چاپ

ایران پرسمان - صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
حسام رضایی / حضور یا عدم حضور لاریجانی در انتخابات به‌عنوان نامزد، مهم‌ترین چالش انتخاباتی اصلاح‌طلبان است؛ اصلاح‌طلبانی که اگر به گزینه‌ای ائتلافی نظیر او «نه» بگویند، شانس پیروزی‌شان اندک و ستاره اقبال‌شان برای تداوم در قوه اجرایی کشور کم فروغ خواهد شد. با این حال عده‌ای دیگر از اصلاح‌طلبان، لاریجانی را هیچ جوره هضم نمی‌کنند و معتقدند برای حفظ هویت اصلاح‌طلبی، نباید تن به ائتلاف‌گرایی بدهند.
علی لاریجانی یکی از چهره‌هایی است که از او به‌عنوان نامزد اصلی و مطلوب بعضی احزاب اصلاح‌طلب همچون کارگزاران سازندگی نام برده می‌شود. چندی پیش محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در گفت‌وگو با ایرنا، درباره احتمال حمایت اصلاح‌طلبان از علی لاریجانی تاکید کرد: من جناب علی لاریجانی را شخصا و به صفت فردی انسان صالح و شایسته برای پذیرش مسوولیت ریاست جمهوری می‌دانم. در شرایطی که اصلاح‌طلبان را از معرفی نامزد ذاتی خود محروم کنند، طبیعی است به سمت تصمیمات دیگر و انتخاب از میان نیروهای دیگر برویم و کسی که مواضع رفتاری‌اش به ما نزدیکتر باشد مورد انتخاب قرار دهیم. آقای لاریجانی در چنین شرایطی از جمله چهره‌هایی است که می‌توان روی او بحث کرد و تصمیم گرفت.
انشقاق در صف اصلاح‌طلبی
با این حال پذیرش این امر از سوی طیف دیگری از اصلاح‌طلبان که بر نامزد اختصاصی و ناب تأکید دارند، سخت می‌نماید. اظهارات اخیر جواد امام، مدیرعامل بنیاد باران و از چهره‌های نزدیک به خاتمی، تأیید کننده همین فرض است. او در گفت‌وگو با برنا تأکید کرده که «امکان ندارد اصلاح‌طلبان کسی را به‌عنوان کاندیدای خود بپذیرند که برنامه اصلاح‌طلبان را نپذیرند». او با اعلام اینکه در نهاد جماع‌ساز هنوز هیچ کاندیدای مشخصی وجود ندارد که کاندیدای نهایی باشد، درباره احتمال حمایت اصلاح‌طلبان از لاریجانی گفت: «علی لاریجانی را هم در گمانه‌زنی‌ها اصلاح‌طلب می‌دانند اما این امری غلط است. کدامیک از کاندیداها این سازوکار را پذیرفته‌اند». آنطور که از صحنه مجادلات در اردوگاه اصلاحات بر سر حمایت یا عدم حمایت از لاریجانی بر می‌آید، شکافی عمیق است که ‌ترمیم آن شاید به قیمت انشعاب‌های گسترده در دل اصلاح‌طلبی باشد. ناصر ایمانی، تحلیلگر مسائل سیاسی درباره ابعاد حمایت کارگزاران از لاریجانی و تأثیر آن روی اختلاف میان اصلاح‌طلبان، تصریح کرد: انتخابات‌1400 برای اصلاح‌طلبان آزمون سختی خواهد بود. حتما اصلاح‌طلبان تندرو بر علی لاریجانی اجماع نمی‌کنند و کارگزاران بر حمایت از او اصرار می‌کند. چنین اختلاف نظری منجر به انشقاقی گسترده میان اصلاح‌طلبان می‌شود و احتمال دارد در نهایت طیف‌های تندرو نامزدهایی رادیکال را معرفی کنند و کارگزاران از آقای لاریجانی حمایت کند.
ائتلاف والد و مولود
آنطور که از ماه‌ها پیش تحلیل می‌شد، به نظر می‌رسد که علی لاریجانی، نامزد مورد توافق بخشی از اصلاح‌طلبان مشخصا حزب کارگزاران سازندگی و بخشی از اصول‌گرایان با رویکرد محافظه‌کاری با پیشتازی جامعه روحانیت مبارز باشد. هجمه گاه و بیگاه یاران نزدیک به لاریجانی نظیر منصور حقیقت‌پور و یوسفیان ملأ علیه شورای ائتلاف و چهره‌های بارز آن مثل حدادعادل و دفاع از روند شورای وحدت نشان می‌دهد که لاریجانی تنها در صورتی حاضر به حضور در انتخابات می‌شود که این دو گروه یعنی راست مدرن و راست سنتی با یکدیگر به تفاهم ضمنی و عملیاتی دست یابند. از منظر تبارشناسی و جریان شناسی سیاسی هم اگر بخواهیم به مساله نگاه کنیم، ائتلاف این گروه چندان بعید و دور از ذهن نخواهد بود. پس از آنکه سیاست‌های اقتصادی دولت سازندگی به ریاست مرحوم هاشمی رفسنجانی با انگاره‌های گروه‌های راست‌سنتی مشخصا جامعه روحانیت مبارز که بر مجلس چهارم احاطه کامل داشت، به تغایر برخورد و جامعه روحانیت نیز حاضر نشد در لیست انتخاباتی خود برای مجلس پنجم، چهره‌های منتسب به دولت سازندگی را جای دهد، افراد نزدیک به هاشمی تصمیم گرفتند حزب جداگانه‌ای با عنوان «کارگزاران سازندگی ایران» را تأسیس کنند. بنابراین همانطور که می‌بینیم، ریشه و عقبه تشکیلاتی حزب کارگزاران سازندگی به جامعه روحانیت مبارز می‌رسد. در انتخابات ریاست‌جمهوری سال‌76 نیز کارگزارانی‌ها تلاش کردند با جامعه روحانیت بر سر حمایت از ناطق نوری به جمع‌بندی و توافق برسند اما در آن مقطع جامعه روحانیت چون از پیروزی ناطق اطمینان داشت، حاضر نشد کارگزاران را جایگزین مؤتلف اصلی خود یعنی جامعه مدرسین کند. در حال حاضر نیز تمایل قدرتمندی برای ائتلاف راست مدرن و راست سنتی بر سر علی لاریجانی وجود دارد. علیرضا زاکانی‌، عضو شورای ائتلاف نیروهای انقلاب، چندی پیش درباره تمایل بخشی از جریان اصول‌گرایی(راست سنتی) به علی لاریجانی گفت: جریانی در مقابل شورای ائتلاف تشکیل شده که ظاهرا داعیه وحدت دارد اما آنچه فهم می‌شود این است که قرار است لاریجانی به‌عنوان انتخاب نهایی از این جریان بیرون بیاید. البته در این میان تا‌کنون شورای وحدت حمایت از لاریجانی را تا یید نکرده و گزینه خود را آیت الله رئیسی می داند.
ظریف، کاور کارگزارانی ها برای پوشش لاریجانی
در این میان کارگزارانی ها قصد دارند برای جلوگیری از تخریب لاریجانی، بحث نامزدی او را فعلا مکتوم باقی بگذارند و تلاش کنند تا با بزرگ نمایی احتمال نامزدی بقیه گزینه‌ها مثل جهانگیری، محسن هاشمی، عارف، پزشکیان و به‌طور ویژه‌تر ظریف ، لاریجانی را به اصطلاح کاور کرده تا در وقت مقتضی ازاو رونمایی کنند. بر همین اساس هم بود که حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی چندی پیش در گفت‌وگویی از ظریف به‌عنوان گزینه اول و اصلی نهاد اجماع‌ساز اصلاحات نام برد. محسن هاشمی، رییس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی نیز روز گذشته در گفت‌وگویی با بیان اینکه من و جهانگیری گزینه‌های حزب کارگزاران برای نامزدی هستیم، با اشاره به گزینه‌های خارج از حزب تاکید کرد: برخی‌ها هم مثل آقای ظریف، زنگنه و پزشکیان به‌عنوان نامزدهای خارج حزب مطرح شدند که نسبت به آقای ظریف نظرات مثبت‌تر بود.