چاپ

پرسمان نیوز - ولادت:
تولد ایشان در سال 1310 ه.ق در تبریز، و در بیت رفیع علم و ادب رخ داده و در آنـجـا رشد نموده است، آبـادی كـوه كمر از توابع تبریز می باشند كه تبار وی با 25 واسطه به وجود پر جود امام سجاد (علیه السلام) مـی رسـد و از آن شـجـره طـیـبـه شـاخ و بـرگ و میوه می گیرد. او فـرزنـد سید علی برادر زاده سید حسین كوه كمری تبریزی می باشد كه از مراجع مـعـروف نـجـف بودند.
تحصیلات:
ایشان تحصیلات خود را نخست در آذربـایـجان، سپس در نجف اشرف ادامه داده و در اندك مدت به درجه عالیه اجتهاد نائل آمد و در اثر بدی آب و هوای نجف و ضعف مزاج، ناچار در سال 1349 ه.ق به قم مهاجرت نمود و با آن لیاقت و استعداد ذاتی و اندوخته های علمی و فضیلتی كه داشت مورد توجه وعنایت خاص شیخ عبدالكریم حائری قرار گرفت بـحـدی كـه او را در جایگاه نماز خود دستور اقامه نماز جماعت داد و در بالای سر حرم حضرت معصومه (علیه السلام) تعیین نمود ضمن انجام نماز جماعت، به كلیه امور و مسائل مذهبی و شرعی مردم رسیدگی می نمود.
اساتید:
ایشان از حوزه درسی مرحوم سید كاظم یزدی، حدیث و از حوزه درسی مرحوم سید ابو تراب خوانساری، فقه و اصول، و از مرحوم شریعت اصفهانی، میرزا حـسـیـن نـائینی، سید محمد فیروز آبادی و شیخ ضیا الدین عراقی و دیگر اكابر وقت تلمذ نموده اسـت استاد روایـتـی ایـشـان آقـای شـیـخ عـبداللّه مامقانی، شریعت اصفهانی، سید حسن صدر، سید ابو تراب خوانساری، شیخ محمد باقر بیرجندی و والد معظم خودشان مرحوم سید علی كوه كمری بوده اند.
تدریس:
در كتاب آئینه دانشوران در مورد جلسه درس ایشان نوشته اند: یكی دیگر از جلسات تدریس فقه و اصول كه امروز رونقی بسزا دارد مجلس درس آقا سید محمد حجت است فضلا و طلا ب در این جلسه شركت دارند و جای آن مدرس مدرسه دارالشفا می باشد.
شاگردان:
شـاگـردان بسیاری از محضر پر فیض ایشان كسب علم نموده اند كه از باب تبرك و تیمن به اسامی چند نفر از آنها اشاره میكنیم.
1 ـ سید محمد حسین طباطبائی. 2 ـ شیخ ابراهیم مراغه ای. 3 ـ سید ابراهیم علوی مقبره ای. 4 ـ میرزا ابوطالب تجلیل تبریزی. 5 ـ آسید یوسف مزلقانی. 6 ـ سید ابوالقاسم تهرانی. 7 ـ شیخ نصرت تبریزی میانجی. 8 ـ ابوالمجد بروجردی. 9 ـ آقا معتمد كرمانشاهی. 10 ـ شیخ احمد عراقی. 11 ـ حاج سید مرتضی ایروانی. 12 ـ احمد قمی. 13 ـ شیخ اسحق قفقازی. 14 ـ شیخ اسداللّه كاشانی. 15 ـ سید اسداللّه ده خرقانی.
در كتاب (آثار الحجة) تعداد بیشتری را آورده اند كه طالبان تفصیل می توانند به آن كتاب مراجعه فرمایند.
تألیفات:
آثار و تألیفات ایشان عبارت است از:
1 ـ الاستصحاب. 2 ـ البیع. 3 ـ تنقیح المطالب المهمة فی عمل الصور المجسمة. 4 ـ جـامع الاحادیث و الاصول. 5 ـ حاشیة الكفایة فی الاصول. 6 ـ الصلوة. 7 ـ لوامع الانوار الفردیة فی مرسلات الآثار النبویة. 8 - مستدرك المستدرك فی استدراك مافات عن صاحب المستدرك. 9 ـ الـوقـف، كه یك كتاب استدلالی و مشحون از جواهر و لئالی است.
گفتار بزرگان:
1 - مـرحـوم مـیـرزا مـحـمـد عـلـی مدرس صاحب ریحانة الادب كه یكی از تلامذه و شاگردان ایشان می باشد در حق استاد خود می نویسند: سـیـد سـنـد، حبر معتمد مولینا الاجل سید محمد بن سید علی بن نقی بن محمد حسینی كوه كـمـری كه از سادات آبادی كوه كمر نامی از توابع تبریز، به صحت نسب و شرافت حسب، در غایت شهرت معروف می باشد نسب عالیش به سید محمد مصری ملقب به حجازی از اولاد علی اصغر بن الامـام الـسـجـاد (علیه السلام) موصول می گردد ایشان حاوی فروع و اصول، جامع معقول و منقول، فقیه كـامـل، عـالـم عـامل، عابد زاهد،محدث ثقه رجالی، دارای كمالات نفسانیه حائز مقامات معنویه مـی بـودنـد در مـضمار مسایقت گوی سبقت را از اكابر و اقران ربودند حاوی قدح معلی و مرجع تقلید گروه انبوهی از شیعیان و استاد الكل فی الكل می باشند.
2 - مرحوم استاد شهید مرتضی مطهری می نویسند: مـرحـوم حـجـت یك سیگاری بود كه تا كنون نظیر او را ندیده بودم گاهی سیگار او از سیگار دیگر بریده نمی شد بعضی از اوقات هم كه می برید بسیار مدتش كوتاه بود طولی نمی كشید كه مجددا سیگاری را آتش می زد در اوقات بیماری اكثر وقتشان صرف كشیدن سیگار می گشت وقـتی مریض شدند و او را برای معالجه به تهران بردند، در تهران اطبا گفتند چون بیماری ریوی دارید باید سیگار را ترك كنید و به سینه تان ضرر دارد ایشان ابتدا به شوخی فرموده بودند: من این سینه را برای كشیدن سیگار می خواهم اگر سیگار نباشد سینه را می خواهم چه كنم؟.
عرض كردند به هر حال سیگار برایتان ضرر دارد و واقعا مضر است، ایشان فرموده بودند واقعا مضر است گفته بودند بلی واقعا همینطور است فرموده بودند دیگر نمی كشم یك كلمه نمی كشم كار را یكسره نمود یك حرف و یك تصمیم این مرد را به صورت یك مهاجر از عادت قرار داد.
خصوصیات اخلاقی:
ایـشـان دارای حافظه قوی و ذهن وقاد و فكر صائب بودند و در مورد حافظه شان از خودشان نقل شـده است كه می فرمودند: اگر 20 سال پیش حدیثی را در بحار الانوار دیده باشم با فضل الهی هم اكنون می توانم بگویم عین روایت چه بوده و در كدام صفحه آن قرار داشته است.
و از دیگر خـصـوصیات روحی آن مرحوم این بوده است كه از تظاهر و خود نمائی گریزان بوده است او به اصـحـاب و دوسـتان خود همیشه توصیه داشت كه از تبلیغ و ترویج وی، خود داری نمایند به اهل منبر می فرمودند: راضی نیستم نام مرا بر منابر ببرید.
او از عزم و تصمیم قوی بر خوردار بوده است و این اراده های استوار و محكم است كه رجال بزرگ و تاریخ ‌ساز را می سازد و بالندگی می بخشد.
خدمات:
ایـشـان دارای آثـار ارزنده و خدمات برازنده ای بودند كه یكی از آثار بلند ایشان احیا تفسیر بزرگ (التبیان) تالیف شیخ بزرگوار طوسی (ره) می باشد.
و از دیگر خـدمات درخشان ایشان، ایجاد و احداث مدرسه بزرگ حجتیه قم است كه در هشت هزار متر مـربـع بـا 126 حـجره روشن و مجهز است (البته با مهندسی و طراحی خودشان) هم اكنون مورد اسـتـفـاده و بـهـره بـرداری طلاب و فـضـلا مـی باشد و تاكنون فضلای نامداری از آن مدرسه برخاسته اند.
یـكـی دیـگـر از خـدمات ایشان، كتابخانه نفیس و ذی قیمتی است كه در قلب مدرسه حجتیه جا گـرفـتـه اسـت و اكنون بیش از 25 هـزار جـلـد كتاب متنوع و نفیس در زمینه های كتب درسی طلا ب، تفسیر ادبیات، اخبار و احـادیـث و رجـال و تـاریـخ ‌مـی بـاشد.
رحلت:
در آخـرین روز بیماری خود، برای شكستن مهر خویش استخاره كرد آیه (و له دعوة الحق) آمد و او را به لقا اللّه بشارت داد چنانكه بر روی سنگ قبر ایشان در مدرسه حجتیه قم نیز حك شده است (و بعد ما استشار بكلام الحق فی كسر خاتمه اجیب بقوله تعالی و له دعوة الحق) امر به ثم تناول التربة الحسینیه و قال آخر زادی من الدنیا التربة فلبی دعوته زوال یوم الاثنین ثالث جمادی الاولی 1372 ه.ق).
وقـتـی خـبر مرگ سید محمد حجت به مرحوم سیدحسین بروجردی رسید در فقدان همسنگر و یار و كمك خویش فرمودند: (كمرم شكست).
مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات ـ حوزه علمیه قم