چاپ

ایران پرسمان - مجله ایلیاد / محققین موسسه‌ی ویرجینیا تِک، ثابت کرده‌اند که یک ژن خاص می‌تواند پشه‌های ماده‌ی «Aedes Aegypti» را به پشه‌های نر بارور تبدیل کند. آن‌ها همچنین ژن مورد نیاز برای پرواز پشه‌های نر را نیز شناسایی کرده‌اند.
پشه‌های نر نیش نمی‌زنند و نمی‌توانند میکروب‌های بیماری‌زا را به انسان منتقل کنند، ولی پشه‌های ماده توانایی نیش زدن را دارند. این پشه‌ها برای تولید تخم به خون نیاز دارند و به همین دلیل می‌توانند عوامل بیماری‌زا را نیز به انسان منتقل کنند.
پروفسور «ژی‌جیان تو» از دانشکده‌ی کشاورزی و علوم زندگی دانشگاه ویرجینیا، می‌گوید: «وجود مکان تعیین کننده‌ی نرینگی یا همان «M Locus» نشان دهنده‌ی نر بودن یک پشه‌ی Aedes است و M Locus مانند کرومزوم Y در انسان‌ها، فقط به نوادگان نر به ارث می‌رسد. اگر ژن «Nix» که قبلاً به‌عنوان ژن تعیین کننده‌ی نرینگی شناخته شده است را به جایی تزریق کنیم که بتواند به ماده‌ها نیز به ارث برسد، می‌توانیم ماده‌ها را به نر تبدیل کنیم. شاید به کمک این روش بتوان در آینده از شر پشه‌هایی که نیش می‌زنند و عوامل بیماری‌زا را منتقل می‌کنند خلاص شد.» نتایج یافته‌های این مطالعه در مجله‌ی آکادمی علوم آمریکا به چاپ رسیده است.
دکتر «آزاده آریان» به‌عنوان نویسنده‌ی اول این مقاله، می‌گوید: «ما همچنین دریافتیم که ژن دومی که «myo-sex»‌ نام دارد لازم است تا پشه‌ی نر بتواند پرواز کند. در این مطالعه پایه‌های مولکولی عملکرد ناحیه‌ی تعیین کننده‌ی نرینگی پشه مورد مطالعه‌ی بهتر قرار گرفته است و مشخص شده که در این ناحیه حدود 30 ژن عمل می‌کنند.»
دکتر آریان و همکارانش توانستند نقشه‌ی کروموزومی محل تزریق ژن Nix را تهیه کنند. آن‌ها دریافتند که این ژن به تنهایی برای تبدیل پشه‌ی ماده به پشه‌ی نر کافی است و حتی نیاز به داشتن M Locus در پشه‌های نر جدید نیز وجود ندارد.
«مایکل اندرسون» به‌عنوان همکار این تحقیق، می‌گوید: «تغییر جنسیتی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته است، کاملاً پایدار است و در نسل‌های آینده‌ی پشه‌ها نیز باقی می‌ماند و ما ثابت کردیم که این تغییر به نسل‌های بعدی نیز به ارث می‌رسد.»
پشه‌هایی که جنسیت آن‌ها به کمک ژن Nix تغییر یافته است، نمی‌توانند پرواز کنند؛ زیرا آن‌ها ژن myo-sex‌ که در محل تعیین نرینگی وجود دارد را به ارث نبرده‌اند. هرچند برای یافتن جفت، توانایی پرواز لازم است، ولی محققین نشان داده‌اند که پشه‌های نر جدید توانایی پدر شدن را دارند.
از این گونه روش‌ها می‌توان برای کنترل پشه‌ها استفاده کرد، ولی برای اینکه کارایی و سادگی روش بیشتر شود، باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت گیرد.