جنگ خاموش چین و آمریکا بر سر کنترل عناصر نادر زمین

ایران پرسمان - فرارو / به تازگی مسأله عناصر خاکی کمیاب به تنش تازه‌ای میان پکن و واشینگتن بدل شده است.
چند وقتی است که بحث عناصر خاکی کمیاب یا به عبارت دقیقتر «عناصر کمیاب زمین» به زمینه رقابت دوجانبه میان پکن و واشینگتن بدل شده است. 
روز سه شنبه بود که رسانه‌های خبری جهان ازامضای توافقی میان چین و ژاپن در خصوص تأمین عناصر معدنی کمیاب زمین خبر دادند. 
توافق ترامپ و نخست وزیر جدید ژاپن
روز سه شنبه و در جریان تور آسیایی ترامپ، رئیس جمهور آمریکا که پس از سفر به مالزی وارد ژاپن شده بود، با نخست وزیر جدید ژاپن دیدار کرد. به گزارش رسانه‌های خبری جهان از جمله دویچه وله، در جریان دیدار دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با «سانائه تاکایچی»، نخست وزیر جدید ژاپن، دو طرف توافقنامه مهمی را در زمینه تأمین عناصر کمیاب زمین به علاوه موشک برای جنگنده‌های اف-35 ژاپن به امضا رساندند؛ توافقی که از سوی رسانه‌ها تلاش ترامپ به عنوان شکستن انحصار چین در عناصر خاکی کمیاب قلمداد شد. 
عناصر کمیاب زمین چیست؟
«عناصر کمیاب زمین» یا «عناصر خاکی کمیاب» یا «فلزهای خاکی کمیاب» مجموعه 17 عنصر شیمیایی جدول تناوبی هستند. این دسته از عنصرها از پانزده عنصر لانتانیدها (lanthanides) و دو عنصر اسکاندیم (scandium) و ایتریم (yttrium) تشکیل می‌شوند. 
اوایل ماه جاری میلادی بود که رسانه‌های خبری جهان از جمله خبرگزاری رویترز از افزایش محدودیت‌ها بر صادرات مواد معدنی کمیاب زمین از سوی چین خبر دادند. خبرگزاری رویترز در خبری به تاریخ 9 اکتبر (17 مهر) گزارش داد چین به شکلی چشمگیر کنترل‌ها بر صادرات عناصر خاکی کمیاب را گسترش داده و پنج عصر جدید را نیز به فهرست محدودیت‌های سابق افزوده است. رویترز همان زمان گفته بود این محدودیت‌ها در حالی انجام می‌شود که قرار است به زودی ترامپ و شی جین پینگ با همدیگر دیداری داشته باشند. 
نقش چین در تولید عناصر خاکی کمیاب
به نوشته رویترز، چین بیش از 90 درصد از «عناصر خاکی کمیاب» و «آهن ربای خاکی کمیاب» در جهان را تولید می‌کند. آهن‌ربای خاکی کمیاب آهنرباهای دائمی قدرتمندی هستند که از آلیاژ عناصر خاکی کمیاب ساخته شده‌اند. اکنون چین با محدود کردن 5 عنصر خاکی دیگر با نامهای «هولمیم» (Holmium)، «اربیوم» (Erbium)، «تولیم» (Thulium)، «یوروپیم» (Europium) و «ایتربیم» (Ytterbium) در مجموع صادرات 12 عنصر خاکی کمیاب از مجموعه 17 عنصر خاکی کمیاب را محدود کرده است. 
عناصر کمیاب زمین چه اهمیتی دارند؟
در این خصوص بایستی گفت 17 عنصر کمیاب زمین موادی حیاتی در ساخت طیف وسیعی از اشیا هستند که از خودروی برقی گرفته تا موتور هواپیما و رادارهای نظامی را شامل می‌شود. 
آیا چین گلوگاه اقتصادی جهان را در دست دارد؟
چند ماه پیش پایگاه خبری شبکه دویچه وله آلمان در گزارشی با عنوان «چطور چین از عناصر کمیاب زمین به عنوان سلاحی راهبردی استفاده می‌کند؟» نوشت: تسلط چین بر عناصر کمیاب زمین که برای ساخت تلفن‌های هوشمند، خودروهای برقی و فناوری‌های نظامی حیاتی هستند، آمریکا، اروپا و هند را آسیب‌پذیر کرده است و تا زمانی که عرضه جهانی در این خصوص افزایش نیابد، چین قدرت زیادی در بخشهای حیاتی فناوری خواهد داشت. 
همچنین روز چهارشنبه 29 اکتبر (هفتم مهر) مجله آنلاین دیپلمات که دفتر آن در واشینگتن قرار دارد، در گزارشی با عنوان «آیا انحصار تقریبی چین بر مواد کمیاب زمین گلوگاهی در اقتصاد جهانی است» نوشت: عقل سلیم می‌گوید انحصار تقریبی چین بر مواد کمیاب زمین یک گلوگاه حیاتی در اقتصاد جهانی است که پکن تلاش می‌کند از ان به عنوان اهرمی در مذاکرات آتی چین و آمریکا استفاده کند.
بازار