بزرگنمايي:

ایران پرسمان - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
هر چه می‌گذرد ابعاد بیشتری از مذاکرات ایران و آمریکا، بایدها و نبایدها و دستاوردها مطرح می‌شود. در ماه‌های پایانی دولت ترامپ بارها موضوع احتمال مذاکره ترامپ با ایران مطرح شد و مبادله زندانیان ایران و آمریکا، بحث از امکان مذاکره این دو کشور در آخرین ماه‌های ریاست جمهوری ترامپ را مجدداً پررنگ کرده بود.
خرداد 99 دور جدید مبادله زندانیان میان تهران و واشنگتن با آزادی سیروس عسکری و مجید طاهری از آمریکا و مایکل وایت از ایران کلید خورد. این اتفاق در حالی صورت گرفت که چند هفته قبل از آن علی ربیعی سخنگوی دولت ایران در سخنانی تامل‌برانگیز تصریح کرده بود: ما از مدت‌ها پیش آمادگی خود را برای تبادل زندانیان اعلام کرده‌ایم و در این راستا محمدجواد ظریف نیز قبلاً این موضوع را بدون هیچ پیش‌شرطی مطرح کرده است. با این حال فعلاً واشنگتن از پاسخ دادن به این پیشنهاد خودداری کرده، هرچند که دولت این کشور از آمادگی ما اطلاع دارد و در این خصوص نیازی به میانجی‌گری نخواهد بود. با این حال در صورت موافقت طرف مقابل دفتر حفاظت از منافع ایران می‌تواند جزئیات این مسئله را برای دولت آمریکا اعلام کند. دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا پس از آزادی زندانی آمریکا در پیامی توئیتری عنوان کرد: «خیلی خوب است که مایکل به خانه‌اش بازگشته است. وی تازه رسیده است. بسیار هیجان‌زده هستم. از ایران متشکرم. تا پس از انتخابات آمریکا برای انعقاد توافقی بزرگ صبر نکنید. شما الان می‌توانید به توافقی بهتر دست یابید!» اما چرا در آن برهه مذاکره‌ای صورت نگرفت؟
چرا با ترامپ مذاکره نشد؟
اقتصاد آنلاین از محمدجوادظریف سوال کرد «ما طبق گفت‌وگویی‌هایی که داشتیم مثلاً به طور مشخص آقای کوروش احمدی در خصوص این صحبت کردند که ما می‌توانستیم در زمانی که بعد از اینکه آقای ترامپ از برجام خارج شد به شکل حتی با تفاوت‌های شکلی‌، بار دیگر وارد برجام شویم و با او مذاکره کنیم و این فرصت مذاکره با ترامپ را از دست دادیم و بعد هم فرصت مذاکره با آقای بایدن را از دست دادیم؟» که وزیر خارجه دولت روحانی پاسخ داد: فرصت مذاکره با آقای بایدن که مربوط به دولت بعدی و مصوبه مجلس است و من نمی‌توانم در آن مورد صحبت کنم. اما فرصت مذاکره با آقای ترامپ را ما از دست ندادیم. با همه احترامی که برای دوست و همکار عزیزم آقای احمدی قائل هستم، اعتقاد دارم که نیمی از قضیه را دیده‌اند. چرا که آقای ترامپ یک بخشی از معادله است و کل معادله نیست. آقای ترامپ حداکثر می‌تواند یک توافق دو صفحه‌ای مثل آنکه با کره شمالی امضا کرد را امضا کند. آقای ترامپ نه توانش را داشت و نه ساختار آمریکا اجازه می‌دهد، همان‌طور که در کره شمالی اجازه ندادند که ایشان وارد یک توافق محتوایی جدید شود. با توافق دو صفحه‌ای هم هیچ مشکلی از کسی حل نمی‌شود، فقط یک فرصت عکس انداختن فراهم می‌شود که ممکن است برای کره شمالی فرصت خوبی بود؛ چون همیشه رهبران کره شمالی دوست داشتند که با روسای جمهور آمریکا دیده شوند. چون این فرصت را پیدا نمی‌کردند بعد از اینکه روسای جمهور از کاخ سفید خارج می‌شدند معمولاً آنها را دعوت می‌کردند و با آنها عکس یادگاری می‌انداختند. لذا این پیروزی برای آنها بود و یک پیروزی هم برای آقای ترامپ بود که خاصیت نارسیستی‌اش را آبیاری کند. لذا این قسمت از فرمایش آقای احمدی کاملاً درست است که ترامپ علاقه داشت که این کار را انجام دهد؛ اما قسمت بعدی‌اش که همان‌طور که در اجلاس ویتنام آمریکا و کره شمالی دیدیم این افراد دیگر هستند که تصمیم می‌گیرند. در مرحله اقدام، آقای بولتون بود که با ارائه طرحی که حتما با نگرش ترامپ هم توافق نداشت، زمینه را برای به هم پاشیدن رابطه کره شمالی و آمریکا فراهم کرد و تمام ابتکار آقای ترامپ را نابود کرد. در مورد ما هم همین اتفاق می‌توانست بیفتد. حالا برای اینکه بیشتر شما را روشن کنم، آقای ترامپ از بنده چند بار دعوت به مذاکره کرد، ولی ما که اجازه برای مذاکره نداشتیم. اما آقای بولتون در کتاب «اتاقی که در آن اتفاق افتاد» کاملاً تشریح می‌کند که هربار ایشان تا مرز استعفا پیش رفت برای اینکه مانع از مذاکره شود. خیلی هم با آب و تاب توضیح می‌دهد که در هر دو مورد استعفا نامه‌اش را نوشت و وقتی مذاکره صورت نگرفت خیالش راحت شد. اما همین نشان می‌دهد، اگر بنده با آقای ترامپ مذاکره کرده بودم یا آقای دکتر روحانی مذاکره بودند، نهایتاً همین بولتون بودند که باید این مذاکرات را به نتیجه می‌رساندند. نکته دیگری که در این زمینه قابل توجه است این خواهد بود که ما تلاش هم کردیم. در کتاب پایاب شکیبایی من شرح ماجرای ارائه یک پیشنهاد با توافق حاکمیت ایران به پوتین برای انتقال به آقای ترامپ را گفتم. این پیشنهاد به آقای ترامپ گفته شد و آقای ترامپ هم استقبال کرد، در مرحله بعدی طبق توافق اولیه‌ای قرار بود آقای پومپئو مذاکره نکند و دیگران مذاکره بکنند. آقای پومپئو خودش را وارد کرد و پروژه را به شکست کشاند. لذا این سابقه را ما داریم که بولتون و پومپئو، این اقدامات را می‌کردند. بعضی‌ها ایراد می‌گیرند که آقای بولتون و پومپئو از ابتدای سال 97 وارد کاخ سفید شدند، یعنی از آوریل سال 2018، لذا می‌گویند چرا از دوران آقای تیلرسون استفاده نکردید. من با آقای تیلرسون در جلسه 5+1 دیدار داشتم، به هیچ وجه آقای تیلرسون در ظرفیت مذاکره نبود و اعتماد لازم را از سوی آقای ترامپ برای اینکه مذاکره کند، نداشت. کاملاً مشخص بود و دیدیم که ظرف تقریبا یک سال از دولت آقای ترامپ خارج شد.