چاپ

ایران پرسمان -
مذاکره مرده
k ١.٣
٠
اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
شهاب شهسواری | مذاکرات امریکا با گروه شبه‌نظامی طالبان، دست‌کم برای آینده نزدیک «مرده است.» دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا، روز دوشنبه در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی در مورد مذاکرات میان دولت امریکا و گروه شبه‌نظامی طالبان در افغانستان برای خروج نظامیان امریکایی از این کشور گفت: «مرده، مرده، تا جایی که به من مربوط است مذاکرات مرده است.» مذاکرات یک‌ساله نمایندگان دولت امریکا با شبه‌نظامیان طالبان، با مدیریت زلمای خلیل‌زاد، فرستاده ویژه وزارت خارجه امریکا در امور افغانستان پیگیری می‌شد. هفته پیش، خلیل‌زاد اعلام کرده‌بود که بر اصول توافق با طالبان به یک تفاهم رسیده است و به زودی این توافق توسط دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا امضا خواهد شد. براساس جزییاتی که خلیل‌زاد از این توافق اعلام کرده‌بود، امریکایی‌ها توافق کرده‌بودند تا 5 هزار نظامی امریکایی در طول 5 ماه آینده، از افغانستان خارج شوند و 5 پایگاه نظامی امریکا در مرکز افغانستان تعطیل شود، به ازای این گام، طالبان تعهد می‌داد که رسما حمایت خود را از گروه القاعده کنار بگذارد و اجازه عملیات تروریستی فرامرزی به این گروه ندهد. با وجود اعلام توافق میان طرفین، طالبان در طول هفته‌های گذشته حملات خود را به پایتخت افغانستان افزایش داد؛ از جمله حمله به یک ایست بازرسی در مرکز کابل که باعث کشته‌شدن 11 شهروند افغان و یک نظامی امریکایی شد. رییس‌جمهور امریکا اعلام کرده که این حمله باعث شده است تا برنامه او برای امضای توافق با طالبان لغو شود و مذاکرات با این گروه را مرده اعلام کند. دونالد ترامپ، سرمایه‌گذاری زیادی برای پایان دادن به حضور نظامی امریکا در افغانستان بعد از 18 سال کرده‌بود. رسانه‌های امریکایی می‌نویسند که با وجود مخالفت مشاوران ارشد و مقام‌های بلندپایه امریکایی، ترامپ شخصا علاقه‌مند بود تا پیش از انتخابات 2020 ریاست‌جمهوری امریکا، با اعلام عقب‌نشینی از افغانستان، به عنوان یک دستاورد قابل اتکا برای انتخابات پیش رو، به جنگ 18 ساله امریکا در افغانستان به عنوان طولانی‌ترین جنگ فرامرزی تاریخ ایالات متحده پایان دهد.
ترامپ پیش از حضور در جمع خبرنگاران و اعلام مرگ مذاکرات با طالبان، شنبه شب در حساب کاربری توییتر خود خبر داده‌ بود که یک دیدار محرمانه برنامه‌ریزی شده برای روز یکشنبه میان خودش و رهبران گروه طالبان را لغو کرده است. به نوشته ترامپ قرار بود روز یکشنبه او به صورت جداگانه با رهبران ارشد گروه شبه‌نظامی طالبان و همچنین اشرف غنی، رییس‌جمهور این کشور در اقامتگاه کمپ‌دیوید دیدار و گفت‌وگو کند. رییس‌جمهور امریکا در توییت خود ضمن اشاره به حمله انتحاری طالبان که باعث کشته‌شدن یک نظامی امریکایی شد، نوشت: «من بلافاصله [بعد از شنیدن خبر حمله انتحاری] این ملاقات را لغو کردم. چه جور آدم‌هایی برای تقویت موضع خودشان در مذاکرات 12 آدم بی‌گناه را می‌کشند؟ موقعیت آنها در مذاکرات بهتر نشد که بدتر هم شد. اگر نمی‌توانند با آتش‌بس درباره مذاکرات صلح به این مهمی موافقت کنند و حتی 12 آدم بی‌گناه را می‌کشند، لابد نمی‌توانند برای رسیدن به یک توافق معنی‌دار هم مذاکره کنند. چند دهه دیگر می‌خواهند بجنگند؟» در واکنش به اظهارات ترامپ در مورد توقف مذاکرات با طالبان، سخنگوی این گروه شبه‌نظامی گفته است که بیشترین ضرر از توقف مذاکرات متوجه امریکایی‌ها خواهد شد و امریکایی‌های بیشتری جان خود را در افغانستان از دست خواهند داد.
بلافاصله بعد از اظهارنظر ترامپ در مورد توقف مذاکرات، ژنرال کنت مکنزی، فرمانده نیروهای سنتکام امریکایی که برای سفری به افغانستان رفته است، اعلام کرد که شدت حملات امریکا در افغانستان بیشتر خواهد شد. این ژنرال امریکایی، اظهار کرد: «طالبان دست خود را در مذاکرات بسیار بالا گرفته‌اند، ما آرام نمی‌نشینیم و شدت حملات خود را افزایش خواهیم داد.» این ژنرال امریکایی، در واکنش به طالبان در مورد کشتن تعداد بیشتر نظامیان امریکایی گفته است که امریکایی‌ها در افغانستان «بی‌دفاع» نخواهند ماند. اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان هم ضمن انتقاد تلویحی از مذاکرات امریکا با طالبان تاکید کرد: «صلح واقعی بدون آنکه اول آتش‌بسی شکل بگیرد امکان‌پذیر نخواهد بود.»
اختلاف در کاخ سفید
در طول هفته‌های گذشته، گروهی از مقام‌های امریکایی به صورت علنی یا خصوصی مخالفت‌شان را با توافق و روند مذاکرات زلمای خلیل‌زاد با گروه طالبان اعلام کرده‌بودند. لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه از جمله اصلی‌ترین مخالفان این توافق بود که در طول هفته‌های گذشته بارها و بارها با حضور در شبکه‌های تلویزیونی امریکایی خروج نظامیان کشورش از افغانستان را «زمینه‌ساز 11 سپتامبر جدید» عنوان کرده‌بود. همزمان واشنگتن پست گزارش داده‌بود که جان بولتون، مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور به‌شدت با این مذاکرات مخالف است و به همین دلیل از روند تصمیم‌گیری در مورد آن کنار گذاشته‌شده است. تازه‌ترین ادعا در مورد مخالفان با این مذاکرات، بعد از لغو دیدار کمپ‌دیوید منتشر شد. به نوشته سی‌ان‌ان، منابع آگاه از مخالفت مایک پنس، معاون رییس‌جمهور امریکا با برگزاری چنین دیداری در کمپ‌دیوید خبر داده‌اند. هر چند دونالد ترامپ، دوشنبه شب با انتشار پیامی در حساب کاربری شبکه اجتماعی توییتر خود این خبر را تکذیب کرده است و ادعا کرد «رسانه‌های کذاب تلاش می‌کنند تا تصویری پرهرج و مرج از کاخ سفید نشان دهند، چنین چیزی وجود ندارد.»
سالگرد 11 سپتامبر
زمان‌بندی نشست محرمانه رییس‌جمهور امریکا با سران طالبان در آستانه هجدهمین سالگرد عملیات تروریستی 11 سپتامبر، با انتقادهای تندی از سوی هم‌حزبی‌های ترامپ مواجه شد. لیز چینی، نماینده کنگره امریکا با انتشار پیامی در توییتر نوشت: «کمپ‌دیوید جایی بود که رهبران امریکایی برای نقشه واکنش‌مان به القاعده که تحت حمایت طالبان 3000 امریکایی را در عملیات 11 سپتامبر کشت، گرد هم آمدند. هیچ عضوی از طالبان هرگز نباید پایش را در این مکان بگذارد.» آرون دیوید میلر، مشاور پیشین وزارت خارجه امریکا در یو‌اس‌ای‌تودی می‌نویسد: «این نشست قرار بود سه روز پیش از سالگرد حملات تروریستی 11 سپتامبر انجام شود. هرچند طالبان، القاعده نیست اما طالبان این گروه تروریستی را میزبانی و حمایت کرده است و همچنین سال‌ها از تسلیم کردن طراح حمله 11 سپتامبر، اسامه بن‌لادن خودداری کرد. طالبان تا همین امروز به صورت دوره‌ای با گروه‌های مختلف جهادی همکاری کرده است.»
احتمال از سرگیری مذاکرات
مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا تاکید کرده است که مرگ مذاکرات با طالبان همیشگی نیست و اگر این گروه به تعهدات خود عمل کند، احتمال از سرگیری مذاکرات میان دو طرف وجود دارد. وی روز یکشنبه در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان تاکید کرد: «اگر طرف مقابل نخواهد به تعهداتش در توافق عمل کند، ما از توافق عقب‌نشینی می‌کنیم. آنها یک امریکایی را کشته‌اند و اصلا درست نیست که برای این کار جایزه بگیرند.» وی گفته است در شرایط مناسب ممکن است مذاکرات از سر گرفته‌ شوند. دونالد ترامپ هم در گفت‌وگو با خبرنگاران تاکید کرد که همچنان به عقب‌نشینی از افغانستان علاقه‌مند است، اما این کار را در موقعیت مناسب انجام خواهد داد. این مقام امریکایی در گفت‌وگو با شبکه خبری ای‌بی‌سی امریکا به صورت تلویحی وجود اختلاف در دولت در مورد توافق با طالبان را تایید کرد و گفت: «به هر حال گفت‌وگوهایی میان مقام‌ها در مورد بهترین نتیجه‌ای که می‌توان از مذاکرات گرفت وجود دارد.» وی در توجیه دعوت از سران طالبان برای حضور در کمپ‌دیوید گفت: «در کمپ‌دیوید گفت‌وگوهای زیادی در مورد جنگ وجود داشت، اما در مورد صلح هم خیلی اتفاق‌ها در این اقامتگاه افتاده است. در طول تاریخ خیلی بازگیران بدی به این مکان سفر کرده‌اند. آنجا یک مکان مهم تاریخی است.»