چاپ

ایران پرسمان - نمی خواهم وارد جنگ شوم
٨٦١
٠
فرهیختگان / متن پیش رو در فرهیختگان منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
حمله بی‌سابقه انصارالله به تجهیزات نفتی آرامکو از همان ابتدا انگشت‌اتهام سعودی و هم‌پیمانان آمریکایی آن را به‌سوی ایران نشانه رفت. این البته در حالی بود که حوثی‌ها بلافاصله مسئولیت این عملیات را برعهده گرفتند و سخنگوی نیروهای مسلح یمن وابسته به انصارالله اعلام کرد یگان پهپادی ارتش و کمیته‌های مردمی این کشور دو پالایشگاه بقیق و خریص را در قالب عملیات دوم «توازن بازدارندگی» هدف گرفته‌اند. حمله‌ای که حساب و کتاب سعودی درباره توان نظامی محور مقاومت را بدجور درهم ریخت و منجر به توقف نیمی از صادرات نفت عربستان و رسیدن قیمت این کالا به بالاترین میزان خود در چهارماه گذشته شد.
«سی‌ان‌ان» این عملیات را به‌لحاظ نظامی سرفصل جدیدی در محاسبات تسلیحاتی ارزیابی کرد و نوشت: «ترکیبی از چند موشک کروز و پهپاد که روی هم یک‌میلیون دلار هم نمی‌ارزیدند، توانستند با عبور از بالای سر تجهیزات چندمیلیارد دلاری که عربستان خریداری کرده به تاسیسات آرامکو ضربه بزنند و پنج درصد تولید نفت جهان را مختل کنند.»
گذشته از آن به‌طور مشخص مهم‌ترین سوال درخصوص این حملات آن بود که اگر پهپاد‌های حوثی‌ها این حجم از آسیب را به تولید نفت سعودی وارد کرده‌اند، عملی‌شدن تهدیدات ایران درباره صادرات نفت از منطقه می‌تواند چه مقدار آسیبی به‌همراه داشته باشد؟
فارغ از ارزیابی‌های فنی، موضع آمریکا درباره مقصر ماجرا روشن بود. دونالد ترامپ، در نخستین واکنش به این حمله گفت واشنگتن آماده اقدام نظامی است. او تنها یک روز بعد از این حملات در توئیتی مدعی شد می‌داند چه کسی پشت آن بوده و گفت کشورش آماده اقدام نظامی است. ترامپ البته در این توئیت نامی از ایران نبرد، اما مقام‌های آمریکایی از آغاز اعلام حمله به تاسیسات نفتی عربستان، انگشت اتهام را به‌سوی ایران نشانه رفتند. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در این زمینه یکی از اولین‌ها بود. او ساعاتی پس از این ماجرا، تهران را مسئول تقریبا 100 حمله به تاسیسات نفتی عربستان خواند و گفت: «با اطمینان کامل اعلام می‌کنم که مقامات ایران در پشت حملات به پالایشگاه آرامکو قرار دارند.»
این‌دست مواضع البته مثل ماجرای پهپاد خیلی دوام نداشت و زودتر از آنچه تصورش می‌رفت به گردش 180 درجه‌ای دچار شد. ترامپ چند روز بعد در پاسخ به این پرسش خبرنگاران که آیا معتقد است ایران عامل این حمله بوده، اگرچه این گزاره را تلویحا تایید کرد، اما گفت «این‌طور به‌نظر می‌رسد» و بلافاصله تصریح کرد «با وجود تمام حرف‌های گفته‌شده، ما مطمئنا تمایل داریم که از جنگ [با ایران] بپرهیزیم» و افزود «نمی‌خواهم با هیچ طرفی وارد جنگ شوم.» ترامپ حتی از این هم عقب‌تر رفت و در یک پیام توئیتری نوشت: «حمله‌ای که به عربستان شد، به عربستان بود. به ما نبود. من نمی‌خواهم درگیر شوم.»
او رسما از بار توقعات شکل‌گرفته مبنی‌بر ورود نظامی به ماجرا در حمایت از عربستان شانه خالی کرد و حاکمان ریاض را به آن واداشت تا خود فکری به حال خودشان کنند.
رایان کراکر، سفیر سابق آمریکا در عراق این موضع رئیس‌جمهور ایالات متحده را صحیح دانست و تصریح کرد: «ما با عربستان پیمان نظامی نداریم و موظف به دفاع فیزیکی از این کشور نیستیم.» «سی‌بی‌اس» هم به نقل از جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا نوشت ترامپ هنوز هیچ واکنش نظامی به حملات آرامکو از پنتاگون درخواست نکرده است. رسانه‌های آمریکایی طی چند روز گذشته به نقل از مقام‌های پنتاگون نوشته بودند ترامپ در واکنش به اهداف نظامی پیشنهادی ارتش در ایران، گفته تمایلی به اقدام نظامی که عواقب آن آمریکا را به یک جنگ رویارو با ایران بکشاند، ندارد و از ژنرال‌های خود خواسته گزینه‌های بهتری برایش فراهم کنند. در این رابطه «ان‌بی‌سی» با اشاره به اختلاف درمورد نحوه برخورد با ایران در کاخ سفید نوشت اگرچه برخی مقام‌های دفاعی آمریکا خواهان استفاده از گزینه‌هایی مانند حمله به تاسیسات نفتی ایران در پاسخ به اتفاقات اخیر شده‌اند، اما در جلسه اخیر سران دفاعی آمریکا و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با گزینه‌هایی که به درگیری نظامی منجر می‌شد، مقابله کرده و خواهان استفاده از رویکردی شده که به درگیری نظامی با ایران منجر نشود.
همه اینها در حالی است که روز چهارشنبه کاشف به عمل آمد مجموعه این عقب‌نشینی‌ها ریشه در پاسخ تند ایران به تهدیدات اولیه مقامات آمریکایی داشته است. دراین‌باره رسانه‌ها نوشتند وزارت امور خارجه ایران در بدو امر در یادداشتی رسمی به سفارت سوئیس، درباره انتساب این حملات به جمهوری اسلامی هشدار داده و یادآور شده که هرگونه اقدام نظامی علیه ایران، بلافاصله پاسخ داده می‌شود و دامنه آن نیز به منشأ تهدید محدود نخواهد شد. هشداری که در ماجرای خط و نشان‌های نظامی مقامات آمریکایی بعد از انهدام پهپاد گلوبال‌هاوک هم سابقه داشت و به عقب‌نشینی‌های قابل‌تأمل و کم‌سابقه آنها منتهی شد. حالا پمپئو که برای تصمیم‌گیری درباره آخرین اقدامات مشترک به ریاض و دبی رفته، سفر خود را برای تشکیل ائتلافی دیپلماتیک دانسته و اعلام کرده است «ما می‌خواهیم ائتلافی برای دستیابی به صلح ایجاد کنیم»؛ اظهاراتی که باید آن را جدید‌ترین مصداق عقب‌نشینی‌های پیش‌گفته تلقی کرد.