چاپ

ایران پرسمان - جشنی برای «سووشون»
١٨
٠
خراسان / حالا 50 سال از انتشار یکی از مهم‌ترین رمان‌های ادبیات فارسی می گذرد. «سووشون» به قلم سیمین دانشور در این سال‌ها به چاپ 24 رسیده و به 10 زبان مختلف ترجمه شده است. این، یعنی سووشون همچنان محبوب است و نسل‌های مختلفِ کتاب‌خوان، مشتاق خواندن اش هستند. در ادامه چند نکته کمتر گفته شده از این رمان مهم معاصر را می‌خوانید.
شخصیت‌هایی از دلِ زندگی
داستان سووشون در شیراز، زادگاه نویسنده می‌گذرد و بعضی از شخصیت‌های آن برآمده از دوران کودکی و نوجوانی سیمین دانشور در این شهر است. او در مصاحبه با مجله «هنر و ادبیات امروز» در این باره می‌گوید: «شخصیت دکتر عبدا... خان پدرم است. کم از او نوشته شده، ولی در هر حال او را از تصویر پدرم ساختم. بعضی از نویسندگان به خاطرات کودکی‌شان می‌چسبند و از آن فراتر نمی‌روند، اما خدا کند من بتوانم برداشت و نظرم را از جهان پیرامونم، در دوران پیری هم منعکس کنم». سووشون را می‌توان یکی از بهترین نمونه‌های ادبیات بومی ایران نامید. این داستان با توصیف فضای عقدکنان دختر حاکم شیراز در عمارت باغ سالاری آغاز می‌شود. این عمارت که مربوط به دوره قاجار است، حالا جزئی از یک هنرستان فنی شده و با این که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، گرد و غبار فراموشی بر رویش نشسته است.
قصه‌سازی‌های سیمین و جلال
سیمین دانشور در مصاحبه با «هنر و ادبیات امروز» درباره کمک‌هایی که او و جلال آل احمد در زمینه نویسندگی به یکدیگر می‌کردند، می‌گوید: «گذشته از خواندن نوشته‌های هم و ابراز عقیده، بچگانه به نظر می‌رسد، اما مثلاً یکی از کارهای ما این بود که در مواقع پیاده‌روی هر عابری را که از دور می‌دیدیم، جلال می‌گفت سیمین تو قصه او را برایم بگو. من می‌گفتم و بعد جلال قصه او را می‌ساخت و از تفاوت ساخت جلال و من، هر دومان حیرت می‌کردیم. جلال بیشتر بُعد سیاسی را در نظر می‎‌گرفت و من بُعد عاطفی و اجتماعی. گفتم که هر چه می‌نوشتیم به هم نشان می‌دادیم، اما اصولاً من نمی‌گذاشتم جلال دست توی کارم ببرد. به حد کافی از سبک جلال تقلید می‌کردند من دیگر نمی‌خواستم مقلد جلال باشم». به گفته سیمین دانشور، سووشون پیش از مرگ جلال نوشته و چاپ هم شده بود، اما جلال آن را ندید. دانشور سووشون را با این جملات آغاز کرده است: «تقدیم به دوست که جلال زندگی‌ام بود و در سوگش به سووشون نشسته‌ام».
نویسنده: الهه آرانیان