چاپ

ایران پرسمان - اعتماد / « پایان شگفتی‌های ترامپ » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته امیر علی ابوالفتح است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
دونالد ترامپ، تا ظهر روز 20ژانویه (فردا چهارشنبه) رییس‌جمهور امریکا است، این یک واقعیت است که او تا آخرین دقیقه ریاست‌جمهوری‌اش براساس قانون اساسی امریکا حق عفو متهمان را بنا به تشخیص خود خواهد داشت. درست 20سال پیش، 20ژانویه 2001، بیل کلینتون رییس‌جمهور وقت امریکا نیز در آخرین دقایق ریاست‌جمهوری‌اش، ساعتی پیش از واگذاری قدرت به جورج بوش، فهرستی برای عفو 140محکوم را منتشر کرد که در میان آنها چهره‌های جنجالی حضور داشتند. قطعا دونالد ترامپ هم از این امکان برای افراد مدنظر خود استفاده خواهد کرد. چنین اقدامی از سوی رییس‌جمهور امریکا نه بی‌سابقه است و نه از لحاظ قانونی مورد اشکال یا مناقشه. آنچه توجه رسانه‌ها را در ماه‌های گذشته جلب کرده است، این نکته است که آیا دونالد ترامپ تصمیم دارد خودش را نیز در قالب حکم عفو از محاکمه در امان نگه دارد یا نه. بسیاری از حقوقدانان تردید دارند که به لحاظ قانونی این امکان در اختیار رییس‌جمهور امریکا وجود داشته ‌باشد که بتواند خود را عفو کند. بحث حقوقی در مورد امکان چنین اقدامی از جمله عفو رییس‌جمهور برای خودش و همچنین عفو نزدیکانش از احتمال صدور کیفرخواست و اتهام‌هایی که هنوز مورد پیگیری قرار نگرفته است، این روزها در امریکا یکی از بحث‌هایی است که در میان حقوقدانان و رسانه‌های امریکایی در جریان است، اما قالب نظرات دست‌کم در زمینه بحث امکان عفو خود رییس‌جمهور، منفی است. با این حال سوابقی داشته‌ایم که فردی قبل از محاکمه توسط رییس‌جمهور عفو شود، برای مثال جرالد فورد، رییس‌جمهور امریکا، ریچارد نیکسون، رییس‌جمهور مستعفی را پیش از آنکه به هیچ اتهام محاکمه شود، مورد عفو قرار داد. نیکسون هرگز به خاطر رسوایی واترگیت محاکمه نشد، چرا که جرالد فورد او را عفو کرده ‌بود. اما اینکه آیا ترامپ هم بتواند به لحاظ قانونی هر کسی را به صورت پیشاپیش از اتهام‌هایی که هنوز برای آنها محاکمه نشده است، عفو کند، مورد تردید و مناقشه قرار دارد، هر چند که بی‌سابقه نیست. در هر صورت باید تا واپسین ساعات ریاست‌جمهوری ترامپ منتظر ماند تا فهرست تمامی کسانی که توسط او عفو می‌شوند منتشر شود. حتی اگر دونالد ترامپ، خود و نزدیکانش را مورد عفو قرار دهد، مساله این است که چنین عفوی فقط در دادگاه‌های فدرال قابل قبول است و عفو ریاست‌جمهوری در دعاوی و احکامی که دادگاه‌های ایالتی صادر می‌کنند، اثری نخواهد داشت. در نتیجه حتی کسانی که امروز و فردا ممکن است مورد عفو ریاست‌جمهوری قرار بگیرند، نهایتا از کیفرخواست و پیگرد در دادگاه‌های ایالتی در امان نخواهند ماند. براساس رویه چهار سال گذشته، دونالد ترامپ قطعا شگفتی‌هایی را در میان فهرست عفو قرار خواهد داد. اما به جز صدور احکام عفو، چندان اختیار دیگری برای رییس‌جمهور امریکا باقی نمانده است که بتواند تا ظهر فردا باعث شگفتی یا غافلگیری شود. براساس رویه‌های جاری و سنت ریاست‌جمهوری در امریکا چندان کاری باقی نمانده است که دونالد ترامپ بتواند بدون مقدمه به آن متوسل شود. برای مثال این امکان وجود دارد که او در واپسین روز کاری مقام بلندپایه‌ای را عزل کند، هر چند مشخص نیست که عزل و نصب یک‌روزه تاثیر چندانی در عملکرد درازمدت دولت فدرال امریکا داشته ‌باشد. به هر تقدیر این روزها، دونالد ترامپ از تب و تاب و هیجانی که در گذشته داشت افتاده است. او رسانه اصلی‌اش که توییتر بود را از دست داده است. این روزها به نظر می‌رسد که دونالد ترامپ عملا درون کاخ سفید هم منزوی شده است و عملا کارهای اجرایی در اختیار مایک پنس، معاون او قرار گرفته است. ظاهرا به نظر می‌رسد که دیگر اساسا حرف‌شنوی در میان مقام‌های اجرایی و نیروهای مسلح از ترامپ از بین رفته است و همه به نظر می‌رسد که منتظر هستند 24ساعت پایانی زمامداری او هم به پایان برسد و تکلیف یک‌سره شود. در چنین شرایطی بعید می‌دانم که دونالد ترامپ قصد داشته ‌باشد دست به اقدام خارق‌العاده‌ای بزند. در این فضا اگر دونالد ترامپ قصد داشته‌ باشد دست به اقدام عجیبی بزند، آنگاه مساله برکناری او از قدرت در روز پایانی ممکن است جدی‌تر شود و حتی در صورت اقدامی غیرقابل قبول، جمهوری‌خواهان هم از اقدام‌های عملی علیه او که بتواند آینده سیاسی‌اش را کاملا با مشکل مواجه کند، حمایت کنند. ترامپ از روزی که در پی فشارهایی وادار شد حمله به کنگره امریکا را محکوم کند، شاهد رفتارهایی متفاوت از سوی او هستیم و اقدام‌های هیجانی، غیرعقلانی و شگفتی‌ساز از او شاهد نیستیم. دیگر ترامپی که هر ساعت یک خبر و شگفتی تازه ایجاد می‌کرد، در 10روز گذشته ندیده‌ایم و بعید می‌دانم در این ساعات باقیمانده هم دست به کاری بزند که همه شگفت‌زده شوند. نهایتا تا لحظه‌ای که جو بایدن، روی انجیل دست بگذارد و سوگند یاد کند، به لحاظ قانونی دونالد ترامپ همچنان رییس‌جمهور است و از تمام اختیارات ریاست‌جمهوری همچنان برخوردار است، اینکه او در این روز آخر قصد داشته ‌باشد از چنین اختیاراتی چه استفاده‌ای ببرد، هنوز بر کسی روشن نیست و باید منتظر ماند تا این واپسین روز ریاست‌جمهوری پرفراز و نشیب و پرشگفتی هم به پایان برسد.