چاپ

ایران پرسمان -
خطیب اصولگرا به دنبال چیست؟
k ١.٨
٠
شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
ماجرای شفافیت آرای نمایندگان که در زمان رأی‌گیری برای لوایح FATF مطرح شده بود، دوباره با سخنرانی تند یک روحانی اصولگرا داغ شده است. آن زمان مجلس به طرح دوفوریت شفافیت آرای نمایندگان به دلایل مختلفی رأی نداد اما در آستانه انتخابات مجلس دهم به نظر می‌رسد که طرح دوباره این ماجرا آن هم از جایی خارج از مجلس اهداف دیگری را دنبال می‌کند. بعد از سخنرانی تند و حمله تیز علیرضا پناهیان به مجلس که نمایندگان را با الفاظ نادرستی خطاب قرار داده است، بخشی از نمایندگان مجلس به‌ویژه اعضای فراکسیون امید به آن واکنش نشان دادند. جالب است که پناهیان و دیگر اصولگرایانی که در فضای مجازی هشتگ شفافیت آرا را دنبال می‌کنند، به هیچ عنوان دغدغه شفافیت در دیگر ارکان تصمیم‌ساز مبتنی بر رأی‌گیری را ندارند. همین مسئله شبهه سیاسی‌کاری را در رفتار این جماعت بیشتر تقویت می‌کند.
پناهیان به نمایندگان مجلس شورای اسلامی انتقاد کرده و در سخنان تندی که فایل ویدئویی آن منتشر شده گفته است: «هرچه نماینده انتخاب می‌کنی، اکثریت رأی می‌دهند که رأی نماینده‌ها شفاف نباید باشد. چه خبرتونه؟ بعد به صورت بسیار جاهلانه و احمقانه می‌گویند مگر می‌خواهید تفتیش عقاید کنید؟ مگر شما آنجا رأی به عقاید می‌دهید؟ غلط کردید شما. به عقاید چه ربطی دارید؟ بگو به چی رأی دادی به چی رأی ندادی؟ غلط می‌کنید براساس عقاید رأی بدهید، براساس کار کارشناسی باید رأی بدهید و من می‌خواهم بدانم برای چی رأی دادی یا ندادی؟ چرا با شفاف‌سازی رأیتان در مجلس مخالفت می‌کنید؟» وی سپس فریاد می‌زند: «آی! مجلس شورای اسلامی آدم باش! کی به شما حق داده شفاف رأی ندهید؟ کی به شما اجازه داده شفاف‌رأی‌دادن را تفتیش عقاید بدانید؟ رأی براساس کار کارشناسی. بگویید چه غلطی می‌کنید! چی را از ملت پنهان می‌کنید؟».
نکته‌ای که کسی تاکنون از پناهیان نپرسیده این است که چرا در هیچ‌کدام از مجالس گذشته چنین درخواستی را مطرح نکرده است؟ چرا در مجلس نهم که اتفاقا همه همفکران او بودند و هر درخواستی بسیار ساده‌تر اجابت می‌شد، این درخواست گفته نشد تا اکنون این‌چنین فریاد او بلند نشود؟ و آیا در صورتی که مجلس آینده هم به دست هم‌جناحی‌های او بیفتد بازهم با این شدت و حدت این خواسته را دنبال می‌کند؟ نکته مهم‌تر این که مدت‌هاست بسیاری از فعالان سیاسی خواستار شفافیت رفتار نهادهای دیگر به ویژه شورای نگهبان در امر تأیید یا رد صلاحیت‌ها هستند. حتی خواستار اینکه شرح مذکرات اعضای شورای نگهبان مانند مجلس حداقل اگر زنده از رادیو پخش نمی‌شود اما بعدا گزارش شفاف آن منتشر شود؛ اتفاقی که تاکنون نیفتاده است. عباسعلی کدخدایی هربار در مواجهه با پرسش شفافیت به این اشاره می‌کند که در قانون، شورای نگهبان ملزم به انتشار مذکراتش یا شفافیت آرائش نیست. این در حالی است که قانون مجلس را هم ملزم به چنین چیزی نکرده بلکه خود مجلسیان طرح را در این باره به صحن بردند که صرفا دوفوریتش رد شد نه کلیتش. این در حالی است که شورای نگهبان حتی حاضر به طرح این مسئله هم نیست. سال‌هاست برای مردم این سؤال مطرح است که چرا فلان افراد رد صلاحیت می‌شوند یا چرا فلان مصوبه مجلس که از سوی دولت یا خود نمایندگان ارائه می‌شود، در شورای نگهبان به استناد کلی مخالفت با شرع یا قانون اساسی رد می‌شود. نه تنها توضیح مکفی بیشتری وجود ندارد بلکه حتی مردم نمی‌دانند که از میان این 12 حقوق‌دان و فقیه عضو شورای نگهبان کدام‌یک نظر موافق یا مخالف داشته‌اند.
مورد بعدی مجلس خبرگان است و مجمع تشخیص مصلحت نظام. رأی‌گیری در آنجا هم شفاف نیست. مثلا کسی نمی‌داند که هنگام انتخاب رئیس و نواب رئیس مجلس خبرگان چه کسانی به چه کسی رأی داده‌اند. همه مذاکرات این مجلس هم محرمانه است. بسیاری از مصوبات سرنوشت‌ساز مجمع تشخیص مصلحت نظام که ذیل سیاست‌های کلی نظام یا سیاست‌های کلی انتخابات اخیر تصویب شده، موافق و مخالفانش نامعلوم‌اند. در ماجرای لوایح مهم و سرنوشت‌ساز FATF هم که مجلس آن را تصویب کرد ولی شورای نگهبان تأیید نهایی آن را منوط به موافقت مجمع تشخیص مصلحت نظام کرد، وضعیت کاملا غیرشفاف بود. مشخص نبود دقیقا چه افرادی با آن مخالف بودند و چه افرادی موافق که درنهایت باعث شد این لوایح در مجمع تشخیص مصلحت نظام به کل طرح نشود و حتی به رأی‌گیری هم نرسد و مسکوت بماند.
این سخنران اصولگرا کیست؟
پناهیان متولد سال 1344 است. از سال 1356 در کنار تحصیلات معمول دروس حوزوی را هم فراگرفت و از سال 1362 در دروس خارج مقام معظم رهبری و آیات عظام وحید خراسانی، جوادی‌آملی و سیدمحمدکاظم حائری شرکت کرد. همان سال‌ها به فعالیت تبلیغاتی روی آورد و در رشته روان‌شناسی هم مدرک دانشگاهی گرفت. از سمت‌های او می‌توان به معاون فرهنگی لشکر 27 محمدرسول‌الله در دوران دفاع مقدس، نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها و عضویت مرکز جهانی علوم اسلامی اشاره کرد. او همچنین مدرسه علمیه دارالحکمه را در تهران تأسیس کرد و اداره آن را برعهده دارد. بیش از 10 سال، هم‌زمان با تدریس در دانشگاه هنر، مسئولیت نهاد این دانشگاه را نیز بر عهده داشته و در کنار آن مشاوره در نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها را عهده‌دار است. آن‌گونه که بررسی رزومه پناهیان نشان می‌دهد، بسیار سخت می‌توان قبول کرد او منتقد جدی زندگی کارمندی باشد؛ چه آنکه در این سال‌ها همواره زندگی‌اش از طریق حقوق کارمندی گذشته است. مگر آنکه به قول فلاحت‌پیشه در هر منبری که می‌رود، پاکتی در جیب او گذاشته باشند که به خاطر حقوق ماهانه خود نگرانی نداشته باشد.
نمایندگان در پاسخ به توهین‌های پناهیان چه گفتند؟
شفافیت رأی در محاصره نزاع‌های سیاسی
شرق: فریاد می‌زند: «آی مجلس شورای اسلامی آدم باش! کی به شما حق داده شفاف رأی ندید؟»؛ مطالبه شفافیت، آن‌هم در قالب چنین جملاتی از زبان یک روحانی جنجال زیادی راه انداخته؛ جملاتی که در منبر سخنرانی محرم به زبان رانده شده است؛ از واکنش تقریبا همسوی نمایندگان از طیف‌های مختلف مجلس گرفته تا شهروندان و مطالبه شفافیت آرا. موضوع شفافیت رأی نمایندگان البته جدید نیست؛ اما گویا رأی‌نیاوردن دو‌فوریت بررسی طرح شفافیت آرا در مجلس، بار دیگر آن را مطرح کرده است. بااین‌حال، برخلاف سخنان پناهیان، این طرح در مجلس رد نشده و تنها دو‌فوریت بررسی آن رأی نیاورده است. این یعنی طرح یادشده باید به صورت عادی در روند بررسی مجلس قرار بگیرد. پناهیان اما در‌حالی‌که صدایش هر لحظه بالاتر می‌رفت، سخنانش را خطاب به نماینده‌ها چنین ادامه داد: «کی به شما اجازه داده که شفاف رأی‌دادن را تفتیش عقاید بدونید؟ رأی بر اساس کار کارشناسی، بگو چه غلطی دارید می‌کنید؟ چی رو از ملت دارید پنهان می‌کنید؟».
مطالبه شفافیت از سوی چه کسانی
سخنان پناهیان صدای نماینده‌ها را درآورده است؛ آن‌هم در روزهایی که مجلس در تعطیلات به سر می‌برد. محمود صادقی، رئیس فراکسیون شفاف‌سازی مجلس که اقدامات زیادی را هم برای شفافیت پارلمانی انجام داده، در این رابطه نوشت: «شفافیت از لوازم دموکراسی است؛ عربده‌کشی برای شفافیت از جانب اشخاصی که به... تمامیت‌خواهی شهره‌اند، بیشتر به جوک شبیه است». عبدالکریم حسین‌زاده، نایب‌رئیس فراکسیون امید، نیز نوشت: «دستگاه نظارتی متوجه است که رد نفوذ را در جایی جست‌وجو کند که...
بی‌طرفانه ورود کنید و این اهانت به رأی ملت را بی‌پاسخ نگذارید». نماینده نقده سؤالی هم از پناهیان پرسید: «پناهیان نگران شفافیت، به طرفدارانش بگوید قیمت توهین‌پراکنی چند؟».
پناهیان به‌تازگی به رئیس‌جمهوری نیز حمله کرده بود. پیش از آن نیز رئیس دولت اصلاحات هدف حملات و توهین‌های این روحانی قرار گرفته بود. در ادامه واکنش‌ها، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نوشت: «شخصا با مصاحبه‌های هر‌روزه‌ام، هیچ رأی پنهانی نداشته‌ام؛ اما باید به حال و روز مجلس ایران گریست که برخی منبرنشین‌های پاکتی این‌گونه بی‌ادبانه به آن توهین می‌کنند. کاش خودشان جهت روشنگری ملت شفاف بگویند برای پراکندن این عربده‌های غیراخلاقی، پاکت چندمیلیونی دریافت می‌کنند؟». علیرضا رحیمی، دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و عضو هیئت‌رئیسه مجلس، از زاویه دیگری سخنان پناهیان را نقد کرد: «آقایی که از منبر امام حسین، توهین ترویج می‌کند و به نام هیئت‌های منسوب به رزمندگان وعظ می‌نماید، آیا با بددهنی و اهانت به مردم و مجلس همچنان شایسته عنوان واعظ است؟ از منبر حسینی باید ادب و کرامت حسین(ع) ترویج شود نه بی‌حرمتی و اهانت. از ارکان نظام دم می‌زنند و هر بار به یک رکن می‌تازند».
FATF، آغاز ماجرای شفافیت
شفافیت آرای نمایندگان را ابتدا اصلاح‌طلبان مجلس در قالب طرحی ارائه کردند. محمدجواد فتحی، عضو کمیسیون حقوقی، طراح این طرح بود. اصولگرایان اما درست در آستانه رأی‌گیری لوایح مرتبط با FATF سعی کردند پرچم‌دار شفافیت رأی شوند. به همین دلیل به سرعت طرحی را ارائه کردند که با طرح امیدی‌ها تلفیق شد؛ اما نتوانست رأی مجلس را بگیرد؛ چرا‌که نماینده‌ها اعتقاد داشتند شفافیت آرا در این مقطع اهداف سیاسی را دنبال می‌کند. بهرام پارسایی، عضو فراکسیون امید نیز در واکنش به سخنان پناهیان به سابقه تاریخی شفافیت اشاره کرد و نوشت: «وعاظ خاصى که با آزادی بیان مطلق تا حد توهین به مجلس از تریبون وعظ، به منتخبین ملت هتاکى می‌کنند، آیا مردم را مجاز می‌دانند که با همین صراحت، درباره غیرمجلسی‌ها هم اعتراض کنند؟ به شعور ملت احترام بگذارید. هم مردم می‌دانند و هم شما که چرا شفافیت آرا، در زمان تصویب FATF دغدغه‌تان شد».
واکنش حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری، نیز در همین زمینه بود: «به خاطر رقابت‌های سیاسی شب‌های‌ محرم را حرام نکنیم. خود را موسی و دیگران‌ را فرعون، خود را علی‌ و دیگران را معاویه، خود را حسین و دیگران را یزید نام‌گذاری‌ نکنیم». موضوع دیگری که برخی نماینده‌ها به آن اشاره کرده‌اند، آشنا‌نبودن این روحانی به سازوکارهای بررسی طرح در مجلس است. اسدالله عباسی، سخنگوی هیئت‌رئیسه، در این راستا خطاب به پناهیان گفت: «او اصلا معنی دو‌فوریت را نمی‌داند». غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده رشت، نیز به این ناآگاهی اشاره کرد و به «فارس» گفت: «ایشان از روی بی‌اطلاعی از اصل تصمیم‌گیری مجلس و ناآگاهی از عدم تصویب دو‌فوریت طرح شفافیت این حرف را زده است؛ چراکه مجلس تنها با دوفوریت طرح شفافیت آرا مخالفت کرده بود؛ زیرا تصویب دوفوریت، مطابق آیین‌نامه داخلی مجلس، صرفا مربوط به جلوگیری از ضرورت وقوع خسارت احتمالی و فوت فرصت است، نه موارد دیگر». این نماینده مجلس از پناهیان پرسید: «ضمن اینکه چطور شده یک‌مرتبه یادشان افتاده بعد از 40 سال باید رأی نمایندگان شفاف‌سازی شود؟ بد نیست بگویند چرا در 9 دوره قبلی چنین مطالبه‌ای وجود نداشت و سکوت کرده بودند؟».
نزاع‌های سیاسی و شفافیت رأی
تاکنون رئیس مجلس به سخنان این فرد واکنش نشان نداده است. هر چند بهارستان این روزها جلسه ندارد. با این همه، محمد کاظمی، نماینده امیدی مجلس، از هیئت‌رئیسه مجلس، به‌ویژه علی لاریجانی، درخواست کرده تا از پناهیان به اتهام توهین و اهانت به نمایندگان مجلس که به‌زعم او توهین و اهانت به مردم محسوب می‌شود، اعلام شکایت و جرم کند. کاظمی در گفت‌وگو با «خبرآنلاین» افزود: «همچنین آقای پناهیان به این امر نیز جاهل و ناآگاه است‌ که منبری که ایشان روی آن سخن می‌گوید، مردم آن را به‌عنوان جایگاه پیامبر می‌شناسند. متأسفانه ایشان واعظ غیر‌متعظ شده است. واعظی که می‌خواهد روی منبر مردم را وعظ کند باید قبل از آن خودش اخلاق، ادب، متانت و حرمت را یاد گرفته باشد، بعدا از این منبر مردم را موعظه کند. پس ابتدا باید برای ایشان کلاس ترتیب داده و ایشان نسبت به شناخت قوانین کشور یک دوره کارآموزی طی کنند». کاظمی البته تأکید کرد که هرچه به انتخابات نزدیک می‌شویم دایره بی‌اخلاقی گسترش پیدا می‌کند. این نماینده اصلاح‌طلب از دادستان به عنوان مدعی عموم خواست که به این پرونده ورود کند: «البته توهین به مقامات، نیاز به شاکی خصوصی ندارد. من به دادستان تهران عرض می‌کنم که بر‌اساس مقررات قانون مجازات اسلامی توهین به مقامات که از جمله نمایندگان هم از مقامات سیاسی کشور محسوب می‌شوند، برای تعقیب توهین‌کننده، نیاز به شاکی خصوصی نیست.
معتقدم اگر این سخنان در تهران عنوان شده دادستان تهران و اگر در قم یا هر استان دیگری عنوان شده است دادستان حوزه قضائیه مربوطه می‌باید برای آقای پناهیان تشکیل پرونده دهد و از لحاظ قضائی ایشان را تعقیب کند». دغدغه شفافیت از زبان اصولگرایان تندرو سؤالات دیگری را هم مطرح کرده است. برخی پرسیدند که چطور ممکن است آنها به شفافیت اعتقاد داشته باشند اما مخالف سرسخت پیوستن به FATF باشند. چرا که FATF نیز سازوکاری برای شفاف شدن مبادلات مالی و بانکی کشورها است و نپیوستن به آن همان‌طور که دولتی‌ها گفتند تبادلات مالی ایران با سایر کشورها را دچار مشکل می‌کند. محمد‌علی وکیلی عضو هیئت‌رئیسه مجلس در این باره نوشت: جالب است بدانید هیچ‌گاه طرح شفافیت آرای نمایندگان در مجلس رد نشد! تنها نمایندگان به «دو فوریتی بررسی این طرح» رای ندادند. علتش مشخص است؛ در این وانفسای مشکلات، نمایندگان فوریت را به طرح‌های دیگر دادند. دوفوریت درخصوص طرح های اورژانسی صادق است نه هر طرح مهم غیراورژانسی. لذا نمایندگان هیچ گاه با خود طرح مخالفتی نکردند. این همه دادوبیداد و درشتی و زشتی بر منبر پیامبر علیه کاری بود که هیچ گاه انجام نشد! خطیب شهیر با این سطح از آگاهی، زور میزند که رگ و صدایش را کلفت کند!» وی پیش از این به «شرق» گفته بود که وقتی لوازم ابتدایی شفافیت را قبول ندارید صحبت از شفافیت شبیه «شوآف» است. البته شفافیت رأی نمایندگان از جمله مطالباتی است که باید فارغ از نزاع‌های سیاسی و جناحی در دستور کار پارلمان قرار بگیرد.