چاپ

ایران پرسمان - آخرین خبر / این روزها بحث واکسن و مطالبه عمومی برای آن داغ است. دو قرن پیش، واکسیناسیون در ایران با مبارزه علیه آبله شروع شد. در زمان محمدشاه قاجار، مدتی در سفارت انگلیس برای ایرانی‌ها هم واکسن می‌زدند. بعد یکی از ارمنی‌های مقیم بغداد که برای ترجمه به کرمانشاه آمده بود، والی آن شهر را مجاب کرد که مایه‌کوبی آبله انجام شود. عاقبت در ربیع‌الثانی 1267 قمری (بهمن 1229 شمسی) میرزا تقی‌خان امیرکبیر برنامه واکسیناسیون عمومی را شروع کرد. در این برنامه برای دسترسی راحتتر، حتی از سلمانی‌ها و دلاکی‌ها هم کمک گرفته شد، اما ناآشنایی عمومی با مفهوم واکسن، باعث شد چندان از این کار استقبال نشود. در عرض یک ماه فقط 330 نفر در تهران واکسن زدند. (جمعیت تهران ناصری حدود 100هزار نفر بود.) در بعضی از شهرها مقامات محلی با واکسن زدن به فرزندان خودشان سعی می‌کردند نگرانی عمومی را برطرف کنند. امیر هم برای جریمه افرادی که بچه‌هایشان را برای واکسیناسیون نمی‌آوردند 5 تومان جریمه تعیین کرد (که آن موقع رقم سنگینی بود). در کتاب «آگهی‌ شها‌ن‌ از کا‌ر جها‌ن‌» حکایت تکان‌دهنده‌ای از امیر در همین مورد نقل شده است: «روزی پاره‌دوزی را که طفلش به آبله مرده بود آوردند. به او فرمود ما که آبله‌کوب مجانی فرستاده‌ایم، گفت ندانستم. فرمود پنج تومان جُرم دهد. گفت ندارم. [امیر] دست در جیب کرد پول به او داد و فرمود به صندوق جریمه بده، حکم برنمی‌گردد. چنان کرد. چند دقیقه دیگر بقالی را آوردند که طفلش مرده بود. با او نیز همین مقاوله و همان معامله شد و پس از رفتن آن دو فقیر، امیر مانند زنِ جوان‌مرده زار زار گریست. در آن حال میرزا آقاخان [نوری] رسید، سبب گریه پرسید، فرمود: خبر مرگ دو اولادم را آورده‌اند. میرزا آقاخان متوّحش شد که میرزا احمدخان پسرِ امیر مرده. ملازمان به او گفتند دو کودک شیرخوار پاره‌دوز و بقالی از آبله مرده. میرزا آقاخان جسورانه گفت: این گریه برای دو شیرخوار بقال و چقال است؟ آن شیرمرد فرمود: تمام ایرانی‌ها اولاد حقیقی من‌اند.»
.
پ.ن: تصویر نقاشی چهره امیرکبیر است، اثر ابراهیم‌خان نقاش‌باشی در کاخ گلستان، که در زمان صدرات امیر کشیده شده. منبع اطلاعات بالا هم مقاله عباس اقبال در مجله «یادگار»، شماره 3 سال چهارم، شهریور و مهر 1326، صفحات 68 تا 72 است
برگرفته از ehsaanrezaei