ایران پرسمان - زومیت /سال 1972 به‌دلیل داشتن یک روز کبیسه و دو ثانیه‌ی اضافه، به‌عنوان طولانی‌ترین سال در دوران معاصر شناخته می‌شود.
سال 1972 از بسیاری جهات سالی طولانی و پراتفاق بود. نه فقط برای ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا که دوران ریاستش به‌دلیل ماجرای واترگیت رو به پایان بود، بلکه برای کل دنیا. ماجرای واترگیت رسوایی سیاسی بزرگی در ایالات متحده بود که به استعفای ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت منجر شد. در سال 1972، پنج نفر از افراد مرتبط با کمپین انتخاباتی نیکسون به دفتر حزب دموکرات در ساختمان واترگیت وارد شدند و اطلاعات حساس را به سرقت بردند.
بازار ![]()
در همان سال، فیلم معروف پدرخوانده اکران شد، انسان‌ها برای آخرین بار در قرن بیستم روی ماه قدم زدند و در ایرلند شمالی، حادثه معروف به یکشنبه خونین باعث اوج‌گرفتن درگیری‌های سیاسی و مذهبی شد. یکشنبه خونین به رویدادی مرگبار در تاریخ 30 ژانویه 1972 در شهر دری در شمال ایرلند اشاره دارد. در آن روز، ارتش بریتانیا در جریان یک تظاهرات مسالمت‌آمیز که توسط ملی‌گرایان ایرلندی برای درخواست حقوق مدنی برگزار شده بود، 13 نفر از معترضان غیرمسلح را کشت و چندین نفر دیگر را زخمی کرد.
اما دلیل طولانی بودن سال 1972 فقط این اتفاق‌ها نبود. از نظر زمانی هم این سال واقعاً بیشتر از سال‌های دیگر طول کشید.
اول از همه، 1972 سال کبیسه بود، یعنی به‌جای 365 روز، 366 روز داشت. علاوه بر این، در آن سال دو «ثانیه‌ی کبیسه» هم به ساعت رسمی جهان اضافه شد: یکی در 30 ژوئن و دیگری در 31 دسامبر. در نتیجه، سال 1972 دقیقاً 24 ساعت و 2 ثانیه از سال‌های معمولی طولانی‌تر شد. اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، طول این سال 31٬622٬402 ثانیه بود، در حالی که یک سال عادی 365 روزه 31٬536٬000 ثانیه دارد و یک سال کبیسه معمولی 31٬622٬400 ثانیه.
ثانیه کبیسه چیست؟
ثانیه‌ی کبیسه ثانیه‌ای اضافی است که گاهی به زمان رسمی دنیا اضافه می‌شود تا ساعت‌های ما با چرخش زمین هماهنگ بمانند. دلیلش این است که زمین دقیق و ثابت نمی‌چرخد و سرعت چرخش آن کمی تغییر می‌کند.
برای اندازه‌گیری دقیق زمان، امروزه از ساعت‌های اتمی استفاده می‌شود. ساعت اتمی با استفاده از نوسان‌های طبیعی اتم‌ها کار می‌کند (معمولاً اتم سزیم). هر اتم سزیم در هر ثانیه 9٬192٬631٬770 بار نوسان می‌کند. با شمردن این نوسان‌ها، ساعت‌های اتمی می‌توانند زمان را بسیار دقیق اندازه بگیرند؛ به‌طوری که فقط در میلیون‌ها سال، حدود یک ثانیه خطا خواهند داشت.
اما مشکل این است که چرخش زمین کاملاً منظم نیست. بعضی روزها زمین کمی سریع‌تر یا کندتر می‌چرخد. همین باعث می‌شود ساعت‌های اتمی و موقعیت واقعی خورشید در آسمان با هم اختلاف پیدا کنند. برای همین، هر از گاهی یک ثانیه‌ی کبیسه اضافه می‌شود تا ساعت‌ها دوباره با چرخش واقعی زمین هماهنگ شوند.
شاید اختلافی به اندازه‌ی چند هزارم ثانیه ناچیز به نظر برسد، اما برای فناوری‌هایی مثل ماهواره‌های GPS، ارتباطات تلفنی و اینترنتی، معاملات مالی و آزمایش‌های علمی دقیق، حتی همین مقدار هم اهمیت زیادی دارد.
آغاز اضافه کردن ثانیه‌های کبیسه
آن‌طور که آی‌اف‌ال ساینس می‌نویسد، اولین بار در ژوئن سال 1972، بر اساس توافق بین‌المللی، اولین ثانیه‌ی کبیسه به زمان رسمی دنیا اضافه شد. این کار توسط آزمایشگاه ملی استانداردهای آمریکا در شهر بولدر ایالت کلرادو انجام شد. در پایان همان سال، یعنی در 31 دسامبر 1972، یک ثانیه‌ی کبیسه‌ی دیگر هم اضافه شد تا زمان با چرخش زمین هماهنگ‌تر شود. از آن زمان تا امروز، نزدیک به 30 بار ثانیه‌ی کبیسه به زمان جهانی اضافه شده است. اما سال 1972 تنها سالی بود که دو بار این اتفاق افتاد.
معمولاً ثانیه‌ی کبیسه در یکی از دو تاریخ 30 ژوئن (پایان 6 ماهه اول) یا 31 دسامبر (پایان 6 ماهه دوم سال) افزوده می‌شود. در سال 1972، در هر دو تاریخ افزودن ثانیه‌ی کبیسه انجام شد؛ زیرا در آن زمان چرخش زمین به‌طور غیرعادی از زمان اتمی عقب افتاده بود؛ نتیجه‌ی سال‌ها تغییر تدریجی سرعت چرخش زمین و اصلاح‌نکردن آن در زمان مناسب.
آیا دوباره سالی به این اندازه طولانی خواهیم داشت؟
بعید است به این زودی سالی به اندازه‌ی 1972 طول بکشد. در سال‌های اخیر، زمین کمی سریع‌تر از قبل می‌چرخد و همین باعث شده روزها کمی کوتاه‌تر شوند. اگر این روند ادامه پیدا کند، ممکن است به‌جای افزودن، یک ثانیه از زمان حذف کنیم. به این حالت می‌گویند «ثانیه‌ی کبیسه‌ی منفی»، یعنی برای هماهنگ ماندن ساعت‌های اتمی با زمان نجومی، یک ثانیه از ساعت جهانی کم می‌شود تا دوباره با چرخش واقعی زمین و حرکت منظومه‌ی شمسی یکی شود.
46 پیش از میلاد: سالی حتی طولانی‌تر از 1972
البته همه‌چیز بستگی دارد که «سال» را چگونه تعریف کنیم. آیا سال، یک مفهوم علمی و وابسته به حرکت زمین است؟ یا چیزی قراردادی و انسانی؟
اگر سال را بر اساس تقویم انسانی بسنجیم، شاید طولانی‌ترین سال تاریخ نه 1972، بلکه سال 46 پیش از میلاد باشد. در آن زمان، ژولیوس سزار با مشورت منجمانش تصمیم گرفت تقویم رومی را اصلاح کند؛ زیرا با زمان واقعی خورشیدی اختلاف زیادی پیدا کرده بود. او برای تنظیم دوباره‌ی تقویم، دستور داد آن سال 445 روز به‌طول بینجامد! به همین دلیل، آن سال را بعدها «سال سردرگمی» نامیدند؛ زیرا مردم نمی‌دانستند دقیقاً چه زمانی سال تمام می‌شود!