفند 1398 - 18:11:55
|
|
ایران پرسمان - شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. خروج روسیه از توافق اوپکپلاس و پس از آن، ورود عربستان به جنگ قیمتی، از سوی برخی تحلیلگران به پایان اوپک، تعبیر شد. این اتفاق که بازار نفت را با شوک قیمتی جدید روبهرو کرد و بازار را به زیر کشید، در تحلیلهای برخی کارشناسان در بلندمدت میتواند همنوا با منافع ملی بلندمدت ایران باشد. بر اساس گزارشی که مرکز پژوهشهای مجلس با عنوان تحلیل راهبردی فروپاشی توافق کاهش عرضه اوپکپلاس ارائه داده است، اگر روسیه و عربستان وارد جنگ قیمتی شده و تولید خود را افزایش داده و این سیاست از سوی سایر کشورهایی که توان افزایش تولید را دارند، همراهی شود در کوتاهمدت بازار با بیش از سه میلیون بشکه در روز مازاد عرضه مواجه خواهد شد، این در حالی است که در حال حاضر سطح ذخیرهسازیهای تجاری OECD بیش از متوسط پنج سال گذشته است و مازاد عرضه باعث افزایش بیشتر آن شده و فشار تضعیفکننده بیشتری را به سطح قیمتهای نفت وارد خواهد کرد. اما آنچه رخ میدهد چه تأثیری روی منافع کوتاهمدت و راهبردی و بلندمدت کشور خواهد گذاشت؟ براساس این پژوهش، در نگاه غیرراهبردی و اقتصادی صرف، کاهش قیمت نفت منجر به کاهش درآمدهای محدود ناشی از صادرات محدود نفت کشور در فرایندهای پیچیده دورزدن تحریم میشود. دورزدن تحریمها در شرایط کاهش قیمت و افزایش عرضه بهصورت موقتی تا زمان خروج نفت شیل از بازار و توازنیابی مجدد بازار یا توافق مجدد اوپکپلاس دشوارتر خواهد بود. هر چند در بلندمدت به دلیل احتمال خروج نفت شیل از بازار در قیمتهای پایین و توازنیابی مجدد عرضه/تقاضا، هم قیمت جهانی نفت رشد میکند و هم دورزدن تحریمها تسهیل میشود. همچنین درآمدهای ناشی از فروش صادرات دیگر بخشهای انرژی کشور نظیر قیمت گاز صادراتی، فراوردههای نفتی و محصولات پتروشیمی به دلیل کاهش قیمت نفت نیز کاهش خواهد یافت. در بلندمدت نیز، در صورت تکرار چرخه مورد نظر عربستان در کاهش عرضه برای افزایش موقتی قیمت نفت، سهم جهانی نفت شیل در جهان افزایش خواهد یافت. با توجه به جهتگیری شدید نفت صادراتی ایالات متحده به بازارهای هند، ژاپن، کرهجنوبی، هند، اتحادیه اروپا و چین، افزایش تولید نفت شیل در پرتو راهبرد عربستان، آینده جایگاه نفت ایران حتی در شرایط غیرتحریمی نیز در این بازارها، با تهدید جدی روبهرو خواهد شد. یکی از عوامل اصلی زمینهساز تحریم کامل صادرات نفتی ایران، توسعه شدید نفت شیل بهخاطر استراتژی عربستان در کاهش عرضه و افزایش قیمت بوده است. در صورت موافقت روسیه و تداوم سیاست عربستان در تکرار کاهش عرضه و افزایش موقتی قیمت، همین سطح محدود صادرات نفت در دورزدن تحریم نیز در ماههای آتی از بین میرفت، زیرا فرایند جایگزینسازی نفت و گاز شیل به بازارهای ایران جدیتر میشود. از نظر راهبردی و بلندمدت، منافع کشورهایی همچون ایران و عراق که دارای الگوی بازارسازی سازمانیافته نیست و بیشتر بر تجارت نفت بر اساس عرضه و تقاضای بازار متکی هستند، با سیاست روسیه در وارونهسازی سیاست فعلی اوپکپلاس همنوایی بیشتری دارد، زیرا محتملا با کاهش قیمت نفت، حجم بالایی از نفتهای پرهزینه از جمله نفت شیل از بازار خارج شده و با توازنیابی مجدد بازار جهانی نفت، امکان بازاریابی نفتی برای این کشورها وجود دارد. از سویی در حال حاضر بین ایران، عراق از یک سو و کشورهای عربی به رهبری عربستان، تعارض منافع وجود دارد. عربستان بازار صادرات نفتی خود را ایمن کرده و با افزایش قیمت از طریق کاهش عرضه با مشارکت و هزینه حداکثری بر دیگر کشورها، هم به منافع اقتصادی بیشتر دست مییابد و هم با زمینهسازی برای توسعه بیشتر نفت شیل، زمینه برای اعمال فشار بیشتر بر ایران را نیز بیشتر میکند. همچنین اشتغال نفتی برای دولت ترامپ که دارای برگ برنده موفقیت اقتصادی در مناظرات انتخاباتی 2020 بود، با کاهش قیمت نفت با خطر جدی روبرو میشود. این امر برای منافع ملی کشور ایران که امیدوار است با تغییر قدرت از ترامپ به دموکراتها، برجام احیا شده و با تعلیق مجدد تحریمها زمینه برای ترمیم اقتصاد کشور فراهم شود، دارای اهمیت راهبردی است. بنابراین، صرفنظر از منافع کوتاهمدت اقتصادی، از نظر منافع بلندمدت اقتصاد نفتی، بازارسازی، احیای برجام در صورت تغییر دولت ترامپ به سود دموکراتها، راهبرد روسیه در خروج از توافق نفتی برای کاهش قیمت و حذف نفت شیل از بازار با منافع ملی ایران همسویی و سازگاری دارد.
http://www.PorsemanNews.ir/fa/News/116346/سود-بلندمدت-ایران-از-جنگ-قیمتی-نفت
|