ایران پرسمان - ایلنا / یک کارشناس سیاست خارجی گفت: اگر مکانیزم ماشه فعال شود، پیامدهای آن تنها دامن‌گیر ایران نخواهد شد و می‌تواند وقایع و تحولات غیرقابل پیش‌بینی را برای اروپا و غرب به همراه داشته باشد. شاید همین نگرانی از پیامدهای منفی فعال کردن مکانیزم ماشه و تهدیدهایی که ایران نسبت به این اقدام اروپا مطرح کرده، اروپایی‌ها را به احتیاط بیشتری وادار کرده است و به دنبال ارائه یک فرصت تازه به دیپلماسی هستند که شاید طرفین بتوانند از این طریق به یک راه‌حل در جهت رفع ابهامات و نگرانی‌هایی که از هم دارند، برسند.
مرتضی مکی کارشناس ارشد روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از دور جدید گفت‌وگوهای ایران و تروئیکای اروپایی که گفته می‌شود هفته آینده برگزار خواهد شد، تصریح کرد: پس از یک دوره پرتنش در روابط ایران و اروپا که تنش بی‌سابقه‌ای در روابط ایران و اروپا پس از پیروزی انقلاب اسلامی محسوب می‌شود، نشانه‌هایی از امیدواری برای گفت‌وگو و مذاکره با دولت‌های اروپایی مشاهده می‌شود. در این دوران حمله روسیه به اوکراین، وقایع و ناآرامی‌های پاییز 1401 و تحولات دو سال گذشته در غزه را شاهد بودیم که اروپایی‌ها تقریباً در کنار اسرائیل و آمریکا قرار گرفتند و ایران را به عنوان یک تهدید امنیتی جدی برای خود قلمداد کردند. پیش از این اروپا همواره در مورد برنامه‌های هسته‌ای ایران تلاش می‌کرد نقش میانجی‌گری را ایفا کند تا بتواند به توافقی درباره راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران دست یابد.
مواضع اروپا نسبت به ایران تندتر شده است
بازار ![]()
این تحلیل‌گر مسائل اروپا ادامه داد: موضوع ایران برای اروپایی‌ها یک مسئله بود اما در سه سال گذشته، ایران به یک چالش برای اروپایی‌ها تبدیل شده و مواضع تند و تیزی علیه ایران پیدا کردند. در جریان جنگ 12 روزه هم به صریح‌ترین لحن ممکن حمایت خود را از اسرائیل و آمریکا در حمله به ایران ابراز کردند و این نوع نگرش خود نسبت به ایران را کتمان نکردند. همچنین تلاش کردند مکانیزم ماشه را به عنوان ابزاری سیاسی در جهت تحمیل خواسته‌های خود به ایران به کار گیرند. همین موضوع و همین مطالبه اروپایی‌ها عملاً بن‌بستی را در روابط ایران و اروپا ایجاد کرد و مذاکراتی که در چند ماه گذشته در حال انجام بود، عملاً هیچ نتیجه‌ای در بر نداشت.
مکانیسم ماشه پیامدهایی دارد که تنها دامن‌گیر ایران نخواهد شد
این کارشناس سیاست بین‌الملل با بیان اینکه اروپایی‌ها پس از مذاکرات و گفت‌وگوهای مجازی میان مقامات خود، توانستند به توافقی در جهت برگزاری دور جدیدی از مذاکرات دست پیدا کنند، گفت: این یک فرصت تازه برای ایران و همچنین برای اروپاست؛ چراکه اگر مکانیزم ماشه فعال شود، پیامدهای آن تنها دامن‌گیر ایران نخواهد شد و می‌تواند وقایع و تحولات غیرقابل پیش‌بینی را برای اروپا و غرب به همراه داشته باشد. شاید همین نگرانی از پیامدهای منفی فعال کردن مکانیزم ماشه و تهدیدهایی که ایران نسبت به این اقدام اروپا مطرح کرده، اروپایی‌ها را به احتیاط بیشتری وادار کرده است و به دنبال ارائه یک فرصت تازه به دیپلماسی هستند که شاید طرفین بتوانند از این طریق به یک راه‌حل در جهت رفع ابهامات و نگرانی‌هایی که از هم دارند، برسند. دیدار هفته آینده غریب‌آبادی و تخت‌روانچی با اروپایی‌ها بسیار مهم است و باید امیدوار باشیم که این گفت‌وگوها به یک نتیجه ملموس دست پیدا کند، چراکه سناریوهایی که در صورت شکست مذاکرات وجود دارد، سناریوهایی نیست که به نتایج مثبت برسد.
سه کشور اروپایی هم‌نوایی و هماهنگی قابل توجهی در مقابل ایران دارند
مکی در خصوص نقش آمریکا و تاثیر مذاکرات تهران و واشنگتن در روابط ایران و اروپا عنوان کرد: اکنون اروپا در کنار آمریکا و اسرائیل قرار گرفته است و خواست اروپا همان مطالبه‌ای است که آمریکاهایی دارند اما اروپا این مطالبات را به شکل تندتری از ایران دارد. تفاوت آن‌ها در این است که شاید در آمریکا اختلاف نظری میان مقامات دولت ترامپ در خصوص افزایش فشار به ایران وجود داشته باشد اما سه کشور اروپایی هم‌نوایی و هماهنگی قابل توجهی در مقابل ایران دارند. با توجه به اینکه مذاکرات ایران و آمریکا به دلیل حمله‌ای که آمریکا به همراه اسرائیل انجام داد، در یک فضای مبهم و غبارآلودی قرار دارد، طرفین خواسته‌ها و مطالباتی را مطرح می‌کنند و نمی‌توان امیدوار بود که پیش‌شرط‌ها و پیش‌فرض‌های آمریکایی‌ها در خصوص مذاکره مورد تایید ایران قرار گیرد.
مذاکرات با اروپا می‌تواند فرصت‌های تازه‌ای را در جریان مذاکرات ایران و غرب ایجاد کند
وی با تاکید بر این نکته که خواسته‌های مطرح شده از ایران به شکلی است که حاضر به پذیرش سیاست‌های آمریکا نخواهد بود، بیان کرد: در چنین فضایی که میان ایران و آمریکا وجود دارد، گفت‌وگو و مذاکره با اروپا می‌تواند پنجره‌ای را برای دیپلماسی ایجاد کند. بعید می‌دانم که آمریکایی‌ها بخواهند در این مذاکرات و گفت‌وگوها میان ایران و اروپا، کارشکنی کنند. در جنگ اوکراین هم آمریکایی‌ها به تنهایی می‌خواستند پرونده آن جنگ را ببندند اما ترامپ فهمید که بدون همراهی شرکای اروپایی نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد.
این کارشناس حوزه سیاست خارجی تصریح کرد: هر چند نوع سیاست‌ها و مداخلاتی که آمریکا در اروپا مطرح می‌کند، چالش‌های جدی در روابط آمریکا و اروپایی ایجاد کرده است ولی آمریکایی‌ها آن سیاست یکجانبه‌گرایی خود را در قبال جنگ اوکراین تا حدود زیادی تغییر دادند و تلاش می‌کنند دولت‌های اروپایی را در مواضع و اقدامات خود علیه پوتین همراه کنند. با توجه به بن‌بستی که در روند مذاکرات ایران و آمریکا قرار گرفته، به نظر می‌رسد مذاکرات با اروپا می‌تواند فرصت‌های تازه‌ای را در جریان مذاکرات ایران و غرب ایجاد کند و شاید بتوان امیدوار بود که این مذاکرات به نتایج قابل توجهی در جهت رسیدن به یک توافق منجر شود.