چاپ

ایران پرسمان - جار / « مصر، بازنده بزرگ » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته اردوان امیراصلانی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
از زمان به رسمیت شناختن اسراییل توسط کشور همسایه اردن در سال 1994 بیست و شش سال است که هیچ تجدید رابطه‌ای بین اعراب و اسراییل صورت نگرفته است. در حالی که بسیاری از تحلیلگران از امضای توافقنامه عادی‌سازی روابط بین اسراییل و امارات متحده به عنوان یک واقعه تاریخی یاد می‌کنند، بسیاری نیز موضع محتاطانه در پیش گرفتند. رییس‌جمهور مصر عبدالفتاح السیسی بلافاصله با توییتی از این توافق با پشتیبانی امریکا استقبال کرد همچنین در توییت دیگر اظهار کرد در صورتی این توافق توجیه‌پذیر است که باعث جلوگیری از الحاق سرزمین‌های فلسطین به اسراییل و نیز ایجاد ثبات و موفقیت در منطقه شود. اما بنیامین نتانیاهو بلافاصله با تصحیح بیانیه امارات متحده توضیح داد که الحاق کرانه باختری فقط به تعویق افتاده است. بسیاری از کشورهای عربی عادی‌سازی روابط بین اسراییل و امارات متحده که هدف آن بیشتر ایجاد یک جبهه مشترک علیه ایران در منطقه است تا محافظت از سرزمین فلسطین در برابر الحاق بی‌رویه را زیر سوال می‌برند. ممکن است رسانه‌های امارات متحده اقدام دیپلماتیک کشور خود را با اقدام انور سادات برای صلح با اسراییل در سال 1979 مقایسه کنند ولی هیچکدام از مطبوعات مصر حتی رسانه‌های نزدیک به دولت نظر مساعدی نسبت به این توافق که بدون مشورت با دنیای عرب یا مراجعه به آرای عمومی(برخلاف طرح صلح پادشاه عربستان ملک عبدالله در سال 2002) صورت گرفته، ندارند و عمدتا در مصر آن را بی‌حرمتی می‌دانند. مجلس مصر که معمولا از همه اقدامات امارات علیه منافع قطر یا ترکیه حمایت می‌کند نیز اظهارنظری نکرده است. این سکوت در حوزه رسانه سیاسی که با انتقادات شدید در شبکه‌های اجتماعی در تضاد است، تعجب‌برانگیز نیست زیرا مصر بیش از هر کشور دیگری در منطقه نسبت به عادی‌سازی روابط دیپلماتیک و خطر انزوا و تحت‌الشعاع قرار گرفتن دیدگاه منفی دارد. از زمان توافقنامه تاریخی کمپ دیوید در سال 1978 مصر اولین کشور عربی بود که اسراییل را به رسمیت شناخت و موقعیت خود را به عنوان رابط میان جهان عرب و اسراییل تثبیت کرد. مصر که برای چندین سال نگران قدرت روزافزون کشورهای عربی خلیج فارس بوده است، صلح جدید اسراییل با اعراب را تهدید مستقیمی برای نفوذ خود در منطقه و تاییدی بر قدرت رو به فزونی امارات می‌داند که با دیپلماسی و منابع مالی فراوان قادر به توسعه چنین تحولات استراتژیکی است. رابطه بین مصر و امارات متحده برای مدت‌های طولانی ناامید‌کننده بوده است، اگرچه دو کشور با نفرت مشترک از اخوان‌المسلمین همچنین مخالفت با ترکیه و موضع‌گیری در مورد وضعیت کنونی لیبی همسو هستند اما باید توجه داشت که مصر از لحاظ مالی کشوری وابسته است. وقایع اخیر این کینه را عمیق‌تر خواهد کرد. توافق اسراییل و امارات علاوه بر افتتاح سفارتخانه و برقراری ارتباط هوایی، زمینه‌ساز همکاری‌های مهمی در حوزه گردشگری، دانشگاهی و مهم‌تر از همه علوم به ویژه در خصوص تحقیقات در مورد بیماری همه‌گیری کووید 19 خواهد شد و مصر از منابع مالی و تجاری عمده‌ای بی‌نصیب خواهد ماند. از طرف دیگر اعتباری که مصر به عنوان یک مرجع دینی در جهان اسلام به دست آورده نیز مطرح است چراکه اکنون امارات برای برگزاری تورهای بازدید از مسجدالاقصی در اورشلیم تلاش خواهد کرد. مذاکره در مورد این توافق بر عدم اعتبار دیپلماتیک عبدالفتاح السیسی و احترام اندک محمدبن زاید، ولیعهد ابوظبی نسبت به او صحه می‌گذارد. در مواجهه با نخبگان مصری تحت تاثیر ملی‌گرایی عرب خاص، جمال عبدالناصر و در نتیجه مخالفت سرسختانه با هر گونه عادی‌سازی روابط با اسراییل یا برعکس با طرفداران یک رویکرد سنجیده و استراتژیک بر مبنای این اصل که مذاکره با اسراییل هیچگاه تهدیدی برای موجودیت آن نبوده است، رییس‌جمهور مصر اکنون به عنوان یک رهبر بی‌اعتبار شناخته می‌شود که برخلاف سلف برجسته خود قادر به پیش‌بینی یا تاریخ‌سازی نبوده است. با این وجود به دلیل روابط تاریخی بین دو کشور همکاری بین مصر و اسراییل در حوزه مبارزه با تروریسم به ویژه در شبه جزیره سینا همچنین مشارکت در پروژه‌های مربوط به انرژی با احداث خط لوله گاز ایست مد در شرق مدیترانه ادامه خواهد داشت. با این دیدگاه که مردم باید مشکلات دیپلماتیک را فراموش کنند هر دو کشور در مناقشه لیبی و مدیترانه در مقابل ترکیه و نیز در مناقشه احداث سد رنسانس در مقابل اتیوپی موضع‌گیری کرده‌اند. مصر بسیار علاقه‌مند است تا با همکاری با ایالات متحده برای از سرگیری مذاکرات بین اسراییل و تشکیلات خودگردان فلسطین، موقعیت خود را در خاورمیانه مستحکم کند. قاهره نقش مهمی را به عنوان میانجی بین دولت یهود و حماس در غزه حفظ کرده است. احتمالا بازیابی نقش دیپلماتیک بدون جبران نخواهد بود و می‌توان انتظار داشت که امریکا از قاهره درخواست کند تا سیاست مبهم خود در قبال اسراییل را کنار گذاشته و همکاری خود با دولت یهود را تقویت کند. این انتخابی است بین گزینه انزوای منطقه‌ای و در نهایت اقتصادی که در حال حاضر مصر به سختی می‌تواند از عهده آن برآید یا گزینه مشارکت سیاسی متناسب با اعتبار کشور مصر در سطح خاورمیانه. انتخاب هر یک از این دو گزینه می‌تواند برای دولت مصر به نوعی آینده‌ساز باشد.