چاپ

ایران پرسمان - صبح نو /متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
«اگر جهانگیری بیاید، لاریجانی نمی‌آید». این را دیروز یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب به نقل از یکی از نزدیکان رییس پیشین مجلس نشر داد؛ اظهار نظری که برخلاف ظاهر فریب دهنده آن، گمانه‌زنی‌ها درباره کاندیداتوری لاریجانی در انتخابات‌1400 را تقویت می‌کند. نقل قول این جریده، البته تحلیل‌های دیگری را نیز به‌دنبال دارد که در ادامه گزارش به آن‌ها می‌پردازیم.
روز گذشته دوشنبه، روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نقل قولی از یکی از نزدیکان علی لاریجانی، رییس پیشین مجلس نشر داد که نشان می‌داد، لاریجانی نامزدی‌اش در انتخابات آتی را به حضور یا عدم حضور معاون اول رییس‌جمهوری در آوردگاه 28‌خرداد منوط کرده است. اعتماد در این باره نوشت: «پیگیری‌ها از نزدیکان علی لاریجانی از این حکایت دارد که او اگرچه هنوز به تصمیم قطعی درباره انتخابات نرسیده اما ظاهرا در جمعی گفته که در صورت کاندیداتوری آقای اسحاق جهانگیری، وارد رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری نمی‌شود». اگر بخواهیم با عینک اخباری مسلکانه به این روایت فریبنده بنگریم، باید با آن منبع موثق همراه شویم که لاریجانی در صورت نامزدی جهانگیری، واقعا مجال کاندیداتوری به خود نخواهد داد اما در صورتی که بخواهیم ورا و فرای متن منتشره برویم، اتفاقا باید عزم لاریجانی را برای کاندیداتوری جزم‌تر از همیشه در نظر بگیریم. در ادامه این گزارش به ابعاد این موضوع بیشتر می‌پردازیم.
پیام به اصلاحات؛ حمایت کنید
شاید به جرات بتوان گفت که تنها بهانه همبودی لاریجانی با اصلاح‌طلبان در سال‌های اخیر، «غیر»سازی از محمود احمدی‌نژاد و پس از آن، وحدت حول بزرگ‌ترین دستاورد اصلاح‌طلبان و اعتدالیون یعنی برجام بود. با وجود این، لاریجانی به واسطه انتسابش به یکی از مراجع عظام تقلید، داشتن سابقه عضویت در سپاه پاسداران و کارنامه پر و پیمان اصول‌گرایی، هیچ‌گاه رغبتی به همراهی تام‌و‌تمام با اصلاح‌طلبان نداشت؛ حتی آن هنگام که اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس دهم، در شهر قم از او حمایت کردند، مشارالیه بعدها این حمایت را زیر سؤال برد و سعی کرد کوشش اصلاح‌طلبان برای نزدیکی به خودش را بی‌کشش باقی بگذارد. در مجلس دهم نیز یاران وفادارش، همواره بازی خراب‌کن مسیر سیاست‌ورزی نمایندگان اصلاح‌طلب در فراکسیون امید بودند و تلاش می‌کردند تا وحدت امیدی‌ها حول ریاست عارف، سرشکن و در سبد لاریجانی ریخته شود. با وجود این، سابقه سیاسی نامتجانس میان لاریجانی و اصلاح‌طلبان، بیرون آمدن یکباره این روایت که اگر جهانگیری به‌عنوان چهره‌ای اصلاح‌طلب قصد نامزدی کند، لاریجانی سودای ریاست جمهوری را از سر بیرون خواهد کرد، نشان از این دارد که اطرافیان لاریجانی رسما و علنا می‌خواهند خود را در بازی اصلاح‌طلبان تعریف کنند و هیچ بدشان نمی‌آید که با اعتدالیون و اصلاح‌طلبان، نقشه راه مشترکی برای انتخابات طراحی و اجرایی سازند. با این وجود، بسیاری از نیروهای اصلاح‌طلب حمایت از لاریجانی را فعلا مسکوت و متروک باقی گذاشته و حمایت احتمالی از رییس پیشین مجلس را منوط به نتیجه احراز صلاحیت‌ها کرده‌اند تا شاید در صورت ریزش همه نامزدهای خالص اصلاح‌طلبی، لاریجانی، همان سواره بر اسب منجی برای اصلاحات شود.
«می‌آیم» در جلد «نمی‌آیم»
جهانگیری چنانچه خود اصلاح‌طلبان نیز به آن اذعان دارند، با ایفای نقش نامزد پوششی برای روحانی در انتخابات‌96 و استعفاندادن از دولت اعتدال با وجود همه انتقادها نسبت به کارکردش در کابینه از جمله اینکه اجازه تعویض حتی منشی خود را ندارد، امروز علنا به مهره‌ای سوخته برای اصلاح‌طلبان تبدیل شده و احتمال اجماع نخبگان اصلاحات حول او، تقریبا به صفر میل می‌کند. جهانگیری در چشم مردم نیز همداستان رئیس جمهور و همدست در ایجاد وضع موجود از جمله افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها و عدم کنترل پیامدهای ارز‌4200(موسوم به ارز جهانگیری) تعریف می‌شود و با این وضعیت، بدنه اجتماعی اصلاحات نیز بعید است بخواهد به جهانگیری رأی بدهد. پس جهانگیری، هم در سطح بالا یعنی در میان نخبگان اصلاح‌طلب و هم در سطح پایین یعنی جامعه، کمترین اقبال را دارد و حضورش به‌عنوان نامزد نهایی اصلاح‌طلبان، بیش از پیروزی، برای صرفا حضور انتخاباتی و نهایتا پذیرفتن شکست خواهد بود. وضعیت بغرنج جهانگیری، بیش از هر کسی برای چهره تیزهوشی نظیر لاریجانی روشن و هویداست؛ پس موضع‌گیری اخیر او که اعلام کرده اگر جهانگیری بیاید من نامزد نمی‌شوم، بیش از آنکه پیامی برای نیامدن باشد، پالس محکمی برای آمدن است و از عزم جزم آقای فیلسوف برای کاندیداتوری در انتخابات آینده، حکایت دارد. لاریجانی خوب می‌داند که جهانگیری نمی‌آید و اگر هم بیاید، اقبالی در میان اصلاح‌طلبان و بدنه اجتماعی اصلاحات ندارد. مضاف بر اینکه جهانگیری چهره‌ای قلندر و تکرو نیست که بخواهد از سر ماجراجویی هم که شده ، مستقل از رأی و نظر تشیکلاتی اصلاح‌طلبان اعلام نامزدی کند و سودای پیروزی داشته باشد؛ چه آنکه حسین مرعشی، نایب رییس نهاد اجماع‌ساز اصلاحات نیز چندی پیش صراحتا اعلام کرد که جهانگیری فقط در صورت تصمیم این نهاد، اعلام نامزدی خواهد کرد.
مثلث اصلی حامیان لاریجانی
نقل قول اخیر از لاریجانی، از سوی دیگر موید تحلیل‌ها درباره نوع آرایش نیروهای سیاسی حامی او در انتخابات‌1400 است. از مدت‌ها پیش این موضوع زبان به زبان می‌چرخید که سه گروه، به طور عمده سودای حمایت از لاریجانی را دارند و خود لاریجانی نیز به این ترکیب حامیان رغبت و تمایل دارد؛ اصول‌گرایان محافظه کار، نیروهای نزدیک به دولت(اعتدالیون) و اصلاح‌طلبان به‌ویژه طیف عمل‌گرای آن‌ها. وابسته کردن کنش انتخاباتی به آمدن یا نیامدن جهانگیری که هم اصلاح‌طلبان او را از خود می‌دانند و اعتدالی‌ها به او تمایل نسبی دارند(به‌عنوان معاون اول دولت)، از همین حالا تکلیف نسبت میان این دو نیرو در انتخابات را مشخص کرده است. تکلیف ضلع سوم حامیان لاریجانی یعنی آن بخش از اصول‌گرایان که به محافظه کاری تمایل بیشتری دارند هم تا حدی روشن شده است. محافظه‌کاران حامی لاریجانی فهمیده‌اند که سیاست پشت کردن به سازوکار شورای ائتلاف، بدون شک آن‌ها را سر سفره اصلاح‌طلبان و اعتدالیون خواهد نشاند.
سخن‌گفتن از آمدن یا نیامدن افراد، دام اصلاح‌طلبان برای انحراف اذهان عمومی است
محمدکاظم انبارلویی، تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو» با اشاره به دام اصلاح‌طلبان برای عرصه رقابت‌‌های انتخاباتی سال 1400 تاکید کرد: این دام عبارت است از اینکه مدام از آمدن یا نیامدن چهره‌ها و شرایط حضور آنها سخن می‌گویند. این ترفند برای این است که ذهن‌ها به سمت ارزیابی درست از کارنامه دولت در زمینه سیاست خارجی، اقتصاد و فرهنگ نرود. انبارلویی تصریح کرد: در هر انتخاباتی مردم باید بدانند که دارند به چه کسی رای می‌دهند و کارنامه او چیست و برای دوره بعد با توجه به تجربه چهارساله یا هشت‌ساله، باید به چه کسی رای بدهند. انبارلویی اضافه کرد: اصلاح‌طلبان چندان مایل نیستند که ذهن مردم به این سمت برود که اقتصاد از جمله تورم، حجم نقدینگی و ارزش پول ملی در چه وضعیتی تحویل دولت آقای روحانی شد و در چه وضعیتی دارد تحویل داده می‌شود. انبارلویی با بیان اینکه اصلاح‌طلبان مایل نیستند که ذهن جامعه به سمت ارزیابی عملکرد دولت تحت حمایت آنها برود، گفت: برای انحراف افکار‌عمومی، دارند این موج را ایجاد می‌کنند که چه کسی می‌‌آید و چه کسی نمی‌آید. اتاق فکر اصلاحات سوژه‌‌ای را برجسته می‌کند و برای انحراف ذهن‌ها از موضوعات اصلی، صدق و کذب آمدن یا نیامدن آن سوژه را مطرح می‌کند؛ اظهار نظر اصلاح‌طلبان درباره آمدن یا نیامدن آقای لاریجانی، دقیقا از همین جنس است. این تحلیلگر مسائل سیاسی افزود: اصلا بعضی از افرادی که اصلاح‌طلبان مدام از آمدن یا نیامدن‌شان سخن می‌گویند، وقتی با خودشان صحبت می‌کنیم، اصلا در باغ‌ نیستند.