چاپ

ایران پرسمان - وطن امروز /متن پیش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
مقام وزارت خارجه آمریکا: با غیرقابل بازگشت‌ شدن پیشرفت‌های هسته‌ای ایران، بازگشت به توافق 2015 هم امکانپذیر نخواهد بود
گروه سیاسی: رئیس‌جمهور در نطق خود در هفتاد‌وششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل و وزیر امور خارجه در ملاقات‌های خود با اعضای غربی برجام در حاشیه این نشست، شروط تهران برای احیای توافق ناکام هسته‌ای 2015 را خیلی شفاف به طرف مقابل منتقل کردند.
به گزارش «وطن‌امروز»، نگاهی به تحلیل‌های رسانه‌های تاثیرگذار آمریکایی از نطق حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی حاکی از این گزاره است که در شرایط کنونی، این ایران است که در موضع برتر و تاثیرگذار قرار دارد. در این زمینه شبکه بلومبرگ در گزارشی ضمن انتشار سخنان سیدابراهیم رئیسی تصریح کرد: رئیس‌جمهور ایران در این سخنرانی گفت کشورش پس از خروج یکجانبه واشنگتن از توافق هسته‌ای ٢٠١٥ دیگر به آمریکا اعتماد نخواهد کرد. روزنامه واشنگتن‌پست هم با انتشار بخش‌هایی از صحبت‌های روز سه‌شنبه رئیس‌جمهوری کشورمان در سازمان ملل نوشت: سخنرانی ابراهیم رئیسی در سازمان ملل نشان‌دهنده هویت جمهوری اسلامی و جایگاهی است که ایران خود را در جهان در آن جایگاه می‌بیند. خبرگزاری آسوشیتدپرس صحبت‌های رئیسی را با سخنرانی‌های حسن روحانی در سال‌های گذشته در مجمع عمومی مقایسه کرد و نوشت: ابراهیم رئیسی در مقایسه با فرد قبلی یک سخنرانی منتقدانه‌تر و بی‌پرده در رابطه با سیاست خارجی آمریکا ارائه داد.
تحولات مرتبط با برجام با دگرگونی مؤلفه‌های تاثیرگذار بر آن تبدیل به معادله‌ای چندوجهی شده است؛ اعضای 1+4 در کنار ایالات متحده همچنان مشغول فعالیت‌های دیپلماتیک روی دستور کار بازگشت متقابل و همزمان تهران و واشنگتن به توافق هستند، از طرف دیگر ایران از شروط قبلی خود برنگشته و تاکید می‌کند آمریکا باید به عنوان طرف ناقض برجام ابتدا بدون هیچ پیش‌شرطی با لغو تحریم‌ها و حق راستی‌آزمایی ایران، همچنین تضمین به عدم خروج مجدد و وضع تحریم‌ها به برجام بازگردد.
این همان نقطه‌ای بود که با خودداری دولت بایدن از ارائه این تضمین و تمایل کاخ سفید برای حصول یک توافق ضعیف مذاکرات کمیسیون مشترک برجام برای احیای توافق هسته‌ای در هتل کوبورگ را پس از 6 دور مذاکره در خردادماه متوقف کرد. طی این مدت ادامه غنی‌سازی 60 درصدی اورانیوم و تداوم محدودیت‌های دسترسی نظارتی آژانس توسط ایران، طرف مقابل را در وضعیت اضطراری قرار داد.
از همین رو طرف غربی و آمریکایی با درک اینکه گذشت زمان به نفع آنها نیست و با علم به تغییر مؤلفه‌های برجامی از جمله اهرم‌های در اختیار ایران، مثل گذشته توانایی تحت فشار گذاشتن تهران را ندارند و به همین خاطر از اهمیت بازگشت به میز مذاکرات وقفه افتاده وین می‌گویند.
* اتلاف وقت ممنوع
در چنین فضایی وزیر امور خارجه در ادامه رایزنی‌های برجامی خود با «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی دیدار کرده و در این ملاقات با تاکید بر اینکه دولت سیزدهم به‌دنبال نتیجه عملی در مذاکرات است، اظهار داشت: همان‌طور که قبلا گفته شده ما با جدیت در حال بررسی سوابق مذاکراتی هستیم و دولت جدید مذاکرات را از سر خواهد گرفت. امیر عبداللهیان تصریح کرد: ملاک ما عمل طرف‌های مقابل است و نه اظهارنظر آنها. دولت جدید در حال مرور و مطالعه پرونده مذاکرات انجام شده است؛ نه اتلاف وقت می‌کند، نه رفتار غیرسازنده آمریکا را می‌پذیرد و نه کشور را معطل وعده‌های توخالی سابقه‌دار خواهد کرد. امیرعبداللهیان تأکید کرد: متاسفانه رفتار و سیاست‌های دولت بایدن تاکنون در رابطه با ایران و برجام غیرسازنده بوده است. بایدن با آنکه به صورت زبانی از سیاست‌های ترامپ انتقاد کرده اما در عمل در قبال ایران همان سیاست‌ها را دنبال می‌کند.
* بده بستان‌ها یک بار انجام شده، فقط تضمین
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: 3 کشور اروپایی به جای فشار به آمریکای ناقض برجام برای بازگشت به تعهداتش، مدام خواستار تعجیل ایران به انجام مذاکرات هستند. همه طرف‌ها باید بدانند برجام باید برای ایران نتایج ملموس داشته باشد و در عمل، برداشتن تحریم‌های غیرقانونی را ببینیم.
وی ادامه داد: همه طرف‌ها باید عملا با برداشتن گام‌های محکم، پایبندی خودشان را به برجام ثابت کنند. این وضعیت غیرقابل قبول است که آمریکا از یک طرف گاهی حرف‌های مثبت می‌زند و از طرف دیگر تحریم‌های جدید علیه ایران اعمال می‌کند. وزیر امور خارجه افزود: اگر دیگران به تعهدات خودشان بازگردند و راستی‌آزمایی شود، ما نیز آمادگی داریم اقدامات جبرانی خود را متوقف کنیم. این کار سختی نیست که آمریکایی‌ها به تعهدات خودشان بر اساس برجام عمل کنند و 3 کشور اروپایی به بی‌عملی خود پایان دهند.
وزیر امور خارجه همچنین در دیدار هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان تصریح کرد: انتظار بر حق ملت ایران آن است که مزایای اقتصادی برجام که به دلیل بدعهدی طرف‌های مقابل تاکنون محقق نشده‌ است، این بار تضمین شود. رئیس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: آمریکا باید بداند همه بده بستان‌ها یک بار در مذاکرات برجام انجام شد، لذا مذاکرات وین نه برای توافقی جدید، بلکه برای اطمینان از بازگشت کامل و تضمین شده آمریکا به تعهدات خودش ذیل برجام و قطعنامه 2231 است. وی یادآور شد: متاسفانه آنچه در سیاست‌های دولت فعلی آمریکا می‌بینیم، ادامه روند و رویکرد دولت ترامپ در اعمال تحریم‌های غیرقانونی است. امیر عبداللهیان در ادامه با تأکید بر اینکه دولت ایران وظیفه‌ای قطعی در اجرای بی‌کم‌و‌کاست مصوبه مجلس دارد، بهانه‌های مختلف اروپا برای عمل نکردن به تعهدات خود را غیرقابل قبول خواند و اضافه کرد: طرف مقابل باید با انعطاف لازم و درک شرایط جدید ناشی از شروع کار دولت سیزدهم به وین بیاید.
* واکنش سردرگم آمریکا
بعد از اینکه جو بایدن در سازمان ملل دوباره با پیش‌شرط گذاشتن برجامی گفت اگر ایران به تعهدات خود بازگردد کشورش اقدام مشابه را انجام خواهد داد، یک مقام وزارت خارجه آمریکا با ادعای اینکه واشنگتن آماده بازگشت فوری به مذاکرات وین است، گفت که شواهد نشان می‌دهد تیم مذاکره‌کننده جدید ایران چارچوب رایزنی‌های انجام‌شده در وین را نخواهد پذیرفت. این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا به سخنرانی رئیس‌جمهوری کشورمان در مجمع عمومی سازمان ملل که در آن خواستار از سرگیری مذاکرات احیای برجام شده است، واکنش نشان داد.
بنا بر گزارش وب‌سایت وزارت خارجه آمریکا، وی در این باره گفت: واضح است که ما به صحبت‌ها توجه کرده‌ایم. آنچه ما بیشتر به دنبال آن هستیم، اقدام عملی است نه لفاظی که شامل ابراز تمایل ایرانی‌ها برای مشارکت مجدد در مذاکرات وین طی هفته‌های آینده می‌شود. ما یک بازه زمانی احتمالی برای بازگشت به مذاکرات را نیز مورد توجه قرار داده‌ایم. ما کماکان بر این باوریم که باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن دوباره در رایزنی‌های وین حضور داشته باشیم.
ابزار نگرانی این مقام آمریکایی - که نامش فاش نشده است- از وقفه در مذاکرات در حالی است که اعضای دولت بایدن نظیر بلینکن و رابرت مالی طی هفته‌های گذشته با ژست بی‌تفاوتی اظهار می‌کردند تا ابد منتظر برجام نخواهند ماند و فرصت ایران رو به اتمام است.
این مقام آمریکایی ادامه داد: همان‌طور که وزیر خارجه گفته است، ما معتقدیم بازگشت متقابل به پایبندی به برجام در راستای منافع ملی‌مان است و به شکلی قابل راستی‌آزمایی است و مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای می‌شود. اما فرصت این کار همیشگی نیست. همچنان که زمان می‌گذرد، مزایای برجام کاهش می‌یابد چرا که ایران به فعالیت سانتریفیوژهای پیشرفته و فعالیت‌های هسته‌ای خود که طبق توافق هسته‌ای ٢٠١٥ از آنها منع شده است، ادامه می‌دهد.
* واشنگتن نگران می‌شود
همچنین یک مقام وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به روزنامه «واشنگتن‌پست» درباره از سرگیری رایزنی‌ها در وین گفت: اگر این وضعیت طولانی شود، سرانجام شروع مجدد مذاکرات دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود زیرا پیشرفت‌های هسته‌ای ایران بازگشت‌ناپذیر می‌شود و بازگشت به توافق ٢٠١٥ نیز امکان‌پذیر نخواهد بود. وی افزود: مقامات پیشین ایران گفته بودند دولت جدید در جریان مذاکرات وین قرار دارد و به دیپلمات‌های غربی اطمینان داده بودند رایزنی‌ها طی چند هفته از سر گرفته می‌شود اما تیم مذاکره‌کننده جدید زمانی را برای شروع مجدد مذاکرات اعلام نکرده است.
این مقام آمریکایی همچنین گفت: اما وقتی آنچه مقامات جدید و رسانه‌ها می‌گویند را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم احتمالا تیم جدید چارچوب مذاکره‌شده قبلی را نخواهد پذیرفت، همان چارچوبی که ما تا پیش از ٢٠ ژوئن در حال مذاکره بر سر آن بودیم. وی افزود: به همین دلیل است که ما نگرانیم آنها با خواسته‌هایی متفاوت به میز مذاکره بازگردند. سران ایران در حال بحث درباره ارزش‌های توافق ٢٠١٥ هستند و استدلال می‌کنند می‌توانند بدون نیاز به سازش با غرب تحریم‌ها را از سر بگذرانند و آن را تحمل کنند.
مقام آمریکایی گفت: به نظر می‌رسد برخی افراد در نظام ایران معتقدند آنها بدترین چیزها را تحمل کرده‌اند پس می‌توانند کارهای بیشتری انجام دهند. البته آنها «فشار حداکثری» را در شرایط کووید تحمل کرده‌اند پس فکر می‌کنند چقدر می‌تواند بدتر باشد؟
وی با ابراز نگرانی نسبت به سطح همکاری کنونی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و پیشرفت‌های هسته‌ای اخیر ایران تصریح کرد: حتی اگر مذاکرات از سر گرفته شود باز هم گفت‌وگوهای ما با طرف ایرانی به طور غیرمستقیم و از طریق واسطه خواهد بود که روندی کند و پر مشقت را به همراه خواهد داشت. مقام ارشد آمریکایی همچنین گفت: ما حتی با مذاکره‌کنندگانی که با آنها آشنا بودیم نیز نتوانستیم اختلافات را حل کنیم. اگر شما آن متغیرها را عوض کنید به سختی شاهد خواهیم بود که رفع اختلافات به سرعت اتفاق بیفتد.