چاپ

ایران پرسمان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
همزمان با تحلیل باهنر از اعتراضات بنزینی، جواد امام گفت که در وضعیت هشداریم
در یک ماه گذشته هر چند روز یک بار شاهد ثبت رکوردی تازه در میزان مرگ یا ابتلا بر اثر کووید-19 بودیم. این عدد و رقم‌ها اگرچه بالا و پایین می‌رود، یک روز کمتر و روز دیگر بیشتر می‌شود و نمودار آن نوساناتی دارد اما در مجموع نشان می‌دهد که وضعیت مدیریت این بیماری نوظهور در ایران بحرانی است. دولت، شهروندان را به عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و در نتیجه افزایش ابتلا متهم می‌کند و شهروندان نیز انگشت اتهام را به سوی دولتی می‌گیرند که معتقدند در مدیریت چند جانبه این بیماری موفق عمل نکرده است. اقتصاد تحت شدید‌ترین تحریم‌های طول تاریخ، نوسانات بازار ارز و طلا، تورم 40 درصدی، وضعیت آشفته بازار کالاهای اساسی، کسری بودجه و اداره کشور با صادرات غیرنفتی و برداشت از صندوق‌ توسعه ملی و مرور بسیاری دیگر از گزاره‌ها اثبات می‌کند که شاید کووید-19 ناخوانده‌ترین مهمان در طول 40 سال گذشته بوده که در بدترین بزنگاه تاریخ وارد خانه شده و اوضاع را بحرانی‌تر کرده است. با این حال بر کسی پوشیده نیست که در مدیریت این بحران و پاندومی دست‌کم برای ایران تحت تحریم و هزار و یک معضل دیگر باید 3 جنبه سلامت، اقتصاد و امنیت را توامان در نظر گرفت؛ مثلثی که باعث می‌شود وضعیت ایران نه با قرنطینه چینی قابل‌ قیاس باشد، نه با اعمال پروتکل‌های بهداشتی اروپایی و نه حتی با مرگ و میر و ابتلای امریکایی.
مثلث طلایی
موضوع سلامت، امنیت و اقتصاد و تعارضات آنها در شرایط ایران امروز باعث شد که بالاخره پس از یک ماه شیب صعودی مرگ و میر و ابتلا نه صرفا دولت بلکه مجموعه حاکمیت تصمیماتی جدید اتخاذ کند. سخنرانی روز شنبه رهبری نشان داد که این موضوع یک دغدغه حاکمیتی است؛ چه آنکه پیش از آن نیز خبرهایی شنیده می‌شد مبنی بر اینکه شورای ‌عالی امنیت ملی و شورای امنیت کشور به ‌دلایل امنیتی با تعطیلی گسترده مخالفت کرده‌اند. همچنین گفته می‌شد پایش‌های اجتماعی که از سوی برخی نهادها صورت گرفته‌ و درنهایت منجر به شکل‌گیری مخالفت در شورای عالی امنیت ملی شده ‌بود، نشان می‌دهد کسانی که مشاغل آزاد دارند یا شرکت‌ها و سازمان‌های خصوصی به‌ دلیل شرایط بغرنج اقتصادی حاضر به تبعیت از اعلام تعطیلی احتمالی نیستند. کما اینکه کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی میان مردم نیز نشان‌دهنده 2 المان خستگی و ناامیدی بود که تصمیم‌گیری نهایی را برای دولت دشوارتر می‌کرد. احتمالا به همین دلیل هم رهبر انقلاب به عنوان عالی‌ترین مقام رسمی کشور روز شنبه در مورد جنبه‌های مختلف تصمیم‌گیری درباره کرونا صحبت کردند و پس از پایان این نشست بالاخره تصمیم تازه در مورد اعلام تعطیلی‌ها در 43 شهرستان کشور از روز دوشنبه ابلاغ شد؛ چراکه این تصمیم در راستای توجه به درخواست کادر درمان و کنترل وضعیت بحرانی سلامت با توجه به شرایط اقتصادی و بحران‌های امنیتی احتمالی نیازمند تصمیم‌گیری حاکمیتی و نه دولتی داشت تا با پشتوانه‌ای قوی‌تر اجرایی شود و سلامت در اولویت قرار گیرد.
تماشاگران خاکستری اعتراض
فارغ از هشدارهای کارشناسی نسبت به روند اقتصادی، ‌اجتماعی و سیاسی حاکمیت اخیرا محمدرضا باهنر، کنشگر سیاسی اصولگرا نیز در خلال گفت‌وگویی نسبت به این دست از اعتراض‌ها هشدار داده است. باهنر در گفت‌وگویی که با ایلنا داشته، توضیح داده که در آبان‌ ماه 98 «گرانی‌ها، ناکارآمدی‌ها و مطالبات ناشنیده مردم» روی هم جمع شده ‌بود که گرانی بنزین از سوی دولت همچون کبریت در انبار باروت بود. البته باهنر تاکید کرده که او به هیچ‌ وجه مخالف افزایش قیمت بنزین نبوده اما برای این افزایش قیمت «اقدامات پیشینی و پسینی» را لازم می‌دانسته است. او اگرچه معتقد است «سه پارامتر ناکارآمدی، ‌سوءاستفاده(رانت‌خواری و دزدی) و عدم پاسخگویی به مطالبات مردم» وجود دارد اما باور دارد که القای 10 برابر بودن این 3 پارامتر در خلال دعواهای سیاسی و جناحی یا به ‌دلیل رفتارهای عامه‌پسند یا رفتارهای صداوسیما در بروز این اعتراض‌ها بی‌تاثیر نیست، اعتراض‌هایی که به قول باهنر «فقط بنزین نیست مردم پیش از آن از همه ‌چیز ناراضی بودند.» اما نکته جالب اظهارات باهنر به عنوان یک چهره اصولگرا که نزدیک به 3 دهه سیاست‌ورزی پارلمانی را تجربه کرده و با انواع و اقسام چهره‌های جناح راست حشر و نشر دارد، تحلیل او از حوادث آبان ‌ماه 98 است. او گفته اگر قرار بود حوادث آبان 98 شعله‌ور شود، باید یک میلیون آدم در تهران به خیابان می‌آمد و در این صورت این اعتراض‌ها به سمت انقلاب با انقلاب مخملی حرکت می‌کرد که اصلا قابل جمع کردن نبود. البته باهنر توضیح داده که عده‌ای برای اعتراض به خیابان آمدند و عده‌ای تماشاگر بودند و با این توضیح گویا تلویحا نسبت به این تماشاگران خاکستری اعتراض هشدار داده است. با این توصیف به نظر می‌رسد امروز که در شرایط اقتصادی بحرانی‌تر قرار داریم باید برای جلوگیری از به وجود آمدن وضعیت بحرانی امنیتی چاره‌ای اندیشید و به اصطلاح «علاج واقعه پیش از وقوع باید کرد.»
شرایطی دشوارتر از آبان 98
جواد امام، کنشگر سیاسی اصلاح‌طلب و رییس بنیاد باران در تحلیل شرایط موجود و احتمال تکرار آبان ‌ماه 98 به «اعتماد» گفت که دولت در آغاز شیوع کرونا اقدامات خوبی را برای کنترل این بیماری انجام داد اما در حوزه‌های اجتماعی و معیشتی نتوانست توفیقی پیدا کند تا فشارها روی مردم مضاعف نشود. او معتقد است که امروز فشارها بر مردم نسبت به سال گذشته پیش از کرونا یا حتی آبان ‌ماه 98 بیشتر و در نتیجه نارضایتی‌ها هم افزایش پیدا کرده است. عده‌ای شغل خود را از دست داده‌اند، تعدادی درآمدشان کاهش چشمگیر داشته همچنین تورم افسارگسیخته‌ای که با آن مواجهیم هم باعث افزایش نارضایتی‌ها شده است. از سویی دولت هم نتوانسته درخصوص مساله تحریم، کسری منابع و فشارهای معیشتی اقدام جدی صورت دهد حتی با وجود اینکه کسبه و مشاغل مختلف آسیب جدی دیده‌اند در حوزه‌های مالیاتی اقدام درخوری صورت نداده است. جواد امام همچنین تاکید دارد که درآمدها افزایش پیدا نکرده اما هزینه‌ها چند برابر شده و همه تکالیف بر دوش مردم افتاده است؛ بنابراین به باور او احتمال بروز واکنش از سوی مردم افزایش یافته و دولت باید کاهش این فشارها را در دستورکار خود قرار دهد.
او البته از تعبیر انقلاب که باهنر به کار برده استفاده نمی‌کند اما معتقد است که در وضعیت یک هشدار جدی برای دولتمردان قرار داریم؛ چراکه مردم نه ‌تنها امروز گرفتاری‌های زیادی دارند، امید و دورنمایی هم ایجاد نشده که مردم احساس کنند بعد از پایان کرونا گشایشی اتفاق خواهد افتاد. حتی بخشی از مردم که به مجلس یازدهم رای داده‌اند با بروز برخی رفتارها از آنها سرد شده‌اند.