چاپ

ایران پرسمان -

به گزارش جام نیوز ، پس از بیش از 5 ماه فعالیت دولت موقت و 2 نامزدی شکست خورده برای سمت نخست وزیری، عراق نهایتا یک دولت جدید دارد. دولت مصطفی کاظمی، چهره ای نسبتا ناشناخته که پیشتر ریاست خدمات اطلاعات ملی را بر عهده داشته، در ایجاد ثبات در کشوری که به نقطه جوش رسیده و محافظت از خاک آن از تنش های نظامی بین ایالات متحده و ایران، کاری دشوار پیش رو دارد. تهران و واشنگتن هر دو پس از چندین تلاش برای پیش بردن بغداد به سمت نامزدهای مورد نظر خود برای نخست وزیری، نهایتا کاظمی را به عنوان یک نامزد قابل قبول که می تواند به برقراری ثبات در عراق کمک و ساختار تقسیم قدرت را حفظ کند و شدت تنش های نظامی در کشور بکاهد، پذیرفتند.
بخشی از موفقیت کاظمی در تشکیل دولت جدید به دلیل انعطاف پذیری او بود. او در دوران نامزدی برای نخست وزیری کاملا عملگرایانه برخورد کرد و چندین تغییر در نامزدهای پیشنهادی برای کابینه دولت را پذیرفت. آمریکا با موافقت با درخواست کاظمی برای معافیت عراق از تحریم های ایران پیام حمایت از او را ارسال کرد و پس از آن که کاظمی رای اعتماد مجلس عراق را به دست آورد، ایالات متحده بلافاصله به او تبریک گفت. گروه های متحد ایران درمیان نیروهای بسیج مردمی عراق (حشد الشعبی) و برخی از بلوک های سیاسی شیعه ابتدا برای برهم زدن نامزدی کاظمی تلاش می کردند. با این حال، پس از یکسری سفرهای مقامات رده بالای ایران از جمله فرمانده جدید نیروی قدس، تهران هم با نامزدی کاظمی موافقت کرد و پس از رای اعتماد مجلس، تشکیل دولت توسط او را تبریک گفت.
کاظمی فاقد پایگاه مردمی است و هیچ حزبی در مجلس ندارد که بتواند روی رای آن حساب کند. به عنوان نامزد مصالحه مجبور است برای حفظ قدرت روابط حسنه خود با همه جناح ها را حفظ کند و این، شرایط را برای اصلاحات بسیار دشوار می کند. با توجه به نظام سیاسی حاکم تقسیم قدرت قومی-فرقه ای، کاظمی برای پیشروی مجبور است در محدوده مشخصی عمل کند.
پنج چالش مهم سرنوشت عراق را در کوتاه مدت تعیین می کنند و عملکرد کاظمی هم بر مبنای مدیریت همین چالش ها قضاوت خواهد شد. اولی، بحران اقتصادی و مالی است. با توجه به قیمت پایین نفت در بازار جهانی، نگرانی های گسترده ای درباره توانایی دولت مرکزی عراق برای پرداخت حقوق کارمندان در ماه های آتی وجود دارد. دومی، شواهد دال بر احیای داعش است. جنگجویان داعش در همان محدوده ای که در سال 2014 اشغال کرده بودند، حملاتی انجام داده اند و تقریبا هر روز نیروهای امنیتی عراق را به چالش می کشند و این در حالی است که شمار نیروهای ائتلاف بین المللی برای مواجهه با این گروه تروریستی در حال کاهش است. سومی، نیاز عراق به پاسخگویی محتاطانه به نیازهای بهداشت عمومی در رابطه با شیوع کووید-19 و متعادل کردن آن با نیازهای اقتصادی است. بخش وسیعی از جمعیت عراق برای معیشت به درآمد روزانه متکی هستند. چهارمی این است که دولت باید اعتماد تظاهرات کنندگان را به دست آورد، مجددا کنترل امنیت را در دست بگیرد و موارد سوء استفاده پیشین از قدرت را حل و فصل کند. کاظمی بلافاصله پس از تشکیل دولت دستور داد همه معترضانی که از ماه اکتبر توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بودند، آزاد شوند. او همچنین به خانواده های کسانی که در جریان درگیری ها زخمی یا کشته شدند، پیشنهاد غرامت و به تحقیقات کامل درباره واکنش دولت به اعتراضات دستور داده است. بسیاری از عراقی ها از این تدابیر استقبال کرده و آنها را اولین گام در ترمیم روابط دولت با مردم دانسته اند. این مساله می تواند اندکی زمان برای کاظمی برای اجرای اصلاحات گسترده تر فراهم آورد. با این حال، تظاهرکنندگان همچنان انتظار دارند کاظمی طبق وعده خود، سال آینده انتخابات برگزار کند. پنجم و آخر اینکه بغداد نیاز دارد روابط خود با تهران و واشنگتن را از نو و به گونه ای تنظیم کند که استقلال آن زیر سوال نرود. دولت کاظمی اعلام کرده یک گروه ویژه برای مذاکرات راهبردی ایالات متحده-عراق که قرار است در ماه ژوئن آغاز شود، تشکیل داده است. کاظمی همچنین باید به صورت موازی با ایران مذاکره کند. این مساله از آن جهت اهمیت دارد که تهران از مذاکرات بغداد و واشنگتن احساس تهدید نکند.
دولت کاظمی این فرصت را دارد که روابط عراق با ایالات متحده و ایران را به شرایط حاکم در سال 2017، زمانی که دو رقیب دیرینه هر دو از بغداد حمایت و به ندرت با یکدیگر درگیر می شدند، بازگرداند. با این حال، کاظمی باید خیلی زود دست به کار شود و در مدت زمانی کوتاه به نتایج قابل توجهی دست یابد تا بتواند حمایت داخلی مورد نیاز از دولت خود را فراهم آورد. او در شرایط کنونی به شدت به حمایت اقتصادی ملموس از سوی ایالات متحده و انتقال دستاوردهای آن به مردم عراق نیاز دارد.
کاظمی همچنین مجبور است در یک سری اقدامات کوچک، اما تاثیرگذار در اعتمادسازی در میان تظاهرات کنندگان عراقی مشارکت داشته باشد. در غیر این صورت، نارضایتی های عمومی می تواند موفقیت های دیپلماتیک او را تحت الشعاع قرار می دهد. گمانه زنی های ضد و نقیضی درباره توانایی های کاظمی و نظام سیاسی حاکم بر دولت او در رسیدگی به چالش های کنونی عراق وجود دارد. با این حال، کاظمی تنها نامزد نخست وزیری بود که توانست نهایتا نظر رهبران سیاسی عراقی، ایران و ایالات متحده را به خود جلب کند و با گام برداشتن در مسیری جدید، اندکی از فشار ناآرامی های مردمی چند ماه گذشته بکاهد. برای خودش، عراق و منافع ایران و آمریکا بهتر است که بتواند به این مسیر ادامه دهد.
میدل ایست نیوز