چاپ

ایران پرسمان - مجله ایلیاد / تعداد موقرمزهای دنیا خیلی کم است و فقط 1 تا 2 درصد مردم دنیا را تشکیل می‌دهند. با این حال، احتمال دیدن مردی که ریش قرمز یا قهوه‌ای روشن داشته باشد، ولی موهای سر او این حالت را نداشته باشد باز هم کمتر است. «نینا جابلونسکی» از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، به بررسی واقعیت علمی پشت این موضوع پرداخته است و تمرکز تحقیقات خود را بر روی شناخت زیستی رنگ مو گذاشته است. وی می‌گوید: «من مردان جوان زیادی را دیده‌ام که مو و ریش قرمز داشته‌اند، ولی برخی از آن‌ها ریش قرمز داشتند، ولی موهای سر آن‌ها قهوه‌ای روشن بود که برای من عجیب به نظر می‌آمد.»
بیشتر موقرمزها در کشورهایی مانند اسکاتلند، ایسلند، ولز و در نهایت انگلیس زندگی می‌کنند. احتمالاً می‌توان اینگونه پیش‌بینی کرد که این موقرمزها در نتیجه‌ی یک جهش ژنتیکی ایجاد شده‌اند. علی‌الخصوص ژن «MC1R» می‌تواند جهش یافته و این حالت را ایجاد کرده باشد. این ژن کنترل کننده‌ی تولید رنگدانه در سلول‌های مو است. بقیه‌ی ژن‌های مو در کنترل جنس مو و دیگر خصوصیات مو دخیل هستند.
رنگ مو با نسبت دو رنگدانه‌ی متفاوت تعیین می‌شود؛ «اوملانین» رنگدانه‌ای است که رنگ مشکی به مو می‌دهد و «فوملانین» رنگدانه‌ای است که رنگ قرمز به مو می‌دهد. افرادی که موی مشکی دارند و یا موی آن تیره‌تر است، احتمالاً فقط رنگدانه‌ی اوملانین را دارا هستند و یا می‌توان گفت این رنگدانه در آن‌ها غالب است. افرادی که موهای بسیار روشن دارند، از هر دو رنگدانه مقادیر کمی دارند و موی آن‌ها به سمت هیچکدام از رنگ‌های موجود در رنگدانه‌ها نرفته است. موقرمزها هم قاعدتاً فقط رنگدانه‌ی فوملانین را دارند.
نقش ژن MC1R این است که پروتئینی به نام «ملانوکورتین» را پشتیبانی کند که این پروتئین رنگدانه‌های قرمز را به مشکی تبدیل می‌کند. اگر یک فرد جهش دوگانه‌ای در این ژن داشته باشد، باعث غیرفعال شدن پروتئین مذکور می‌شود و موقرمز شدن فرد قطعی است. اینکه یک فرد ریش قرمز و موی مشکی داشته باشد، دارای پس‌زمینه‌ی ژنتیکی پیچیده‌ای است. جابلونسکی می‌گوید: «این موضوع به تظاهر ژن MC1R در فولیکول‌های موی ریش و سر برمی‌گردد و باعث تغییر رنگ موهای نواحی مختلف می‌شود.»
به عبارت دیگر، می‌توان گفت که یک ژن در جاهای مختلف بدن رفتارهای متفاوتی دارد. می‌توان اطمینان داشت که افراد ریش قرمز و مو مشکی حامل ژن موقرمز بودن هستند و جهش ژنی باعث بروز این حالت شده است. البته این وضعیت در برخی از مردها با افزایش سن بروز می‌کند و زمانی که از 40 سالگی عبور می‌کنند، به خاطر سرعت متفاوت پیر شدن سلول‌های تولید کننده‌ی رنگدانه در موی سر و ریش، این حالت ایجاد می‌شود.