چاپ

ایران پرسمان - مجله ایلیاد /بالا آمدن سطح آب اقیانوس‌ها، تهدید‌کننده‌ی زندگی میلیون‌ها انسانی است که در ارتفاعات پایین نزدیک اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند. با این حال، بسیاری از کسانی که در کنار دریاچه‌ها و دریاهای داخلی قاره‌ها زندگی می‌کنند، آرزوی افزایش سطح آب‌های خود را خواهند داشت. مطالعه‌ی جدیدی که بر روی دریای خزر انجام شده، نشان می‌دهد این دریا به‌عنوان بزرگ‌ترین دریاچه‌ی جهان در معرض خطر جدی است.
خزر را دریا می‌خوانند، زیرا مساحت بسیار زیادی دارد و آب آن شور است؛ شوری آب خزر یک‌سوم آب اقیانوس‌ها است، ولی در واقع خزر دریاچه است. انسان‌هایی که در نزدیکی خزر زندگی می‌کنند به خاطر ماهیگیری، حمل و نقل و جلگه‌های اطراف دریاچه، وابسته‌ به آن هستند.
از سال 1990 تا کنون، سطح این دریاچه سالانه چند سانتی‌متر کاهش داشته است. مطالعه‌ی جدیدی که در مجله‌ی Communications Earth and Environment به چاپ رسیده، نشان می‌دهد که اگر مداخله‌ی جدی در این زمینه صورت نگیرد، کاهش سطح خزر به مرزهای خطرناکی خواهد رسید.
گرمایش جهانی باعث می‌شود که تبخیر از دریاچه‌هایی مانند خزر بسیار سریع‌تر انجام شود. برای برخی از دریاچه‌ها، تبخیر آب با افزایش بارندگی جبران می‌شود، ولی در برخی از این دریاچه‌ها کاهش بارندگی نیز مزید بر علت خواهد بود.
دکتر «فرانک وسلی» از دانشگاه اوتریخت و همکارانش، محاسبات مربوط به دریای خزر را انجام داده و به این نتیجه رسیده‌اند که تا سال 2100 سطح آب این دریا بین 9 تا 18 متر کاهش پیدا می‌کند؛ دو برابر چیزی که در گذشته تصور می‌شد. با این میزان کاهش سطح، 24 تا 34 درصد از سطح دریای خزر از بین خواهد رفت.
کم‌عمق‌ترین بخش خزر، در واقع تازه‌ترین بخش آن در شمال دریا است که بیشترین آسیب را از کاهش سطح آب خواهد دید. آسیب‌های زیست محیطی در اثر این اتفاق می‌تواند شعله‌ی جنگ بین پنج کشور اطراف دریا را روشن کند.
دکتر وسلی می‌گوید: «اگر دریای شمال در شمال اروپا دو تا سه متر کاهش سطح داشته باشد، دسترسی به سواحلی مانند روتردام، هامبورگ و لندن با مشکل مواجه خواهد شد. کشتی‌های ماهیگیری و دیگر وسایل حمل و نقل دریایی با مشکلات جدی روبه‌رو خواهند شد و همه‌ی کشورهای دارای مرز با این دریا، متضرر می‌شوند.»
حتی اگر فعالیت‌های انسانی نیز متوقف شوند، دریاچه‌هایی مانند خزر در معرض خطر خواهند بود. دریاچه‌ی چاد در آفریقا در ابتدا شرایطی مشابه خزر داشته، ولی فعالیت‌های انسانی تنها در از بین رفتن یک درصد پایانی آن تاثیر داشته است و بقیه‌ی آن به‌صورت طبیعی طی چندین قرن اتفاق افتاده است.