چاپ

ایران پرسمان - فرهیختگان / « ناسیونالیسم اسرائیلی: هویت، غیریت و استعمار » عنوان یادداشت روزنامه فرهیختگان به قلم امیر رضائی‌پناه است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
شاید بتوان میان دو نوع ناسیونالیسم و ملی‌گرایی تمایز قائل شد؛ ناسیونالیسم تاریخی- احساسی و ناسیونالیسم کارکردی- منافع‌محور. ناسیونالیسم تاریخی- احساسی از جنس تطور زمان و مکان است؛ برآیند پیوستگی و همسازی مردمان در یک بازه زمانی میان یا بلند‌مدت در پهنه‌ جغرافیایی خاص. این نوع از ناسیونالیسم ارگانیک و از جنس تمدن و فرهنگ است. اگرچه می‌تواند تحت‌تاثیر عوامل و نیروهای بیرونی باشد، اما ساخته شده قطعی به دست و اراده ایشان نیست. سطح وابستگی ملی در این نوع از ناسیونالیسم بالاست و با فراز و فرودهای تاریخی اساس و بنیاد آن از میان نمی‌رود. روح، حافظه و ذهنیت جمعی استوار و پایا در این گونه دیده می‌شود.
در برابر ناسیونالیسم کارکردی- منافع‌محور ارتباط طولانی و وثیق با زمان و مکان ندارد. این نوع ملی‌گرایی، مکانیکی و ساختگی است. عنصر استعمار و استثمار در این میان عاملیت جدی دارد. هویت در ناسیونالیسم کارکردی- منافع‌محور، برآیند آن چیزی است که انسان‌ها در یک تصمیم و پروژه برایشان ساخته می‌شود. بخش فراوانی از مرزها در جهان کنونی از این دست هستند. ملت- دولت‌های در این منطق، برساخت‌های سیاسی و راهبردی و نتیجه اراده معطوف به کنش و عمل هستند.
اسرائیل: برساختی دست‌ساز و استعماری
هویت جمعی دین و آیین یهودیت با هویت اسرائیلی و صهیونیستی متفاوت است. اسرائیل یک موجودیت ساختگی و تصنعی است. به دور از هرگونه نگاه مبتنی‌بر تئوری توطئه، اساس شکل‌گیری اسرائیل یک پروژه و اراده سیاسی در سطح نخبگی و نه یک اراده جمعی و اجتماعی است. علی‌رغم تاریخ بلندبالا و گسترده‌دامن قوم بنی‌اسرائیل و دین و شریعت یهودی، اسرائیل اما نوپاست. اسرائیل به‌واسطه همین سرشت غیرطبیعی و استعماری، در بافتی پرتنش و زنجیره‌ای از دگرها و غیریت‌های قومی و دینی محاصره شده است. اسرائیل تنها موجودیت سیاسی- اجتماعی عبری- یهودی در جهان است و برای آن نمونه و مثال دیگری نمی‌توان یافت.