بزرگنمايي:

ایران پرسمان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
ایران و افغانستان، دو محور بسیاری از رایزنی‌های دیپلماتیک جاری در نیویورک در یک هفته گذشته بودند. دو پرونده‌ای که به‌رغم ظاهر منفک از هم بی‌ارتباط با یکدیگر هم نیستند و طبیعتا تعامل با ایران در حوزه برجام می‌تواند بستری برای همکاری چندجانبه با تهران برای مدیریت بحران ناشی از سقوط جمهوریت و روی کار آمدن طالبان در افغانستان هم باشد. هرچند که برگزاری رسمی و حضوری این دور از نشست‌های سالانه مجمع عمومی، جنب و جوش را به سالن‌های سوت و کور سازمان ملل متحد بازگرداند، اما مهم‌ترین رایزنی‌ها در حاشیه نشست اصلی صورت گرفت. حضور حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه تازه نفس ایران در نخستین سال حضور در راس این وزارتخانه در نیویورک فرصتی برای آشنایی وزرای خارجه سایر کشورها با او و همچنین آشنایی نسبی با دیدگاه‌های فردی شد که خواسته یا ناخواسته در جناح مقابل محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین قرار دارد. هرچند که به گفته بسیاری از مقام‌ها در ایران و حتی به اعتراف شخص محمدجواد ظریف، وزیر خارجه صرفا مجری سیاست‌های نظام در حوزه سیاست خارجی است اما برای کسانی که در 16 سال گذشته شاهد تفاوت‌های رویکرد ایران در دو دولت متفاوت محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی بودند، گفت‌وگو با امیرعبداللهیان، وزیر خارجه دولت سیزدهم دلیلی بیش از آشنایی مرسوم در مراوده‌های دیپلماتیک داشت. 
تداوم سیاست تهدید و ترغیب واشنگتن
در 48 ساعت اخیر رسانه‌ها شاهد نوعی از دوئل دیپلماتیک میان ایران و ایالات متحده درباره سرنوشت مذاکرات برجام بودند. آنتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده از هر فرصتی چه دیدار با همتاهای خود از کشورهای عضو برجام چه رایزنی با جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و چه جمع اعضای دائم شورای امنیت یا حضور در جمع همتاهای خود از شورای همکاری خلیج فارس یا حتی گفت‌وگو با رسانه‌ها برای سخن گفتن از ایران استفاده کرد. بلینکن در تمام این گفت‌وگوها همزمان از آنچه تعلل ایران در بازگشت به برجام می‌خواند انتقاد کرد و نسبت به تشدید تحریم‌ها در صورت عدم بازگشت ایران به مذاکرات هشدار داد، ابراز امیدواری هم کرد که در صورت بازگشت زودتر ایران به رایزنی‌های وین، نیازی به استفاده از «طرح بی» (طرح جایگزین بایدن در صورت عدم موفقیت مذاکرات احیای برجام) نباشد. همزمان با سخنان بلینکن یک مقام امریکایی از وزارت خارجه این کشور هم در گفت‌وگوی آنلاین با خبرنگاران امریکایی ادعا کرد که کشورهای حاضر در برجام از مجموع نشست‌های برگزار شده با وزیر خارجه ایران به این نتیجه نرسیده‌اند که تهران به زودی به مذاکرات بازخواهد گشت. 
به گزارش خبرگزاری فارس، بلینکن بامداد جمعه (به وقت تهران) در یک کنفرانس خبری مدعی شد با توجه به پیشرفت‌های هسته‌ای ایران ممکن است زمانی برسد که بازگشت دوجانبه به برجام برای امریکا در بردارنده منافع ناشی از اجرای توافق اولیه را نداشته باشد. وزیر خارجه ایالات متحده این موضع را برای دومین بار در دو هفته اخیر تکرار کرد . او پیش از این نیز گفته بود که پیشرفت‌های هسته‌ای ایران ممکن است کار را به نقطه‌ای برساند که بازگشت به توافق اولیه، همان منافع توافق قبلی را نصیب امریکا نمی‌کند. بلینکن در کنفرانس خبری بامداد جمعه نیز مدعی شد با گذشت هر روز بازگشت به برجام اولیه به کاری دشوارتر تبدیل می‌شود. پیش از بلینکن یک مقام ارشد وزارت خارجه امریکا هم در اظهاراتی که مشخصا برای تاثیرگذاری بر فضای شکل گرفته پیرامون عدم اعلام زمان مشخص از سوی تهران برای بازگشت به وین مطرح شد، مدعی شده بود پنجره احیای توافق هسته‌ای هنوز باز است اما تهران هنوز نشانه‌ای از تمایل به آغاز این گفت‌وگوها در وین یا از سرگیری مذاکرات از نقطه توقف آن در ماه ژوئن نشان نداده است.ما هیچ چیزی نشنیده‌ایم؛ نه درباره تاریخ مذاکرات و نه درباره مقاصد ایران برای ادامه مذاکراتی که در وین آغاز شده است. اگر به‌زودی به گفت‌وگوها برنگردیم به نقطه‌ای می‌رسیم که پیشرفت‌های هسته‌ای ایران بر اینکه آیا برجام هنوز هم موثر است یا نه مستقیما اثرگذار خواهد بود. ممکن است ما به این جمع‌بندی برسیم که ایران مسیر متفاوتی را دنبال می‌کند و آنگاه مجبور خواهیم بود بر همین اساس اقدام کنیم.
این مقام امریکایی مدعی شده دولت «جو بایدن» در حال تدوین برنامه‌های اقتضایی برای حالتی است که ایران به پیشرفت‌های هسته‌ای ادامه دهد و از «بازگشت به برجام» خودداری کند: «چنانچه نگرانی‌ای درباره پلان B وجود داشته باشد درباره پلان B ایران است و اینکه آنها بخواهند برنامه هسته‌ای‌شان را تقویت کنند و برای بازگشت به برجام تعامل جدی نکنند.»
تاکید وزیر خارجه ایران بر باز بودن پنجره دیپلماسی
مجموع این اظهارنظرها با واکنش حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با رسانه امریکایی «ان‌بی‌سی» و همچنین صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران روبه‌رو شد. از سوی دیگر وزیر خارجه دولت سیزدهم روز گذشته در نیویورک نخستین نشست با اهالی رسانه‌های امریکایی را هم برگزار کرد که محتوای سخنان منتشر شده به نقل از او حکایت از تکرار موضع ایران درباره زمان بازگشت به مذاکرات برای احیای برجام را دارد. محور اصلی پاسخ وزیر خارجه ایران تاکید بر تمایل تهران برای توسل به دیپلماسی به منظور خارج شدن پرونده احیای برجام از بن‌بست اما همزمان حفظ لحن مطالبه‌گری از ایالات متحده و اروپا بود. 
نخستین گفت‌وگوی «حسین امیرعبداللهیان» با یک رسانه امریکایی در خاک ایالات متحده عملا به فرصتی برای وزیر خارجه ایران برای پاسخگویی به ادعاهای مقام‌های شناس و ناشناس امریکایی تبدیل شد. امیرعبداللهیان در مصاحبه با شبکه «ان‌بی‌سی» گفت: «ایران آماده است به ‌زودی مذاکرات احیای برجام را از سر بگیرد، اما دولت بایدن با عدم لغو تحریم‌های اقتصادی و اعمال تحریم‌های جدید علیه تهران، نشانه منفی ارسال کرده است.«جو بایدن» رییس‌جمهور امریکا باید با اقدامات ملموس اظهارات خود درباره دیپلماسی را تایید کند تا به ایران نشان دهد که واشنگتن در احیای توافق هسته‌ای 2015 جدی است.آنها می‌گویند: «ما آماده بازگشت به عمل به تعهدات خود هستیم»، با این حال هیچ اقدامی برای نشان دادن و اثبات اراده واقعی به دولت جدید ایران و به ملت ایران انجام نشده است و بدتر از آن، در عین حال آنها تحریم‌های جدید اعمال کرده‌اند. پس از آنکه «دونالد ترامپ» رییس‌جمهور سابق امریکا، این کشور را سه سال پیش از توافق خارج کرد، برعهده ایالات متحده است که نشان بدهد در بازگشت به این توافق جدی است. به عبارت دیگر، بایدن رفتار رییس‌جمهور سلف خود، ترامپ را در قبال ایران مورد انتقاد قرار می‌داد و می‌دهد، اما در عین حال حجم پرونده تحریم‌هایی که ترامپ علیه ایران ایجاد کرد، با دقت توسط بایدن حفظ می‌شود. اگر امریکا درباره پیگیری مذاکرات جدی بود، چرا به انباشت اقدامات (ضد ایرانی) ادامه داد؟» و افزود: «این یک نشانه منفی، پیامی برای ایران است.»
وزیر امور خارجه با بیان اینکه دولت جدید ایران در حال ارزیابی گفت‌وگوهای دولت قبلی ایران است، تصریح کرد: واقعیت امر این است که سال‌هاست هیچ مزیتی از برجام به دست نیاورده‌ایم.ما در حال ارزیابی هستیم و می‌توانم به شما بگویم که جلسات زیادی داشته‌ایم و پنجره دیپلماسی و مذاکرات را باز نگه می‌داریم و ما به زودی به مذاکرات باز خواهیم گشت. 
او سپس با اشاره به دیدارهای خود با مقام‌های اروپایی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل گفت که ایران این هفته گفت‌وگوهای سازنده‌ای با مقام‌های آلمانی و انگلیسی درباره موضوع هسته‌ای داشته و قرار است روز جمعه (به وقت ایالات متحده) با مقامات فرانسوی دیدار کند. وزیر خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص امریکایی‌های بازداشتی در ایران گفت: ایران برای تبادل زندانیانی که در هر دو کشور هستند، آماده است. رییس دستگاه دیپلماسی ایران اظهار داشت: ما تبادل زندانیان و پتانسیل آن را یک مساله کاملا بشردوستانه می‌دانیم.