اولتیماتوم به روسیه

ایران پرسمان - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
“دونالد ترامپ” ضرب‌الاجل 50روزه به “ولادیمیر پوتین” درباره پایان‌ دادن به جنگ با اوکراین را به 10 روز کاهش داد و مسکو را به اعمال تحریم‌های بیشتر تهدید کرد
فرشاد گلزاری| بسیاری از تحلیلگران و ناظران بین‌المللی زمانی که دونالد ترامپ برای دومین بار پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر 2024 وارد کاخ ‌سفید شد بر این باور بودند که او بدون شک این بار هم مانند دولت اول خود رفتار خواهد کرد. این بدان معنا بود که در اتمسفر سیاسی ایالات متحده (به‌خصوص در فضای عمومی و بعضاً رسانه‌ای) این مفهوم دهان به دهان می‌چرخید که ترامپ همان رویه سابق را تکرار می‌کند اما نکته اینجا بود که تحولات حاکم بر نظام بین‌الملل با آن روزهایی که ترامپ در دور اول دولتش بر سر قدرت بود کاملاً متفاوت بود. زمانی که او در کمپین‌های خود بارها و بارها بر ختم جنگ در اوکراین تاکید می‌کرد بسیاری از نخبگان، پژوهشگران حاضر در اندیشکده‌ها و حتی مقامات سابق ایالات متحده (اعم از دموکرات و جمهوری‌خواه) این اظهارات وی را زیر ذره‌بین انتقاد بردند و به صورت واضح اعلام کردند که نمی‌توان منازعه اوکراین را به این راحتی و آنگونه که ترامپ و تیمش می‌گویند حل‌وفصل کرد؛ چراکه طول و عرض همچنین عمق این جنگ روزبه‌روز در حال تغییر است و روس‌ها هم به کمتر از تثبیت مواضع خود در شرق اوکراین رضایت نمی‌دهند.
البته در این راستا پرونده‌های دیگری مانند تقابل تعرفه‌ای با چین و اروپا هم از سوی ترامپ در کمپین‌های انتخاباتی‌اش مطرح شد اما واقعیت ماجرا این است که موضوع جنگ اوکراین به‌خصوص متغیرهای موجود در آن از حیث سیاسی، امنیتی، اقتصادی و حتی نیروی انسانی و دخیل شدن عوامل مختلف در آن، موانع و منافع متضادی را به وجود آورده است.
10 روز فرصت برای مسکو
با این وجود باید توجه شود که ترامپ چند ماهی است که لبه تیز سخنان خود را به روس‌ها و کرملین نشان می‌دهد و به صورت مستقیم، پوتین را مورد هدف قرار می‌دهد. او در تازه‌ترین اظهارات خود در بازگشت از اسکاتلند، اعلام کرد که اگر مسکو ظرف 10 روز آینده پیشرفتی در پایان دادن به جنگ در اوکراین نشان ندهد، ایالات متحده اعمال تعرفه‌ها و سایر اقدامات علیه روسیه را آغاز خواهد کرد. به گزارش یورونیوز، ترامپ پیش‌تر (دوشنبه) اعلام کرده بود که مهلت 50 روزه‌ای که حدود دو هفته پیش (23 تیر) برای اقدام از سوی مسکو تعیین کرده بود، کاهش داده و اکنون به جای آن مهلتی 10 تا 12 روزه در نظر گرفته است. او همچنین در جمع خبرنگاران اعلام کرد که نگران تأثیر احتمالی تحریم‌های روسیه بر بازار یا قیمت نفت نیست و وعده داد که تولید نفت داخلی را برای جبران هرگونه تأثیر احتمالی افزایش خواهد داد.
با وجود آنکه ترامپ رسماً اعلام کرده پس از 10 روز مهلت ارائه شده به مسکو، روسیه را وارد فرآیند تحریمی جدید خواهد کرد، باز هم به صورت دقیق از خروجی اقدام خود علیه کرملین سخن نمی‌گوید. او به خبرنگاران گفت که «نمی‌دانم آیا این اقدامات بر روسیه تأثیر خواهد گذاشت یا نه، چون به نظر می‌رسد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه می‌خواهد جنگ را ادامه دهد اما ما تعرفه‌ها و سایر اقداماتی که معمولاً در چنین شرایطی انجام می‌دهند را اعمال خواهیم کرد».
او پیش از این و زمانی که در زمین گلف خود در اسکاتلند حضور داشت، تهدید کرد که در صورت عدم پیشرفت در پایان دادن به جنگ، تحریم‌هایی را نه تنها علیه روسیه بلکه علیه کشورهایی که از روسیه نفت یا کالا می‌خرند (که به عنوان تحریم‌های ثانویه شناخته می‌شوند) اعمال خواهد کرد. همچنین اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا در این خصوص به خبرنگاران گفت که موضوع تحریم‌های ثانویه را طی دو روز گفت‌وگوی دوجانبه با مقامات چینی مطرح کرده و هشدار داده که اگر چین همچنان به خرید نفت از روسیه ادامه دهد با تعرفه‌های سنگینی از سوی آمریکا روبه‌رو خواهد شد.
هشدار مسکو- استقبال کی‌یف
این اظهارات ترامپ دو موافق و مخالف ذاتی یعنی اوکراین و روسیه دارد که هر دو به آن واکنش نشان دادند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین از مواضع جدید ترامپ استقبال کرد و گفت که صلح زمانی به دست می‌آید که قدرت داشته باشیم. اوکراین مثل همیشه آماده همکاری کامل با آمریکا و رئیس‌جمهور ترامپ است تا این جنگ را به روشی شرافتمندانه و پایدار تمام کنیم.
در مقابل دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در واکنش به سخنان ترامپ و تیم او که روسیه را به تحریم‌های بیشتر تهدید کرده‌اند، اعلام کرد که ما مدت زیادی است در شرایط تحریم‌های زیاد زندگی می‌کنیم، اقتصاد ما در حال کار است و در حال حاضر، مصونیت خاصی در برابر تحریم ایجاد کرده‌ایم. پسکوف همچنین گفت که ما همچنان تمام سخنان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و دیگر سیاستمداران بین‌المللی در این باره را ثبت می‌کنیم. وی او تصریح کرد که کرملین اظهارات جدید ترامپ در مورد تهدید به تحریم‌های بیشتر را در نظر می‌گیرد و فعلاً قصد ندارد، توضیحات بیشتری ارائه کند.
همچنین دمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه و از متحدان نزدیک پوتین، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که ترامپ در حال «بازی با اولتیماتوم‌ها» است که می‌تواند به جنگی ختم شود که پای آمریکا نیز به آن باز شود.
شوک اقتصادی به مسکو
اظهارات ترامپ علیه روسیه در حالی مطرح می‌شود که ترامپ چند روز پیش و در دیدار با اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا اعلام کرد که اتحادیه اروپا موافقت کرده است تا حدود 750 میلیارد دلار انرژی از آمریکا خریداری کرده و 600 میلیارد دلار بیشتر از سرمایه‌گذاری کنونی در این کشور سرمایه‌گذاری کند و نیز شامل خرید تجهیزات نظامی زیاد است. او همچنین گفت که تعرفه‌ها برای خودروها و هر کالای دیگری 15 درصدی خواهد بود و صادرکنندگان آمریکایی از تجارت همه کشورهای اروپایی بهره‌مند خواهند شد.
باید توجه شود که ترامپ دیگر اروپا را مجبور به خرید نفت از ایالات متحده کرده و همین موضوع باعث شکایت و ناراحتی روسیه از بروکسل شده است و حالا هم مهلت 10 روزه ترامپ به مسکو این روند را به ضرر اقتصاد روسیه رقم خواهد زد. در این میان رویترز ساعاتی پس از ضرب‌الاجل 10 روزه ترامپ برای روسیه در گزارشی نوشت که بازارهای روسیه به تهدید رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی بر اعمال تعرفه‌های جدید محتاطانه واکنش نشان دادند؛ به طوری که به گفته تحلیلگران، تضعیف دلار و افزایش بهای نفت در نتیجه تعرفه‌های احتمالی جدید، در کوتاه‌مدت از اقتصاد مسکو حمایت خواهد کرد. این در حالی است که قیمت نفت در پی اظهارات ترامپ، بیش از 3 درصد رشد کرد و رویترز نوشته که ارزش پول روسیه (روبل) در برابر دلار آمریکا از 24 جولای(دوم مرداد) تا چهارشنبه با افت 4.3 درصدی به 81.90 روبه‌رو بوده است.
نکته نهایی که در این راستا باید مورد نظر قرار بگیرد این است که اظهارات جدید ترامپ و مهلت 10 روزه او علیه روسیه به صورت واضح می‌تواند، اوضاع و احوال روابط دوجانبه میان واشنگتن- مسکو را به خطر بیندازد و باید توجه شود که تند شدن ضریب مشاجره‌ها و اقدامات سیاسی از سوی ترامپ نه تنها می‌تواند جنگ اوکراین را وارد یک نوع پیچیدگی جدید کند بلکه بدون شک می‌تواند جایگاه او را در میان محافظه‌کاران به خطر بیندازد؛ به گونه‌ای که اخیراً جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق آمریکا هشدار داد که سیاست دونالد ترامپ در قبال اوکراین همچنان «معامله‌ای، موردی و مقطعی» است و به جای یک استراتژی منسجم بر اساس انگیزه‌های شخصی هدایت می‌شود؛ حتی با وجود اینکه کاخ سفید در حال آماده‌سازی یک بسته تسلیحاتی جدید و تهاجمی برای کی‌یف است.
بازار